Met de heropening van het Verzetsmuseum heeft de directie aangekondigd dat er niet meer naar leden van het verzet wordt verwezen als ‘verzetshelden’, maar dat hiervoor de term ‘verzetsmensen’ wordt gebruikt. Opvallend genuanceerd voor deze tijd, vindt columnist Philip van Tijn.
Philip van Tijn is bestuurder, toezichthouder en adviseur. Hij schrijft wekelijks een blog over de actualiteit.
Afgelopen week is het Verzetsmuseum heropend. Niet zozeer na een bouwkundige verbouwing, zoals menig museum in de afgelopen jaren, maar in een heel andere opzet. Het CDA zou zoiets een ‘herbronning’ noemen. Joppe Gloerich schreef daar in EW al over onder de samenvattende kop Heldendaden tonen werkt beter dan verzetshelden benoemen.
Want er is op bescheiden niveau een discussie losgebarsten, omdat in de nieuwe opzet ‘verzetshelden’ niet langer zo heten, maar als ‘verzetsmensen’ worden omschreven. Dat is, profeteer ik, een tussenfase naar ‘verzetspersoon’.
Directeur van het Verzetsmuseum Liesbeth van der Horst, die het museum al vele jaren leidt en inmiddels veel goodwill heeft gekweekt voor zowel het museum als voor zichzelf, zegt ter verklaring: ‘Mensen kunnen heldhaftig zijn maar nooit 100 procent een held.’ En kennelijk geldt voor haar ook het omgekeerde, want voor het eerst wordt aandacht besteed aan de andere kant, de schurken: de Duitsers, de Jodenjagers, de nazi’s. In één en dezelfde vitrine zie je een foto van Hannie Schaft – met excuses aan Liesbeth van der Horst volgens mij een verzetsheld(in) – en van Emil Rühl, de Duitser die haar in 1945 verhoorde en veroordeelde.
De ergste nazi’s hielden van poezen en klassieke muziek
Aan dit voorbeeld is al te zien dat in de nieuwe opzet de tegenstelling goed/kwaad is verdwenen en dat het begrip ‘nuance’ een leidend principe is geworden. Curieus in een tijd waarin juist de tegenstellingen worden verscherpt en mensen elkaar verketteren waar het maar kan. Misschien dat het daarom een mooie daad is, maar ik denk aan mijn oom Henk, die in de oorlog dappere dingen heeft gedaan en die nog jaren na 1945 in zijn woonplaats Gouda van iedereen die op straat liep, kon vertellen of deze ‘goed’ of ‘fout’ was geweest. Ik acht het niet ondenkbaar dat oom Henk zelfs nog in 2022, had hij nog geleefd, met een staaf dynamiet naar het Verzetsmuseum was afgereisd.
Laden…
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Wilt u opnieuw inloggen