De populariteit van de Museumkaart blijft groeien. Feiten en cijfers bij een uniek fenomeen.
Geen land in Europa heeft een Museumkaart die zich qua populariteit kan meten met de Nederlandse. In 1981 opgericht als vervanger van de vele, kleinere kortingskaarten, is de Museumkaart uitgegroeid tot een factor van belang in het Nederlandse museumlandschap. In 2016 telde de Museumvereniging, samenwerkingsverband van musea en uitgever van de kaart, 1,3 miljoen kaarthouders.
Zou het kunnen gebeuren dat door de populariteit van de kaart nog maar weinig bezoekers de reguliere toegangsprijs betalen? ‘Zo ver laten we het niet komen,’ zegt een woordvoerder van de Museumvereniging. ‘Wij hebben geen winstoogmerk en zijn er voor de musea. En het aantal museumbezoekers blijft stijgen.’ Haar organisatie heeft ook als doel de waardering voor musea te vergroten en zo hun ‘verdiencapaciteit’ op te krikken. Dat gebeurt bijvoorbeeld door collectieve promotie, waarvan – naast de Museumkaart – de Museumweek en de diverse Museumnachten voorbeelden zijn.
Museumkaart
Een Museumkaart kost € 59,90. Jongeren tot en met achttien jaar betalen € 32,45.
Toegang
Een Museumkaart geeft toegang tot ruim 400 musea. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek telt Nederland 680 musea. Maar wie een ruimere definitie hanteert en ook molens en musea meerekent die alleen op afspraak open zijn, komt uit op ruim 1.150.
Banen
Er werkten in 2015 ongeveer 36.000 mensen (onder wie 23.000 vrijwilligers) in de ruim 10.000 banen in de musea die zijn aangesloten bij de Museumvereniging. Zo’n 16 procent van de musea draait geheel op vrijwilligers.
Kaarthouders
Volgens een onderzoek van SEO uit 2012 bezoeken Museumkaarthouders 3 keer zo vaak een museum als zij zonder Museumkaart zouden hebben gedaan. Het totaal aantal museumbezoeken zou zonder het bestaan van de Museumkaart 18 procent lager uitkomen.
Sinds kort toegankelijk met museumkaart: Feyenoord Museum
Als er prijs zou zijn voor het koesteren van het verleden, werd Feyenoord elk jaar kampioen. Veel relikwieën in dit museum herinneren aan de tijd dat Feyenoord nog Feijenoord heette – maar Rotterdam hoopt dat ook seizoen 2016-2017 een plek in de eregalerij krijgt. Pièce de résistance van het museum is de meeuw die door doelman Eddy Treijtel in 1970 met een uittrap van het leven werd beroofd.
Philips Museum Eindhoven
Op de plek waar Gerard Philips in 1891 zijn gloeilampenfabriekje begon, staat nu een museum gewijd aan het Eindhovense technologieconcern. Tot 30 april loopt de tentoonstelling Space Age Design, over vormgeving in de jaren zestig en zeventig, en hoe die doorwerkte in industrieel ontwerp. Verder veel fraaie beelden over een zwart-witverleden, maar ook interactieve wenken naar de toekomst.
Reizen
Museumkaarthouders reizen gemiddeld 48 kilometer (enkele reis) voor een museumbezoek. Het museum waarvoor kaarthouders in 2014 gemiddeld het verst reisden, was Kasteel Hoensbroek (138 kilometer), gevolgd door het Hunebedcentrum in Borger (133 kilometer) en de Romeinse Katakomben in Valkenburg (130 kilometer).
Welkom extraatje
De Museumvereniging, uitgever van de Museumkaart, verdeelt jaarlijks de opbrengst van de Museumkaart naar rato onder de deelnemende musea. In 2015 kwam de vergoeding voor musea per bezoeker neer op 63 procent van de gemiddelde toegangsprijs – in totaal zo’n 52 miljoen euro. Daarmee namen bezoekers met Museumkaart ruim 21 procent van de entree-opbrengsten voor hun rekening.
Bovendien genereren de musea extra inkomsten uit onder meer horeca en merchandise.
Amsterdam versus de rest
Acht van de tien best bezochte musea staan in Amsterdam. Die acht waren in 2016 goed voor ongeveer een kwart van alle bezoeken aan Nederlandse musea. Het Van Gogh Museum staat op het punt het Rijksmuseum af te lossen als populairste museum van het land: beide trokken in 2016 rond de 2,2 miljoen bezoekers. Het percentage buitenlandse bezoekers is bij het Van Gogh veel hoger dan bij het Rijks: 85 procent om 50 procent. Uitgaande van het doorgroeiende toerisme in de hoofdstad is het Van Gogh binnenkort waarschijnlijk nummer één.
Hoofdstad heerst: de tien best bezochte musea van Nederland (2016)
1 Rijksmuseum Amsterdam
2 Van Gogh Museum Amsterdam
3 Anne Frank Huis Amsterdam
4 Stedelijk Museum Amsterdam
5 EYE Filmmuseum Amsterdam
6 NEMO Amsterdam
7 Hermitage Amsterdam
8 Openluchtmuseum Arnhem
9 Sexmuseum Amsterdam
10 Gemeentemuseum Den Haag
