EW maakt woensdag 7 december de Nederlander van het Jaar 2022 bekend. Vandaag aandacht voor 1962: Mies Bouwman was al in 1951 op de tv te bewonderen. In 1962, ze was toen 32, schreef ze geschiedenis door in een marathonuitzending veel geld voor gehandicapten in te zamelen.
Dit portret is afkomstig uit het boek 75x Nederlander van het Jaar, dat in 2020 verscheen ter ere van EW’s 75-jarig bestaan.
Ze was er al vroeg bij. Op 16 oktober 1951 verscheen Mies Bouwman op de buis, twee weken nadat de Nederlandse televisie van start was gegaan. De in Amsterdam geboren omroepster mocht de eerste uitzendavond van de KRO aan elkaar praten. Het katholieke openingsprogramma liet een dansje van doofstommen en een demonstratie pottenbakken zien.
Meteen kreeg Bouwman (1929) complimenten voor haar charmante verschijning en vlotte babbel. Ze had een bijzonder hartelijke uitstraling, die ze nog versterkte door de kijkers met ‘Dag lieve mensen’ aan te spreken. Geen wonder dat ze het goed had gedaan bij de auditie die ze te danken had aan familiebanden. Haar vader was secretaris van de KRO. Toch scheidden de wegen van Bouwman en haar werkgever zich snel. De omroepster had een relatie met een getrouwde cameraman, Leen Timp, wat in katholieke kringen in de jaren vijftig heel gevoelig lag. Het was geen kortstondige affaire. Met Timp zou ze trouwen en tot zijn dood in 2013 samenblijven. Samen kregen ze vier kinderen.
Gelukkig voor Bouwman toonden andere omroepen zich ruimdenkender. Haar grote doorbraak beleefde ze in 1962 bij de AVRO. Op 26 november begon ze aan een uitzonderlijk programma op televisie, dat tegelijkertijd op de radio werd uitgezonden. Tijdens de eerste grote liefdadigheidsactie in de Nederlandse media wist ze kijkers en luisteraars te bewegen geld te doneren voor een woongemeenschapswijk en zorginstelling voor gehandicapten. Ze deed het niet alleen. Cabaretier Wim Kan bijvoorbeeld belde tijdens de uitzending vier ondernemers die samen een ton gaven. Maar de inzameling was toch vooral een succes door het enthousiasme van de stralende, onvermoeibare presentatrice met de rappe tong.
Open het dorp werd, onder regie van Theo Ordeman, een marathonuitzending van 23 uur. Na afloop was Bouwman definitief de koningin van de vaderlandse televisie en een nationale heldin. ‘Mies’ was een begrip geworden.
Lees het omslagverhaal terug over de Nederlander van het Jaar 2021: Lale Gül
Dat ze niet immuun was voor kritiek, zou twee jaar later blijken door haar medewerking aan het satirische VARA-programma Zo is het toevallig ook nog eens een keer dat de spot durfde te drijven met godsdienst. Woedende reacties en zelfs dreigementen waren het gevolg van deze blasfemie.
De commotie betekende slechts een klein deukje in haar immense populariteit. Later zou Bouwman het hele Nederlandse volk weer volop boeien en behagen met Mies en scène (1965-1969) en Eén van de acht (1969-1973). In het laatste, rechtstreeks uitgezonden, spelprogramma hoorde zo’n driekwart van alle Nederlanders op zaterdagavond de presentatrice de woorden ‘Licht uit, spot aan’ uitspreken, voordat zij de finalist drie vragen voorlegde.
Begrijpelijk is dat speciaal voor Mies Bouwman een prijs in het leven zou worden geroepen. Op 14 december 2009 zou ze ter ere van haar tachtigste verjaardag de Gouden Televizier Oeuvre-Ring ontvangen als bekroning van een unieke loopbaan.