Belgische politici en een aantal vooraanstaande hoogleraren hebben stevige kritiek op de Belgische koning Albert II. Aanleiding is zijn kersttoespraak. Daarin leek hij impliciet te verwijzen naar de nationalistische partij N-VA en maakte hij de vergelijking met de opkomst van het fascisme en het nazisme in de jaren 30.
De Koning waarschuwde in zijn jaarlijkse kerstboodschap voor de gevaren van het populisme. ‘Altijd zoeken ze naar zondebokken voor de crisis,’ zei de koning. ‘Ofwel zijn het de vreemdelingen, ofwel landgenoten uit een ander landsdeel. De crisis van de jaren 30 en de populistische reacties die ze teweegbracht, mogen niet worden vergeten.’
Belediging
N-VA-voorman Bart De Wever laat via zijn woordvoerder weten dat hij zich niet aangesproken voelt door de verwijzing naar de jaren 30. Toch is in N-VA-kringen te horen dat de koning ‘zich andermaal laat misbruiken’ door premier Elio Di Rupo. ‘De koning is uit zijn rol gevallen. Hij beledigt een groot deel van de Vlamingen,’ vindt ook senator Huub Broers (N-VA).
Professor Mark Van den Wijngaert, specialist in de geschiedenis van de Belgische monarchie, vindt dat de vorst zich zelf bezondigt aan populisme. Dat de koning zich zover waagt in het politieke debat, is voor Van den Wijngaert ‘ongezien’.
Over de rand
‘De koning heeft het recht om de bevolking te waarschuwen als hij vindt dat populisme een bedreiging is, maar de vergelijking met de jaren 30 is gewoon over de rand. Als je de simplismen wil bestrijden, getuigt dit niet echt van veel nuance,’ stelt de Antwerpse politicoloog Dave Sinardet.
Politicoloog Carl Devos vindt dat premier Di Rupo met deze speech een steek heeft laten vallen, want elk woord van de toespraak werd vooraf goedgekeurd door de regering. ‘Wie de monarchie liefheeft, had die passage moeten laten schrappen. Want op deze manier maakt het koningshuis zichzelf kapot.’