Zelf had ik er nooit zoveel problemen mee, met ouder worden. Gek genoeg beginnen mensen over ouder worden zo vanaf hun veertigste, alsof het niet al eerder in gang is gezet (namelijk bij 0).
Om me heen zie ik wel dat het bij leeftijdgenoten soms al wat begint te piepen en te kraken. Ze worden grijs en kaal en krijgen kwalen en klachten. En als je geen erge kwalen krijgt, zijn er wel andere, kleine maar hinderlijke ongemakken waardoor je soms denkt: oepsie.
Het rare is ook dat je bepaalde zaken anders beoordeelt omdat je weet dat je geen 20 meer bent. Als ik iemand niet versta, denk ik nu dat het het begin van een verpletterende doofheid is. Toen ik 20 was, dacht ik daar niets van of hoogstens: laat die gast wat harder praten. Zo is het met veel meer dingen. Maar goed, niks aan te doen. Ik denk altijd, je gaat door of je gaat dood.
Bestolen
Maar het wordt wel steeds moeilijker om niet enorm in de rats te zitten voor die dreigende Oude Dag. Mon Dieu! Werkelijk elke dag staat er wel iets in de krant waardoor de toekomst er ongekend grimmig uitziet. Van alle kanten worden de oudjes – en daar zullen we allemaal een keer bij horen, like it or not – belaagd. Het enige lot dat je wacht voor de dood, is dat je zult worden bestolen.
Neem de arbeidsmarkt. Eenmaal boven de veertig ben je op dat gebied eigenlijk al dood en vertrokken. Niettemin word je geacht door te werken tot 66, 67, misschien wel 70. Dat betekent dat je 25 jaar op dezelfde plek zult doorbrengen. En maar je best doen, want de jeugd hijgt in je nek.
Exorbitant
Scholingen en cursussen zijn er allang niet meer, laat staan een leuke prijs – afgezien van de Nobel – of een studiereis, die zijn er alleen voor jonge talenten die moeten worden aangemoedigd. Ouderen hebben dat niet meer nodig, die kunnen het al.
Niet dat je onopgemerkt blijft. De werkgever – Capgemini bijvoorbeeld – vindt het een puik plan om het salaris van oudere werknemers te verlagen. Het gaat hier volgens de berichtgeving niet om exorbitante bedragen, maar om mensen die een salaris van 50.000 tot 60.000 euro bruto verdienen. Maar daarmee behoor je in dit land al tot de hoogste inkomens.
Bram Moszkowicz
Bij Capgemini kan een aantal werknemers ‘calibratiegesprekken’ verwachten over hun ‘marktwaarde’. Want alles is in geld uit te drukken. Toen het erop leek dat advocaat Bram Moszkowicz zou worden geschrapt, stond ergens larmoyant dat hij naar een nieuwe baan zou moeten zoeken ‘op z’n 52ste’. Want dan kan je het wel schudden namelijk. Erg creatief kan ik de plannen van Capgemini overigens niet vinden.
Wanneer de werkgever je niet plukt, staat de overheid wel klaar om wat af te pakken. Ik weet ook wel dat sommige ouderen een vorstelijk leven leiden en het is heus niet altijd armoe troef. Maar dat geldt niet voor iedereen, en het is extra zielig voor mensen die echt oud zijn, laten we zeggen boven de 70. Die kunnen geen extra bijverdienste zoeken zoals verstelwerk of garnalen pellen, daarvoor zijn ze te oud, en ze gaan ook niet meer protesteren. Wel zo makkelijk om je daarop te richten.
Zielige bejaarde
Wanneer de werkgever en de overheid je niet plukken, voilà, dan wemelt het schijnbaar van de inhalige familieleden en thuishulpen, die de willoze oudjes naar de notaris slepen om hen daar legaal geld te ontfutselen. Dit wordt gebracht alsof het een dagelijkse gebeurtenis is. Ik waag dat te betwijfelen.
Het beeld dat zo ontstaat, is dat van een zwakke, tandeloze, zielige bejaarde die tot niets meer in staat is behalve naar andermans pijpen te dansen – of het nu zijn werk is of zijn evil familie. Als we allemaal langer doorwerken, is dat beeld weinig zinvol, nog afgezien van het feit dat het met de werkelijkheid niets te maken heeft.