De winsten van grote Nederlandse bedrijven concentreren zich in twee sectoren: banken en de chipsector. Dat blijkt uit de EW Top 500 bedrijven, de lijst met de grootste Nederlandse ondernemingen.
Traditioneel zijn de Nederlandse grootbanken, ING, Rabobank en ABN AMRO belangrijke winstmakers. Vorig jaar hadden zij ook nog het voordeel dat de Europese Centrale Bank de rente verdubbelde van 2 naar 4 procent. Hoe hoger de rente, hoe meer inkomsten de bank heeft – al moet de bank uiteraard zelf ook meer rente betalen als het geld leent.
Veel meer winst voor banken
De winst van ING verdubbelde mede door die gestegen rente tot 7,5 miljard euro, na het betalen van winstbelasting. Bij Rabobank steeg de winst met 82 procent tot 4,4 miljard euro. ABN AMRO behaalde een kleinere winst: 2,7 miljard euro, ‘slechts’ 44 procent meer dan een jaar eerder.
Ondanks die mooie cijfers, moeten de banken de eerste plaats laten aan een ander bedrijf. Chipmachinefabrikant ASML is niet alleen Nederlands meest waardevolle bedrijf – het is 253 miljard euro waard op de beurs – maar uit het EW-onderzoek blijkt het ook de grootste winstmaker van het land. In 2023 maakte ASML 7,8 miljard euro winst, net iets meer dan ING dus.
Winst concentreert zich in een paar bedrijven
De top 5 van winstmakers wordt afgesloten door chipmaker NXP, dat 2,6 miljard euro winst maakte. Daarmee zijn banken en de chipsector de grootste winstmakers in deze dertiende Top 500 bedrijven. Samen boekten deze vijf bedrijven 25 miljard euro winst en nemen daarmee een groot deel van de totale winst van de vijfhonderd grootste bedrijven – 62 miljard euro – voor hun rekening.
Andere sectoren waar relatief grote winsten zijn geboekt in 2023, zijn winkelketens en verzekeraars. Ahold Delhaize, Ingka Holding (de in Leiden gevestigde tak die over de Ikea-winkels gaat) en Action boekten meer dan 1 miljard euro winst, net als NN Group (Nationale-Nederlanden) en ASR.
Winsten ook belangrijk voor schatkist
De genoemde winsten zijn na het betalen van belasting. De winstbelasting wordt steeds belangrijker voor de schatkist. Inmiddels wordt 1 op de 10 uitgegeven euro’s van de overheid gefinancierd met winstbelasting. Hoe winstgevender het bedrijfsleven, hoe meer geld de overheid te besteden heeft.
Morgen publiceert EW de hele Top 500 bedrijven, inclusief cijfers over onder meer winsten en aantallen werknemers.