De massamoord van Armeniërs was ‘de eerste genocide van de twintigste eeuw’. Met die woorden sprak paus Franciscus zich twee weken voor de herdenking van de genocide honderd jaar geleden uit over de gebeurtenissen in het Ottomaanse rijk.
De paus zette zijn woorden kracht bij door te zeggen dat het belangrijk is om te herdenken dat mannen, vrouwen, kinderen, priesters en bisschoppen ‘gevoelloos’ zijn vermoord, meldt The Guardian.
Enkele uren nadat de boodschap van de paus bekend werd, riep Turkije de ambassadeur van het Vaticaan op het matje. De Turkse regering heeft nog geen officiële reactie gegeven.
‘Het verzwijgen of ontkennen van het kwaad is als het toestaan dat een wond blijft bloeden zonder dat je die verbindt,’ zei paus Franciscus tijdens een dienst in het Vaticaan.
Volkerenmoord
De uitspraak van de paus zal vooral tot een felle reactie leiden van Turkije. Turkije en Armenië zijn het een eeuw na dato nog steeds niet eens over wat zich destijds precies heeft afgespeeld. De Armeniërs vielen onder het Ottomaanse Rijk, maar Turkije ontkent dat er sprake is geweest van genocide (volkerenmoord).
Vaststaat dat honderdduizenden Armeniërs om het leven zijn gebracht. Sommige historici spreken zelfs van anderhalf miljoen doden. Turkije zegt dat het aantal slachtoffers sterk wordt overdreven, en het land zegt dat het gaat om oorlogsslachtoffers.
Paus Franciscus zei dat hij het als zijn ‘plicht’ ziet om de afslachting van de Armeniërs te herdenken. Hij zei ook dat na deze eerste genocide, andere genocides volgden. Daarbij verwees de kerkvader naar de Holocaust, Cambodja, Rwanda, Burundi en Bosnië.
Turkije
Nadat bekend werd dat de paus de moord op honderdduizenden Armeniërs had omschreven als genocide, cancelde de Turkse ambassade in het Vaticaan een persconferentie die voor zondag gepland stond.
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan bood vorig jaar wel zijn excuses aan, aan alle kleinkinderen van Armeniërs die toen zijn vermoord. Maar daarbij zei Erdogan ook dat hij het ‘ontoelaatbaar’ vind dat de Armeniërs de kwestie hebben gemaakt tot een ‘politiek conflict‘.
Herdenking
Op 24 april is de herdenking van de Armeense genocide, die dan honderd jaar geleden plaatshad. Een Nederlandse ambassadeur zal aanwezig zijn bij de herdenking in Armenië.
ChristenUnie-Kamerlid Joël Voordewind riep deze week de Nederlandse regering op toenadering te zoeken tot Armenië en samen met de Armeense regering te streven naar verzoening. Een meerderheid van de Tweede Kamer schaarde zich achter deze motie. Voordewind hoopt dat de twee landen door erkenning van de genocide dichter bij elkaar kunnen komen.