Zelden was een Amerikaans verkiezingsjaar zo bewogen. Maar in de peilingen zat dan weer nauwelijks beweging, schrijft Victor Pak.
Wat moet er gebeuren voordat Amerikanen afstappen van hun voorkeurskandidaat? Meer dan in 2024. Een moordaanslag op de Republikeinse presidentskandidaat, een late kandidaatswissel bij de Democraten? De peilingen vertoonden minimale kiezersbewegingen. Er is een stabiele trend in de zogeheten peilingengemiddelden, met marginale verschillen en verschuivingen.
Stonden de Democraten met Joe Bidens kandidatuur nog op achterstand, Kamala Harris maakte die goed in augustus. Sindsdien liep zij iets uit op haar Republikeinse rivaal Donald Trump, maar die beweging stokte eind september. Trump kwam terug en sindsdien zeggen de peilingen: de verkiezingen worden een dubbeltje op zijn kant.
Kiezers zijn onbeweeglijk
Zelfs in de zogeheten swing states, die in menige verkiezing van kant wisselden en zo het verschil maakten, vertonen de peilingen geen duidelijke verschuivingen. Veel kiezers zijn onbeweeglijk. Slechts een handvol wil überhaupt bewegen. Die trend was deze verkiezing al vroeg waarneembaar.
Steeds meer Amerikanen zien zichzelf als ‘onafhankelijk’ in plaats van partijgebonden, maar leunen wel degelijk een kant op. Van deze ‘onafhankelijken’ staat slechts 12 procent nog open voor zowel Harris als Trump. Onder Amerikanen die zich identificeren als Democraat of Republikein, overweegt maar een marginaal deel een stem op de kandidaat van de andere partij.
Dit was al te zien bij de verkiezingen in 2016 en 2020. Van de Democratische kiezers liep in 2016 slechts 4 procent over naar Trump. Vier jaar later ging 7 procent van de Trump-stemmers over naar Biden.
Verdeeld stemmen neemt af
De groeiende partijdigheid onder Amerikanen heeft ook gevolgen voor de verkiezingen voor de Senaat en het Huis van Afgevaardigden, die tegelijk zijn met de presidentsverkiezingen. Verdeeld stemmen, waarbij een kiezer voor een Huis- of Senaatsverkiezing op een andere partij stemt dan voor het presidentschap, is een uitstervend fenomeen.
In 1972 vulde nog 30 procent van het Amerikaanse electoraat verdeeld zijn stembiljet in. In 2020 koos nog slechts 7 procent voor een Senator met een andere partijkleur dan zijn favoriete presidentskandidaat.
Zo werd, voor wie van peilingen houdt, 2024 het saaiste verkiezingsjaar ooit. Er gebeurde van alles, behalve in de opinieonderzoeken in aanloop naar 5 november.