The Beatles of Pink Floyd live horen kan nog steeds. Tenminste, in de vorm van tributebands, die vaak beter zijn dan hun voorbeelden.
Nog éénmaal naar een concert van je favoriete popgroep – dat is toch de hartewens van iedere muziekliefhebber. Heet die groep Coldplay of Kensington, dan valt dat wel te regelen. Maar ben je al je hele leven fan van supergroepen uit de jaren zestig en zeventig, zoals The Beatles, Pink Floyd of Genesis, dan heb je een probleem.
Veel groepen zijn in de loop der jaren van samenstelling veranderd, door ruzies, solocarrières en sterfgevallen. Van The Beatles is nog maar de helft van de bandleden in leven, voor The Who geldt hetzelfde.Ook Pink Floyd bestaat sinds het overlijden van toetsenist Richard Wright nog maar uit de helft van de oorspronkelijke line-up.
Al eerder verlieten gitarist Syd Barrett en bassist Roger Waters de band. Genesis telt nog drie veteranen van de oorspronkelijke groep, Yes nog maar twee en zelfs een vitale band als The Rolling Stones komt niet verder dan drie – gitarist Ron Wood kwam er pas halverwege de jaren zeventig bij, terwijl bassist Bill Wyman de groep in de jaren negentig verliet.
De restanten van Yes, de gehalveerde Who en de aangevulde Rolling Stones treden nog altijd op onder de oorspronkelijke naam. Ook Sir Paul (McCartney) weet van geen ophouden, zij het onder eigen naam. Maar optredens van Genesis en Pink Floyd zijn de laatste jaren zeldzaam en dan nog vaak in het kader van een benefietconcert.
The Australian Pink Floyd Show – Comfortably Numb
Tributebands
Van Pink Floyd hebben David Gilmour (gitarist) en Roger Waters (bassist) ieder hun eigen soloprojecten. Beiden zijn dit jaar op tournee door Europa en de Verenigde Staten. Gilmour met vooral eigen werk, Waters met de volledige uitvoering van het album The Wall. Van Genesis hadden bassist Mike Rutherford (Mike & The Mechanics) en vooral zanger Phil Collins nog geruime tijd soloprojecten, maar in 2015 lijken ook deze activiteiten stil te liggen.
Wie dus nog eenmaal een concert van zijn favoriete groep wil meemaken, moet genoegen nemen met een fractie van de oorspronkelijke band, een deel van het oorspronkelijke werk en een relatief duur optreden ergens in het buitenland.
Of tegen beter weten in blijven hopen op een reünie van de nog levende bandleden. Die laatste mogelijkheid wordt met het verstrijken der jaren steeds kleiner. Paul McCartney (Beatles), Jon Anderson (Yes), Pete Townshend (Who), Roger Waters (Floyd) en Mick Jagger (Stones) zijn allen de 70 jaar ruim gepasseerd.
Gelukkig is er voor de liefhebber nog een andere mogelijkheid. Tegenwoordig zijn er tributebands die het werk van hun favoriete popgroep exact naspelen. En dan hebben we het niet over een leuke Elvis-imitatie of een lokaal coverbandje dat op verzoek elk nummer van de hitlijst speelt.
Nee, het betreft (semi-)professionals die er een eer in stellen om de oorspronkelijke concertervaring uit de jaren zeventig zo goed mogelijk na te bootsen. Niet alleen de muziek, maar de complete voorstelling: van de gebruikte instrumenten, kledingstukken en attributen tot de lichtshow, de achtergrondbeelden en het decor.
The Musical Box – Carpet Crawlers
Kwinkslagen
Het verschijnsel tributeband heeft zich de laatste decennia zo sterk ontwikkeld, dat er voor elke band die wel eens een hit heeft gehad, een ‘kloon’ is te vinden. Het grote voordeel is dat die bands netjes alle bekende hits spelen en dat ze maar een fractie van de prijs vragen die de originele band kost. Naarmate de ‘sound’ specifieker is (Beatles), de muziek complexer (Pink Floyd, Yes, Genesis) en de entourage duurder, gaat de prijs echter ook omhoog.
Tributebands dragen meestal namen die doen denken aan de originele band. Soms zetten ze er simpelweg ‘tribute’ achter (Dire Straits Tribute) of ‘not’ ervoor (Not The Rolling Stones). Aardiger zijn de kwinkslagen zoals Zwammstein voor Rammstein en Pink Project voor Pink Floyd. Veel tributes kiezen voor de naam die is ontleend aan een album of song van de originele groep, zoals The Musical Box van Genesis, The Bootleg Beatles, Fragile en Sound Chaser van Yes, en A New Gig in Town voor The Eagles.
Een tributeband die al 35 jaar meedraait, is The Bootleg Beatles. Het repertoire bestaat uit een dwarsdoorsnede van alle Beatlessongs en tijdens hun optreden verkleden ze zich per tijdsperiode (Cavern/Hamburg, Sgt. Pepper).
In de 35 jaar van hun bestaan traden ze meer dan vierduizend keer op in zo’n veertig landen over de hele wereld. We hebben het hier dus over een wereldact – ‘a terrific show,’ zoals de voormalig producer van The Beatles, Sir George Martin, eens lovend opmerkte.
The Bootleg Beatles – Love me Do
Rekwisieten
Een tributeband die heel ver gaat in de neiging tot perfectie is The Musical Box, een Canadese Genesis-kloon die in 1993 werd opgericht. Elk jaar onderneemt de band een tournee die een exacte replica is van een Genesis-tournee uit de jaren zeventig. Zo traden zij het afgelopen jaar op in de Verenigde Staten en Europa met een show rond het populaire Genesis-album Selling England by the Pound. Inmiddels heeft de band wereldwijd meer dan duizend concerten gegeven.
The Musical Box kocht waar mogelijk de originele instrumenten en rekwisieten op, en kreeg na verloop van tijd ook medewerking van de oorspronkelijke bandleden. Zo kregen ze de beschikking over mastertapes en achtergronddia’s en vaak ook assistentie van leden van de voormalige crew.
Bandleden van Genesis bezochten de concerten van The Musical Box en zowel gitarist Steve Hackett als zanger/drummer Phil Collins speelde tijdens een concert een nummer mee. Na afloop vond Collins ‘dat ze beter speelden dan wij destijds’. Voormalig Genesis-zanger Peter Gabriel ging met zijn kinderen naar een concert ‘om te laten zien wat hun vader vroeger deed’.
Samenwerking
Er komen opmerkelijk veel tributebands uit Australië, mogelijk omdat de originele bands het verre continent vaak meden in hun tourschema. Hoe dan ook, The Australian Pink Floyd Show is een van de betere Floyd-tributebands en heeft inmiddels opgetreden voor meer dan vier miljoen fans in 35 landen. Een van die fans was Floyd-gitarist David Gilmour, die de ‘Aussies’ uitnodigde om op te treden tijdens zijn vijftigste verjaardag.
Deze samenwerking tussen tributebands en (leden van) de originele groep komt vaker voor. Zo speelden leden van Lynyrd Skynyrd mee tijdens een concert van hun tributeband The Saturday Night Special Band. Drummer Ian Paice van Deep Purple deed mee tijdens een optreden van tributeband Purpendicular en bij een later concert kwam zelfs de originele band het podium op.
Dergelijke optredens tonen de waardering van de oorspronkelijke bandleden voor de kwaliteiten van de tributebands. Die hebben inmiddels een plaats veroverd in de concertzalen van de wereld. Zij voeren oorspronkelijk repertoire nauwgezet uit – eigenlijk zoals een symfonieorkest dat al veel langer doet met klassieke werken van Bach en Beethoven.
Tributebands worden in elk geval niet gezien als concurrenten. Integendeel, zij houden het repertoire van hun idolen levend, terwijl die idolen inmiddels nieuwe wegen zijn ingeslagen.
Wie de levende legendes uit de jaren zeventig wil meemaken, moet zeker naar een soloconcert van David Gilmour (Pink Floyd), Paul McCartney (The Beatles) of Steve Hackett (Genesis). Maar wie de ervaring wil meemaken van een concert uit die periode, kan wellicht beter naar een optreden van een gerenommeerde tributeband.
Elsevier nummer 35, 29 augustus 2015
The Bootleg Beatles draait al 35 jaar mee (foto: ANP)