Waarom mislukte een revolutie van rijke clubs in de voetbalwereld

Een boze voetbalfan. Foto: ANP

Een week vol ruzie in de internationale voetbalwereld. Twaalf topclubs wilden een eigen Super League oprichten buiten alle voetbalorganisaties om. Zo konden ze nog meer miljoenen verdienen, maar onder zware druk van de UEFA lijkt het plan voorlopig opgeborgen. Vier vragen en antwoorden over een week vol strijd buiten het voetbalveld.

1. Wat is de Super League?

Zes Britse teams, drie Spaanse en drie Italiaanse onthulden zondag 18 april hun plan voor een nieuwe Europese competitie. De twaalf teams zien zichzelf als de crème de la crème, het summum van de voetbalwereld. In die eigen competitie zouden zij elk jaar tegen elkaar voetballen, plus tegen een aantal voetbalclubs die zij zelf zouden uitnodigen.

2. Waarom wilden voetbalclubs zo’n exclusieve competitie?

Zo’n exclusieve competitie zou voor de clubs zeer lucratief zijn, maar aanhangers van de Britse clubs waren woedend. Bij alle zes gingen  boze supporters protesteren. De spelersbus van Chelsea werd zelfs opgewacht en geblokkeerd.

In de ogen van de fans kiezen de clubs alleen voor het grote geld. Ze hebben maling aan de lokale cultuur en tradities van het voetbal. In de Super League zouden de deelnemende clubs astronomische bedragen kunnen verdienen. De grootste geldschieter was de Amerikaanse bank JP Morgan, die bereid was 3,5 miljard euro in het plan te steken.

Een aantal van de voetbalclubs die wilden deelnemen aan deze nieuwe competitie kan dat geld goed gebruiken. Real Madrid en FC Barcelona zijn miljarden waard, maar hebben ook flinke schulden. De afgelopen decennia zijn topspelers astronomische bedragen waard geworden. Daardoor is het zeer kostbaar om een topteam bijeen te krijgen. Bovendien verdienen de spelers vervolgens vaak miljoenen per week.

De twee Spaanse clubs kunnen die salarissen nauwelijks meer betalen. Een exclusieve topcompetitie zou een welkom financieel steuntje zijn. De andere tien clubs zijn in handen van rijke eigenaren. Die hoopten met de competitie flink geld te verdienen aan hun investeringen in het voetbal.

3. Wat is de rol van de UEFA?

De UEFA (Union of European Football Associations) schreeuwde moord en brand nadat de twaalf clubs over de plannen voor de Super League hadden gesproken. De voorzitter van de Europese voetbalbond Aleksander Ceferin sprak over ‘verraad’ van de twaalf clubs. De Slowaak voelde zich in zijn kuif gepikt dat de grote voetbalclubs liever buiten zijn organisatie om een voetbaltoernooi organiseren.

De UEFA organiseert alle grote Europese voetbaltoernooien en alle landelijke voetbalverenigingen van Europa, zoals de KNVB, zijn bij de organisatie aangesloten. Door de komst van de Super League zouden de competities van de UEFA in waarde verminderen.

Om de clubs af te schrikken, bracht de UEFA daarom meteen de zwaarste sancties in stelling. Spelers van clubs die met de Super League wilden meespelen, zouden niet meer voor hun eigen land mogen uitkomen. Sterspelers zouden dan zijn uitgesloten van Europese of wereldkampioenschappen.

Ook dreigde de UEFA de twaalf clubs per direct uit alle nationale en internationale competities te verbannen die onder de UEFA vallen. Voor Chelsea, Manchester City en Real Madrid zouden ze dan niet meer meespelen in de halve finale van de Champions League volgende week dinsdag en woensdag. In die competitie, ook wel het miljoenenbal van het voetbal genoemd, kunnen de clubs veel geld verdienen.

Daarin schuilt ook de hypocrisie van de UEFA. De bond spekt de topclubs van het Europese voetbal al jaren met gigantische bedragen, waardoor de kloof met kleinere clubs steeds groter wordt. Veel dezelfde teams blijven zo aan de top. Van eerlijke regels rondom de financiën van voetbalclubs maakt de bond nauwelijks serieus werk.

4. Is het voetbal ‘gered’ nu de Super League lijkt te falen?

Voorlopig lijkt de Super League niet door te gaan. De zes Engelse clubs trokken zich na de woede-uitbarsting van hun fans terug. Het leidde tot euforische teksten van de voormalige Britse voetballer en presentator van Britse voetbalwedstrijden Gary Lineker: ‘We hebben ons voetbal terug.’

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Is dat enthousiasme terecht? De Spaanse clubs FC Barcelona en Real Madrid willen nog altijd door met de Super League, ook al heeft geldschieter JP Morgan zich teruggetrokken, net als negen andere teams. Alleen het Italiaanse Juventus ziet er naast Barcelona en Real nog brood in.

De mislukte revolutie schudde de voetballerij op. Toch lijkt de macht van de grote clubs niet gebroken. Zo wordt de Champions League vanaf 2024 hervormd, waardoor er juist nog meer geld naar de grote clubs gaat. Voor kleinere competities als de Nederlandse is dat geen goed nieuws.