Hoe Trump wordt tegengewerkt door zijn eigen medewerkers

In een boek van Bob Woodward wordt het Witte Huis beschreven als een chaos, waar velen de president niet vertrouwen. Een ongekende, anonieme publicatie in The New York Times maakt het moeilijker voor Trump om de aantijgingen te ontkennen.

Fear: Trump in the White House is niet het eerste boek dat problemen in het Witte Huis blootlegt. Het grote verschil met voorgaande publicaties is de auteur. Dit is geen broddelwerk van een roddelverslaggever als Michael Wolff, maar een gedegen boek van Bob Woodward – een van Amerika’s meest gerespecteerde journalisten. Woodward is een van de twee auteurs van All the President’s Men, het boek dat het Watergateschandaal van president Nixon beschrijft.

In Fear wordt op basis van honderden uren aan interviews een beeld geschetst van een slecht functionerend Witte Huis, waar adviseurs constant met elkaar overhoop liggen en de president vaak niet serieus wordt genomen. Zijn bevelen worden genegeerd of stiekem afgezwakt. Trump komt naar voren als een onaardige, paranoïde leider die zich gedraagt als een klein kind en constant leugens vertelt.

Wat zijn de belangrijkste aantijgingen in het boek (dat officieel uitkomt op 11 september)? En wat zijn de – soms veelzeggende – reacties van de hoofdrolspelers?

‘Hij gedraagt zich als een scholier’

Tijdens een vergadering van de Nationale Veiligheidsraad vraagt Trump zich openlijk af waarom er zo veel Amerikaans geld gaat naar militaire acties rond het Koreaanse schiereiland. ‘Om een Derde Wereldoorlog te voorkomen,’ reageert minister van Defensie James Mattis. Na de meeting is Mattis geschokt, schrijft Woodward. ‘Hij vertelt collega’s dat de president zich gedraagt als – en het begrip heeft van – een kind op de basisschool.’

Mattis ontkent de aantijgingen dat hij zich ooit negatief heeft uitgelaten over Trump. ‘Hoewel ik normaal kan genieten van het lezen van fictie, is dit typische literatuur uit Washington. De anonieme bronnen maken het niet geloofwaardiger.’

‘Trump is ontspoord’

Stafchef John Kelly moet Trumps Witte Huis effectiever laten werken, maar dat gaat niet altijd voorspoedig. Woodward beschrijft een scène waarin de oud-generaal losgaat op zijn baas. ‘Hij is een idioot,’ zou hij hebben gezegd tegen collega’s. ‘Het heeft geen zin om hem ergens van te overtuigen. Hij is ontspoord. We zijn in Crazytown. Ik weet niet eens waarom iemand van ons hier nog is.’

Kelly’s reactie? ‘Het idee dat ik de president ooit een idioot heb genoemd, is niet waar.’ Het is dezelfde reactie als in april en mei, toen soortgelijke verhalen naar buiten kwamen. Over de andere uitspraken die hem worden toegeschreven, laat hij zich niet uit.

Adviseurs werkten president tegen volgens Woodward

Ondanks dat Woodward zijn bronnen geheimhoudt, lijkt duidelijk dat verscheidene ex-medewerkers uit de school hebben geklapt. Een grote rol is er in het boek voor Gary Cohn, die tot maart dit jaar Trumps belangrijkste economische adviseur was.

Cohn zou zich constant ergeren aan Trumps gebrekkige economische kennis en zijn tegenzin om bij te leren. ‘Waarom heb je deze ideeën over handel,’ zou Cohn op de man af hebben gevraagd aan Trump – refererend naar diens protectionistische neigingen. ‘Die heb ik gewoon, al dertig jaar.’ Cohn reageert: ‘Dat betekent niet dat ze kloppen. Ik had vijftien jaar lang het idee dat ik professioneel footballer kon worden. Dat betekent niet dat ik gelijk had.’

De econoom noemt Trump een ‘professioneel leugenaar’ en werkt op een bepaald moment bewust om de president heen. Zo haalt Cohn een document van Trumps bureau waarmee Amerika zich zou terugtrekken uit een handelsovereenkomst met Zuid-Korea. Trump zou het niet hebben doorgehad en het document werd nooit ondertekend. ‘Ik moest het landsbelang beschermen,’ zou Cohn erover hebben gezegd.

Cohn heeft geen van de aantijgingen ontkend.

Anonieme medewerker vergroot problemen

Cohn is uit Washington vertrokken, maar nog steeds lijkt de president actief te worden tegengewerkt. Kort nadat passages uit het boek van Woodward uitlekten, schreef een medewerker in het Witte Huis een anoniem commentaar in The New York Times met de titel ‘ik ben onderdeel van het verzet binnen de Trump-regering’.

Hij of zij schrijft: ‘Veel collega’s werken ijverig van binnenuit om delen van zijn agenda te blokkeren en zijn ergste neigingen te bestrijden.’ De president, zo schrijft de auteur, ‘gedraagt zich op een wijze die schadelijk is voor de gezondheid van onze republiek’.

En Trump?

President Trump is boos over het boek, dat volgens hem vol ‘verzinsels’ staat, maar woedend over het anonieme commentaar. Het is ongekend dat een Amerikaanse krant een commentaar op anonieme basis publiceert.

In het Witte Huis is inmiddels een zoektocht gaande naar de persoon die het schreef. Donderdag kwamen belangrijke kabinetsleden, vicepresident Mike Pence en first lady Melania Trump naar buiten met statements dat zíj het in elk geval niet waren. Trumps woordvoerder Sarah Huckabee Sanders heeft een advies voor de anonieme criticaster: ‘Deze lafaard moet het enige juist doen: ontslag nemen.’