Chiem Teulings (1930-2023): topbestuurder VNU met liefde voor cultuur

CHIEM TEULINGS (1930-2023)

Midden jaren vijftig begonnen bij familiebedrijf Cebe-ma in Den Bosch – een drukkerij en uitgeverij van boeken, kranten en tijdschriften – zat Chiem Teulings na de fusie met De Spaarnestad in Haarlem van 1965 tot zijn pensioen in 1993 in de raad van bestuur van Verenigde Nederlandse Uitgeverijen (VNU), uitgever van onder meer Margriet, Libelle en Donald Duck.

Hij stond bekend om zijn werklust. Topman Joep Brentjens wilde na zakenreizen naar Amerika in het vliegtuig nooit naast Teulings zitten, want die las onvermoeibaar tot diep in de nacht stukken.

‘Hij werkte net geen zeven dagen in de week,’ zegt zoon Coen (64), econoom en hoogleraar in Utrecht. ‘Hij was een klassieke vader die thuis alles overliet aan zijn vrouw. Maar hij was wel betrokken bij het gezin.’

Nog altijd scherp van geest overleed Teulings – vader van vier kinderen en sinds een half jaar weduwnaar van zijn geliefde Els – op zaterdag 6 mei thuis in Amsterdam aan nierfalen. Hij werd 92 jaar.

Chiem miste moederliefde

Christiaan Henri Ignatius Elisabeth Maria Teulings werd op 14 november 1930 geboren in Den Bosch als jongste van drie kinderen. Zijn vader Frans was voor de Roomsch-Katholieke Staatspartij minister van Binnenlandse Zaken en vicepremier in het eerste kabinet-Drees. Zijn moeder overleed toen Chiem twee was. Zijn vader hertrouwde, maar dat was geen gelukkig huwelijk. Chiem miste moederliefde.

Na gymnasium bèta wilde Teulings scheepvaartkunde studeren, maar dat was volgens zijn vader niets voor katholieken. Tijdens zijn studie scheikunde aan de toenmalige Gemeentelijke Universiteit in Amsterdam werd hij voor de rest van zijn leven een fervent bezoeker van het Concertgebouw, met een grote liefde voor Gustav Mahler.

Zijn militaire dienst bij de ­marine vervulde hij op het defensielab van TNO. Na een uitgebreide stage en inwerkperiode begon hij in het familiebedrijf. Als vertegenwoordiger van het ‘Teulings-belang’ was hij binnen de raad van bestuur van VNU aanvankelijk verantwoordelijk voor de strategie van het uitgeefconcern en vanaf eind jaren zeventig tot zijn pensioen financieel topman.

Teulings ging mee met zijn tijd

Doordeweeks kwam Teulings ’s avonds vaak laat thuis. Jarenlang ging hij alleen met zijn vrouw op vakantie, zonder de kinderen. Toch was hij een warme vader, zegt Coen. ‘In het weekeinde ondernam hij dingen met ons. We bezochten musea en hij nam mij mee naar het WK roeien en tennis.’ Vanaf 1966 ging hij trouw naar de thuiswedstrijden van Ajax om de Europacup. Zelf was hij niet echt een sportman. Met Els ging hij veel naar klassieke concerten in het Concertgebouw. Hij was dol op het Stedelijk Museum en verzamelde moderne kunst. In 1970 liet hij in Amsterdam-Zuid aan de Zuidelijke Wandelweg een imposant modernistisch woonhuis bouwen door architect Hein Salomonson: Wandelweg. De tuin werd ontworpen door Mien Ruys.

Teulings ging mee met zijn tijd. De democrateringsbeweging eind jaren zestig ging hem aan het hart. Hij kwam graag in de Dominicuskerk aan de Spuistraat in Amsterdam en zette zich in de jaren tachtig met zijn zakelijke contacten in voor de restauratie. Met pastor Sieds Prins (78) klikte het meteen. ‘Na mijn eerste presentatie in 1978 vroeg hij mij mee naar een tentoonstelling vlak over de grens in Duitsland. Vanaf dat moment maakten we met Els jaarlijks kunstreizen in Europa. Hij kon ontroerd raken door kunst. Tijdens een bezoek aan een galerie in België zag hij een schilderij hangen van de toen nog onbekende Jules Lismonde en kocht het meteen. Hij was gewetensvol en had een enorm verlangen naar kennis.’

Zijn vader was ‘eindeloos nieuwsgierig naar de wereld’, zegt Coen. ‘Hij verslond kranten.’ Els was de jaren voor haar overlijden dement. ‘Zijn laatste moeilijke weken miste mijn vader haar zeer, maar hij was versleten.’