Miljoenen mensen gingen de afgelopen weken naar de bioscoop voor Barbie en Oppenheimer. Maar achter die successen schuilt een pijnlijke realiteit. Hollywood kan geen nieuwe verhalen meer bedenken, schrijft Marck Lauxtermann.
Aan de vooravond van Barbenheimer, deed filmmaker Greta Gerwig de volgende belofte: ‘Wát je vooraf ook denkt, we gaan je iets geven wat helemaal anders is – iets waarvan je niet wist dat je het wilde.’
Daarmee appelleerde ze aan de hoop van het filmpubliek op iets nieuws, creatiefs en verrassends. En met succes! Greta Gerwigs film over de barbiepop en Christopher Nolans film over het leven van kernfysicus J. Robert Oppenheimer lokten inderdaad volksstammen naar de bioscoopzalen.
Gerwig is een leugenaar
Jammer genoeg is Greta Gerwig een leugenaar. Ondanks alle opwinding en bijna unanieme adoratie voor Barbie en Oppenheimer, kreeg de wereld niets nieuws, noch iets creatiefs, noch iets verrassends te zien. Sterker nog: Barbenheimer is exemplarisch voor het onvermogen van Hollywood om nieuwe verhalen te vertellen.
Aangezien het grootste deel van de opbrengst van Amerikaanse films uit niet-Amerikaanse bioscopen komt, in het bijzonder Chinese, bepaalt één concept welke films Hollywood wel of niet maakt: pre-awareness. Filmstudio’s durven bepaalde projecten alleen aan als ze voortbouwen op materiaal waar het publiek al bekend mee is. De top-20 van best bekeken films van dit moment zegt genoeg. Slechts twee van de twintig zijn gebaseerd op nieuw materiaal.
Speelgoedfilms zijn het nieuwe normaal
Barbie – een film over de bekendste pop van de wereld – past naadloos in dit plaatje. Het is dan ook niet verrassend dat Mattel, het bedrijf achter de pop, van plan is de hele speelgoeddoos te verfilmen. Momenteel liggen er plannen voor, onder meer, films over Hot Wheels en Rock’Em Sock’Em Robots. Gelukkig worden dat, zogenaamd, net zulke slimme, gelaagde en complexe films als Barbie.
De agent van Gerwig zei hierover tegen The New Yorker: ‘Moeten we er blij mee zijn dat onze acteurs en filmmakers in een wereld leven waarin je alleen grote projecten kunt opzetten rondom consumentencontent en massaproducten? Ik weet het niet, maar zo zit de business in elkaar.’
Biopics zijn ook oude koek
Is Oppenheimer dan de uitzondering die de regel bevestigt? Schijn bedriegt. Goed gemaakte biopics zijn altijd een recept voor succes geweest. Sinds 2000 gingen elf Oscars voor de beste acteur naar bekende mensen die bekende mensen naspeelden. Er zijn uiteenlopende redenen voor en niet alle zijn problematisch. Maar ongetwijfeld helpt het dat biopics, net als Barbie, een bekend verhaal opnieuw vertellen. Noem het pre-awareness.
Lees ook de recensie van Oppenheimer: OPKOMST EN ONDERGANG VAN EEN GENIE ★★★★★Dat betekent niet dat je geen biopics meer zou mogen maken, maar wel dat zo’n verhaal iets nieuws moet toevoegen. Nolan deed vooral zijn best om het tegenovergestelde te doen.
Oppenheimer voegt niks toe
Zo besteedt hij een goed uur van zijn film aan de vervolging van de socialistische, kosmopolitische (oftewel Democratische) Oppenheimer door de anticommunistische, nationalistische (oftewel Republikeinse) honden van Joseph McCarthy.
Had Nolan zich níet op één boek gebaseerd, dan had hij geweten dat die geschiedenis een stuk interessanter en complexer is. Zodoende heeft hij de kans laten liggen om een nuttige bijdrage te leveren aan het maatschappelijk debat over de grote dreiging van onze tijd: massavernietigingswapens en AI.
Hollywood herkauwt alles, dat kan Barbenheimer niet verbloemen
De enorme heisa rond Barbenheimer verbloemt uiteindelijk alleen maar een pijnlijke realiteit: de door Hollywood gedomineerde filmcultuur bestaat voornamelijk uit herkauwd materiaal. En iedereen negeert het.