Het besef dat je in een oorlogssituatie weinig koopt voor een uitkering, dringt steeds meer door tot de burger. Het is tijd voor politieke partijen en bedrijven om te ontwaken, schrijft René van Rijckevorsel.
‘We zijn niet in oorlog, maar we hebben zeker geen vrede.’ NAVO-chef Mark Rutte had met zijn geruchtmakende maidenspeech voor denktank Carnegie Europe in Brussel een maand geleden één doel: de Europeanen wakker schudden. Dat is gelukt. Zijn verhaal dreunt nog altijd na.
Als we geen oorlog willen, moeten NAVO-landen véél meer besteden aan defensie, was 12 december de kern van zijn toespraak. Want Rusland, China, Noord-Korea en Iran streven naar ondermijning van Noord-Amerika en Europa. Rutte: ‘Ze bedreigen onze vrijheid. Ze willen de wereldorde veranderen. Niet om die orde eerlijker te maken, maar om hun eigen invloedssfeer veilig te stellen.’
Willen wij in het Westen onze veiligheid op termijn zeker stellen, dan betekent dat ook minder geld naar zorg, onderwijs en uitkeringen. Zo kunnen we euro’s vrijmaken voor wapens, strijdkrachten en cybersecurity, zei Rutte. Rusland bereidt zich volgens de oud-premier voor op een langdurige confrontatie met Oekraïne, en dan met ‘ons’: de Europese NAVO-landen. ‘Wij zijn niet voorbereid op wat er over vier tot vijf jaar op ons afkomt.’
Tot nu kwamen dit soort harde waarschuwingen vooral van admiraal Rob Bauer, tot 17 januari voorzitter van het Militair Comité van het bondgenootschap. Dat de politieke baas van de NAVO nu ook duidelijke taal spreekt, geeft aan hoe penibel de situatie is. Rutte is geschrokken van de dreiging die op ons afkomt en van de gaten die er in verdediging van de NAVO-landen zitten, zei hij in een persgesprek na afloop van de speech.
Niet lang na 12 december begon het jij-bakken van betweters in de media. Teneur: had Rutte als premier zelf niet enorm bezuinigd op defensie? En dan nu in zijn nieuwe rol opeens pleiten voor bezuinigingen op onze sociale voorzieningen? Wat een opportunist. Anderen verweten Rutte dat zijn ‘onheilspellende’ verhaal angst zaaide en het oorlogsvuurtje aanwakkerde en betichtten hem van halve waarheden. Nee, zeiden zij, je kunt beter goede relaties onderhouden met Vladimir Poetin dan hem met dit soort speeches in de gordijnen te jagen.
Tijdens de feestdagen gingen de gesprekken vooral over ‘preppen’
Bij ‘gewone Nederlanders’ lijkt Ruttes boodschap aangekomen. In ingezonden brieven en opiniestukken reageren krantenlezers furieus op aantijgingen van onnodig ‘alarmisme’ door Rutte. En tijdens de feestdagen gingen aan de dinertafels veel gesprekken over ‘preppen’ (voorraden aanleggen en euro’s in huis halen) en de noodzaak van dienstplicht, en kwam niet zelden de vraag op of de Derde Wereldoorlog niet al is begonnen.
Het besef dat je, zonder veiligheid, in een oorlogssituatie weinig koopt voor een uitkering en de medische aandacht in de zorg dan vooral moet gaan naar oorlogsslachtoffers, dringt steeds meer tot burgers door. Hoe wankeler de wereldorde, hoe groter bij hen het besef dat investeren in defensie een investering is in het behoud van vrijheid. Politieke partijen moeten zich die groeiende bewustwording aantrekken en de durf hebben om de geldstromen te verleggen. Beter iets minder ‘leuke dingen voor de mensen’, dan straks hier leven zoals ze nu in Oekraïne doen.
Ook bedrijven moeten ontwaken. Allereerst de defensie-industrie. Sla de handen ineen en stel NAVO-standaarden vast voor munitie en materieel. Efficiëntie zorgt ook voor meer financiële ruimte. Landelijke overheden moeten verder langdurige contracten aanbieden aan wapen- en munitiefabrikanten, zodat het voor hen aantrekkelijk wordt om nieuwe productielijnen in te richten en te innoveren. En financiële instellingen zoals banken en pensioenfondsen moeten eindelijk eens hun verantwoordelijkheid nemen en in wapens en munitie durven investeren, in plaats van zich te verschuilen achter brave duurzame ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties. Oorlog is niet duurzaam, veiligheid wel.
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
