Clubs, KNVB, en burgemeesters gaan niet vrijuit bij het herleefde geweld rond het voetbal, schrijft Hugo Camps.
Hooliganisme: het leek uitgestorven, maar het is in vol ornaat terug. Althans, voor de liefhebbers van blind geweld in en rond voetbalstadions. De oude guerrillatechnieken zijn weer opgevist. In die mate dat er op kabinetsniveau overleg moet worden gepleegd over de aanpak van de kwaal. Overleg komt te laat, er moet worden gehandeld. De straffeloosheid kan niet langer worden bestreden met symbolen als een stadionverbod. Criminelen buigen niet voor symboliek.
Hugo Camps (Molenstede, 1943) schrijft wekelijks een sportcolumn voor EW.
Immens treurig is dat de mooiste club van het land, Feyenoord, weer vooroploopt in bedreiging en vernielzucht. De harde kern heeft de terreur zo ver opgevoerd dat algemeen directeur Mark Koevermans ontslag heeft genomen. De veiligheid van zijn gezin was in het geding.
Feyenoord heeft niet het monopolie op voetbalgeweld
Altijd komt de club met vergoelijkende teksten. Het is maar een handvol fanaten dat voor onrust zorgt. De Kuip is onverminderd een vredeseiland. Dat handvol vandalen wordt door het bestuur losgelaten. Koevermans is mede het slachtoffer van de morele laksheid van zijn bestuurders, die ook nog koketteren met de warme relatie die ze hebben opgebouwd met de harde kern. De ‘harde kern’ is trouwens een eufemisme voor criminelen.
Feyenoord heeft niet het monopolie op voetbalgeweld. In de provincie vliegen ook tafels en stoelen door het zwerk. In de Limburgse derby MVV-Roda JC moest zelfs de ME worden opgetrommeld om de gevechten te beëindigen. De mobiele eenheid in een voetbalstadion: het is heiligschennis.
Overjarige knapen
Het was afgelopen weekeinde in diverse stadions onrustig. Opvallend is de jeugdige leeftijd van de amokmakers. Overjarige knapen. Sociologen buigen zich over de heropleving van het voetbalgeweld, maar komen niet veel verder dan speculatieve gemeenplaatsen. Zeker is dat corona talloze jongeren heeft ontwricht in hun Storm en Drang, maar of dat inclusief geweld is, blijft een veronderstelling. De malaise bij jongeren is vaak veelkoppig.
Het sociale weefsel van voetbal is zeker aangetast door COVID-19. De treurigheid van lege stadions was bijna een provocatie. In naam van de pandemie werden de veiligheidsvoorschriften opgerekt en dat was voor supporters een onaangename ervaring. Het voetbalgeweld zou best eens tot de categorie maatschappelijke weerwraak kunnen behoren.
Stadionverbod werd of niet of halfslachtig gehandhaafd
Maar ook de KNVB en de burgemeesters gaan niet vrijuit. Het stadionverbod is bij talloze clubs een farce gebleken. Het werd of niet of halfslachtig gehandhaafd. De onruststokers zaten verdoken in het heilsleger blote basten. De meldingsplicht zat vol gaten. De indruk bestond dat de voetbalhiërarchie bang was voor het zootje ongeregeld. Er zijn meer signalen dat de bonzen het crapuul van de stadions tegemoet treedt met zalvende onderonsjes.
Lafheid regeert, Majesteit.
Zou voetbalgeweld een restant van de verzuiling kunnen zijn? In een ver verleden werd voetbal ook gebruikt door maatschappelijke en religieuze stromingen. Clubs in het zuiden van het land hadden zelfs een kapelaan, die toekeek op de vroomheid van zijn volgelingen. Er is het onderscheid tussen arme en rijke clubs, tussen klein en groot. Ongelijkheid is altijd een bron van verdeeldheid, ook in de sport.
De sociale controle is aanzienlijk verdund
De individualisering van de samenleving zou ook een rol kunnen spelen. De sociale controle is aanzienlijk verdund. De vriendelijke terechtwijzing is verdampt in sociale kastevorming. Naast geweld is het kwalijke van hooligans hun censuurdwang. Overheidsinstanties accepteren het bestaan van groupuscules, splinterpartijen vermomd als voetbalsupporter. Het minste wat je mag verwachten, is dat ze dan ook controle en handhaving ter harte nemen. Uitwerpselen van een staat in de staat moeten tijdig worden opgeruimd.
De voetbalsfeer in een vol stadion kan hartverwarmend zijn. Het gevoel van gezamenlijkheid verbreekt de kilte van de samenleving. Muziek en vlaggen geven de wedstrijd een feestelijke thrill. De romantiek van gezamenlijkheid vind je nog terug bij Cambuur en soms in een dansende Kuip. Er zit ook een hoop goedaardigheid in een vol stadion, maar criminelen krijgen meer aandacht.