Sociaal bewogen en realistisch.
Chroniqueur crisis – Fictie
Rafael Chirbes Aan de oever Meridiaan, 432 pagina’s, € 27,50
Waarom zijn er niet meer romans geschreven over de gevolgen van de economische crisis? Die duurt toch alweer langer dan de Tweede Wereldoorlog, en daarover zijn boekenkasten vol, die nog steeds worden aangevuld.
Rafael Chirbes, geboren in een dorpje onder Valencia, durft het aan. Zijn forte zijn romans over de overgang van het Franco-regime naar het huidige Spanje, sociaal-realisme is hem niet vreemd. Aan de oever speelt zich af vlak bij het dorp Olba, waar de hele zomer een onaangename stank van rotting hangt. De inwoners zijn hard geraakt door de financiële malaise, de werkloosheid is hoog en bouwprojecten zijn stilgelegd. Zelfmoord lijkt een aantrekkelijker optie dan te moeten rondkomen van een paar honderd euro per maand.
Chirbes neemt het duidelijk op voor de ‘kleine luyden’ – zijn roman lijkt een kritiek op het liberalisme. Dat beeld klopt niet helemaal. Zo gaat het timmerbedrijf van hoofdpersonage Esteban vooral failliet doordat hij zonodig nog één keer een financiële klapper wilde maken; hij stak al zijn geld in een schimmig vastgoedproject.
De Nederlandse vertaling kreeg ironisch een gouden omslag. In Spanje zelf kreeg de roman een enthousiaste ontvangst: hij werd bekroond met de Premio Nacional de Narrativa 2014 en krant El País noemde het ‘een van de belangrijkste boeken van de afgelopen vijf jaar’. (Irene Start)
Klassiekers die er nog steeds toe doen
1 Miguel de CervantesDe vernuftige edelman Don Quichot van La Mancha (1605-1615). Hoofdpersonage denkt ridder te zijn.
2 José Ortega y GassetDe opstand der horden (1930). Invloedrijkste werk Spaanse filosoof (1883-1955).
3 Eduardo MendozaDe stad der wonderen (1986). Kroniek van Barcelona tussen wereldtentoonstellingen van 1888 en 1929.
4 Javier MaríasEen hart zo blank (1992). Dramatisch verhaal rond zelfmoord pasgetrouwde vrouw.
5 Rafael Sánchez Ferlosio Het getuigenis van Jarfos (1996). Vorstenzoon gaat in ballingschap als vader moord pleegt.
Zout op hun huid – Fictie
Milena Busquets Ook dit gaat voorbij Meulenhoff, 190 pagina’s, € 18,99
‘Ik denk dat ik al van Cadaqués zou houden als ik er alleen doorheen was gekomen op weg naar ergens anders,’ zegt de veertigjarige Blanca. De Spaanse kustplaats met zijn zonsondergangen als ‘roze zijde’ is bekend van Dalí en Miró en een geliefde zomerbestemming. Perfect decor voor deze passievolle roman over rouw. (Irene Start)
Loyaliteit – Fictie
Almudena Grandes De vijand van mijn vader Signatuur, 400 pagina’s, € 22,95
Almudena Grandes is een van de populairste schrijfsters van Spanje. De vijand van mijn vader speelt zich af in de jaren 1947-1949, ten tijde van de Driejarige Terreur. De negenjarige Nino, zoon van een politieman, raakt gefascineerd door de in de bergen levende vrijbuiters. Al is hij nog klein, hij moet partij kiezen. (Irene Start)
Spraakmakend
lluís-Anton BaulenasDe neus van Mussolini (fictie) 310 pagina’s € 17,35 Jaren twintig, Catalonië: een jonge, idealistische vrouw moet dictator vermoorden.
Carlos Ruiz ZafónDe gevangene van de hemel (fictie) 318 pagina’s € 15 Helden van De schaduw van de wind nemen het in Barcelona weer op tegen duistere krachten.
Eduardo MendozaDe neergang van Madrid (fictie) 400 pagina’s, € 12,50 Dubbelspel in Madrid rond 1936, aan de vooravond van de Spaanse burgeroorlog.
Jaume CabrÉ De bekentenis van Adrià (fictie) 688 pagina’s, € 15 Intrige rondom antiekwinkel in Barcelona.
Antonio Muñoz MolinaDe nacht der tijden (fictie) 730 pagina’s, € 17,50 Over Spaanse burgeroorlog, bezien vanuit architect Abel.
Elsevier nummer 27, 4 juli 2015