Amerikanen houden hun adem in: wordt Kamala Harris de eerste vrouwelijke president, of keert Donald Trump terug in het Witte Huis? Een gids bij de presidentsverkiezingen. Deel 3: de spannende verkiezingen voor het Congres.
Op 5 november kiezen de Verenigde Staten niet alleen een president. Verkiesbaar zijn ook de 435 leden van het Huis van Afgevaardigden, die een termijn van twee jaar hebben, en 34 van de 100 Senatoren, die ieder zes jaar dienen. Die uitslagen bepalen voor een groot deel de speelruimte van de nieuwe president.
Het Congres maakt niet alleen Amerika’s wetten, maar beheert ook de portemonnee. Controle over het Huis van Afgevaardigden kan daarnaast doorslaggevend zijn in tijden van crisis: de Spreker – de leider in het Huis van de partij die daar de meerderheid heeft – is, na de vicepresident, de derde in lijn voor het presidentschap.
De Senaat bekrachtigt bovendien de benoeming van zowel de kabinetsleden van de president als de federale rechters die door het Witte Huis worden benoemd. Als voorzitter van de Senaat hakt de vicepresident bij het stokken van de stemmen de knoop door. In de eerste twee jaar van Bidens presidentschap deed Kamala Harris dit liefst 33 keer.
Lees ook: Wat zijn kiesmannen? Alles over het Amerikaanse Electoral College
Senaat naar de Republikeinen?
In het Huis van Afgevaardigden hebben de Republikeinen een flinterdunne meerderheid van zeven zetels. In de Senaat hebben de Democraten een nipte meerderheid 51 tegen 49. De verkiezingen zullen in beide gevallen spannend zijn, al dichten opiniepeilers de Republikeinen een iets grotere kans toe in de Senaat. In Montana lijkt de Democratische Senator Jon Tester te verliezen van Tim Sheely. In West Virginia gaat de zetel na het pensioen van Joe Manchin waarschijnlijk naar Republikein Jim Justice. In Nebraska heeft zittend Republikeins Senator Deb Fisher het juist moeilijk.