181 miljoen euro voor een Haags ‘cultuurpaleis’: waarom (niet)?

De kosten van het nieuwe dans- en muziektheater op het Spuiplein in Den Haag, het Spuiforum, worden op 181 miljoen euro geraamd. In het nieuwe cultuurgebouw op het Spui moeten het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium onderdak krijgen.

Donderdagavond beslist Den Haag definitief of het Spuiforum er komt. Elsevier.nl zette de voors en tegens voor dit miljoenenproject op een rij:

 

4 redenen om het cultuurpaleis wel te bouwen

  1. De oude gebouwen op dezelfde locatie, het Lucent Danstheater en de Dr. Anton Philipszaal, zouden verouderd zijn. De zalen en foyer zien er weliswaar nog prima uit, maar volgens directeur Henk Scholten is de staat van de kleedkamers ‘erbarmelijk’ en is het gebouw slecht geïsoleerd ‘De warmte vliegt eruit en de regen erin,’ zei hij vorig jaar in Elsevier.
  2. Het nieuwe theater (met 3.000 stoelen) zou volgens berekeningen van een extern bureau tot 50.000 extra betalende bezoekers per jaar trekken, bovenop de bestaande 180.000. Goed voor het theater en voor de omliggende cafés, hotels en restaurants: bezoekers zouden daar nog eens 40 euro uitgeven bovenop hun theaterkaartje.
  3. Renovatie is nog duurder. Op verzoek van tegenstanders van de nieuwbouw heeft de gemeente laten onderzoeken wat het zou kosten om de bestaande theaters te renoveren en te verbinden met het oude ministeriegebouw ernaast, waar het Koninklijk Conservatorium in zou kunnen trekken.
    Maar omdat de plafondhoogtes van dat gebouw niet voldoen aan de wettelijke eisen voor muziekonderwijs op conservatoriumniveau, zou er zoveel moeten worden gesloopt dat dit alternatieve plan nog eens 7,5 miljoen euro meer zou kosten dan nieuwbouw.
  4. De ruimte op het Spuiplein zou beter worden benut dan nu het geval is. Het nieuwe gebouw zou een kwartslag worden gedraaid. De naastgelegen Turfmarkt wordt daarmee twee keer zo breed en er ontstaat ruimte om de Schedeldoekshaven opnieuw te ontwikkelen.

5 redenen om het cultuurpaleis niet te bouwen

  1. De staat van die oude gebouwen valt best mee. ‘Niet alleen de voorstelling was uitstekend, ook aan andere voorwaarden was voldaan: de blauwe stoelen waren comfortabel, de (gratis) cappuccino goed te drinken en de rijen voor de dames-wc vielen mee. Alleen de foyer voelde door de openstaande deuren kil aan, maar een kniesoor die daarop lette,’ schreef journalist Irene Start vorig jaar in Elsevier.
  2. Horeca en winkeliers kunnen eraan verdienen. ‘Het Spuiforum levert een enorme economische impuls op,’ zei cultuurwethouder Marjolein de Jong (D66). Maar: heeft Den Haag geen burgerij? De Amsterdamse burgerij financierde 125 jaar geleden met privaat kapitaal het Concertgebouw. Als dit cultuurpaleis zo goed is voor de Haagse burgers, kunnen zij het dan niet zelf laten bouwen?
  3. Nieuwbouw is wellicht goedkoper dan renovatie, maar de plannen zijn nog altijd twintig keer duurder dan het originele gebouw was. Daar werd 25 jaar geleden 20 miljoen gulden (9 miljoen euro) voor neergeteld. Uit onderzoek van de Haagse Stadspartij blijkt bovendien dat de kosten van de nieuwbouw wel eens flink zouden kunnen tegenvallen: in het ergste geval kost het uiteindelijk 243 miljoen euro.
  4. Hagenaren willen het liever houden bij het oude. De cijfers verschillen, maar uit verschillende onderzoeken blijkt dat 69 tot 75 procent van de Haagse bevolking helemaal niet op te wachten op een cultuurpaleis. Ook de voltallige oppositie (en een tegenstrubbelende PvdA’er) is tegen.
  5. Er wordt bezuinigd op de groepen die er spelen. Tot 2016 krijgt het Nederlands Dans Theater jaarlijks nog bijna 2 miljoen euro subsidie van Den Haag en bijna 6 miljoen van het Rijk, maar daarna? Een andere beoogde gebruiker, het Residentie Orkest (6 miljoen overheidssubsidie per jaar) krijgt vanaf 2013 al te maken met een subsidiekorting van 1,6 miljoen euro per jaar.