Op papier is Albanië-Servië gewoon een EK-kwalificatiewedstrijd waarbij het thuisland zich vanavond kan plaatsen voor het eindtoernooi in Frankrijk. In werkelijkheid speelt er veel meer dan alleen een voetbalpotje.
Albanië kan zich donderdagavond voor het eerst in de geschiedenis gaan plaatsen voor het Europees Kampioenschap voetbal. Er moet dan wel nog even van Servië gewonnen worden. Op papier moet dat te doen zijn: Servië staat met 1 schamel puntje laatste in Groep I.
Meer dan rivaliteit
Maar in werkelijkheid zullen de Serviërs er alles aan doen om het Albanese feestje te verstoren. Tussen Albanië en Servië speelt meer dan gezonde rivaliteit.
Dat zit zo: de orthodox-christelijke Serviërs en de overwegend islamitische Albanezen hebben in principe weinig met elkaar gemeen. Naast verschil in religie kunnen ze elkaar ook nog eens niet verstaan. Eeuwenlang leverden deze verschillen nauwelijks problemen op. Tot de twintigste eeuw werkten de volkeren zelfs samen en waren er wederzijdse contacten in de vorm van bijvoorbeeld huwelijken.
Nationalisme
De huidige gevoelens van haat tussen Serviërs en Albanezen ontstonden toen de Serviërs in 1912 de Albanese bevolking op bloedige wijze uit Kosovo verdreven. Zij deden dit zogezegd uit wraak voor de verloren slag bij Kosovo Polje (het Merelveld) op 28 juni 1343 (!). Toen waren het de Ottomanen die het Servische leger versloegen. De slag bij Kosovo zou het begin zijn van een lange Turkse overheersing op de Balkan.
Nu lijkt het wat vreemd om na al die eeuwen opeens een gebied terug te claimen. Maar Servische nationalisten maakten begin twintigste eeuw handig gebruik van de vele heldendichten die er over de slag bij Kosovo zijn geschreven. Zo groeide bij de Servische bevolking het besef dat Kosovo moest worden beschouwd als ‘heilige grond’. De Albanezen daarentegen hadden in al die jaren hun plekje in Kosovo verworven en wilden dat niet meer uit handen geven. Zij vinden dat Kosovo uiteindelijk moet worden opgenomen in een Groot-Albanië. In de loop van de twintigste eeuw werd Kosovo zo het onderwerp van een voortdurende strijd tussen de twee bevolkingsgroepen, puur op basis van nationalistische sentimenten.
Onafhankelijk
In 2008 riep Kosovo eenzijdig de onafhankelijkheid uit tot groot protest van Servië. Maar de onafhankelijkheid wordt intussen door de meeste landen van de Verenigde Naties erkend. Servië ziet het gebied, dat voor 92 procent wordt bewoond door Albanezen, nog altijd als autonome provincie.
De diplomatieke banden tussen Servië en Albanië is door de kwestie-Kosovo koeltjes te noemen. De wedstrijd Albanië-Servië is dus niet zomaar een voetbalpotje. Dat bleek vorig jaar wederom toen het duel in Servië moest worden gestaakt nadat een drone met de vlag van Groot-Albanië het stadion in Belgrado binnenvloog. Een Servische speler trok de vlag naar beneden, waarop enkele Albanese spelers het ding weer terug probeerden te veroveren. Door de ongeregeldheden verloor Servië de wedstrijd op papier met 0-3 en kreeg het bovendien 3 punten in mindering. Servië kon zo plaatsing voor het EK wel vergeten, terwijl Albanië in het zadel werd geholpen om het toernooi voor het eerst te bereiken.
Spannend avondje
Hoewel Servische supporters niet welkom zijn bij het duel donderdagavond in Elbasan belooft het dus wederom een spannend avondje te worden. De Servische spelersbus werd in de Albanese hoofdstad Tirana bekogeld. De Servische premier laat mogelijk hierom de wedstrijd aan zich voorbij gaan en heeft een diplomatieke ‘stilte’ van zes maanden aangekondigd.
En wie zou denken dat de voetballers zelf de provocaties aan zich voorbij laten gaan, komt bedrogen uit. De Servische middenvelder Nemanja Matic liet al weten dat hij zijn mouwen heeft opgestroopt voor vanavond: ‘We zullen op zoek gaan naar provocaties. We staan te popelen.’ Scheidsrechter Nicola Rizzoli uit Italië (een land met een grote Albanese minderheid) zal een gewaarschuwd man zijn…