De Republikeinse Nationale Conventie werd overschaduwd door de moordaanslag op Donald Trump. In Milwaukee konden de Republikeinen echter ook officieel instemmen met het partijprogramma. Wat staat daarin? En wat is het veelbesproken Project 2025, dat volgens president Joe Biden de ware ‘gevaarlijke’ plannen van Trump bevat? Vier vragen.
1. Wat staat er in Project 2025?
Heel veel. Het document Project 2025, opgesteld in april 2022, is meer dan negenhonderd pagina’s dik en heeft vier speerpunten die in concrete beleidsvoorstellen zijn uitgewerkt: ‘Het gezin herstellen als middelpunt van het Amerikaanse leven, de administratieve staat ontmantelen, de soevereiniteit en grenzen van de natie verdedigen en het veiligstellen van de door God gegeven individuele rechten om vrij te leven.’
De auteurs (zie vraag 3) benadrukken dat Project 2025 een ‘menukaart’ is waaruit de nieuwe president kan kiezen. Een greep uit de aanbevelingen.
Het overheidsapparaat moet volgens Project 2025 grondig worden herzien. De hele federale bureaucratie – in het bijzonder het ministerie van Justitie, dat nu grotendeels onafhankelijk is van het Witte Huis – moet onder directe controle van de president komen.
Ook moet het mogelijk worden om tienduizenden ambtenaren te ontslaan en moeten de FBI – een ‘opgeblazen, arrogante, steeds wettelozere organisatie’ – en diverse andere federale organisaties drastisch worden hervormd. En het ministerie van Onderwijs volledig afgeschaft.
De abortuspil mifepriston, gebruikt bij het merendeel van de zwangerschapsafbrekingen in de Verenigde Staten, moet worden verboden. Het ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zaken moet worden hernoemd tot ministerie van Leven, met ‘een op de Bijbel gefundeerde, door de sociale wetenschap versterkte definitie van huwelijk en gezin’.
Verder stelt Project 2025 voor pornografie strafbaar te maken. Ook wil het ‘woke-propaganda’, waaronder kritische rassentheorie (critical race theory) en genderideologie, weren uit door de overheid gefinancierde schoolboeken.
In de aanbevelingen staat ook opzegging van het Klimaatakkoord van Parijs en het prioriteren van energiezekerheid boven het beperken van de CO2-uitstoot. Project 2025 vindt dat de ‘oorlog tegen olie en gas’ een halt moet worden toegeroepen. Voorgesteld wordt ook meer geld te investeren in de grensmuur tussen Mexico en de Verenigde Staten om illegale immigratie te beteugelen.
In het document zijn zowel argumenten te vinden voor meer vrijhandel als voor meer protectionisme. Over het buitenlandbeleid is Project 2025 minder uitgebreid. Wel wordt een hardere aanpak bepleit van China, net als een forse versterking van Amerika’s leger en kernwapenarsenaal.
2. Hoe reageren Trump en Biden op Project 2025?
Donald Trump distantieerde zich al diverse keren van Project 2025. ‘Ik weet niets over Project 2025. Ik heb het niet gezien, heb geen idee wie er de leiding over heeft en heb er, anders dan bij ons zeer goed ontvangen Republikeinse Platform (zie vraag 4, red.), niets mee te maken,’ schreef Trump woensdag 10 juli op zijn eigen sociale medium Truth Social.
‘De Radicaal Linkse Democraten (…) proberen mij te betrekken bij welk beleid er ook wordt voorgesteld. Het is pure desinformatie van hun kant. Inmiddels, na al die jaren, weet iedereen mijn opvattingen over ALLES!’
De Republikeinse presidentskandidaat reageert daarmee op zittend president Joe Biden, die hem verscheidene malen in verband bracht met Project 2025. Dat ‘zal ons land vernietigen,’ waarschuwt Biden in een korte video op X.
Bidens campagneteam beheert een website met kritiek op Project 2025, dat een ‘blauwdruk’ zou zijn voor een tweede termijn van Trump. Die zou bij een overwinning op 5 november ‘meer macht krijgen over uw dagelijks leven, de democratische controlemechanismen uithollen en de macht in het Oval Office consolideren’.
Project 2025 will destroy America.
⁰⁰
Look it up. We made it easy for you: https://t.co/GFccEpzfUs pic.twitter.com/jNW94z0e0Y— Joe Biden (@JoeBiden) July 10, 2024
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
‘Je liegt,’ reageert Project 2025 via X op Bidens aantijgingen. Het project is naar eigen zeggen niet gelieerd aan Trump, en deelt een lijst met dertig ‘mythen’ erover:
You’re up early! Why can’t you link to our actual website? Oh that’s right, because you’re lying👇 https://t.co/oLYlxceG0G
— Project 2025 (@Prjct2025) July 11, 2024
3. Wie zitten er achter Project 2025?
Drijvende kracht achter Project 2025 is de conservatieve denktank Heritage Foundation. Die formuleert sinds de verkiezing van Ronald Reagan in 1980 beleidsadviezen voor toekomstige Republikeinse regeringen. Heritage-voorzitter Kevin Roberts spreekt van een ‘tweede Amerikaanse revolutie’ die ‘zonder bloedvergieten zal verlopen, als links dat toelaat’.
Naast de Heritage Foundation zijn tientallen rechts-conservatieve organisaties en denkers betrokken bij het opstellen van Project 2025. Onder hen ook diverse oud-medewerkers van Trump. Zo was bestuurslid Stephen Miller tijdens Trumps eerste termijn beleidsadviseur en speechschrijver. En adviseur John McEntee werkte in die periode als directeur personeelszaken van het Witte Huis. Ook Russell Vought, die Trumps begrotingsdirecteur was, is betrokken bij Project 2025.
Het maakt Trumps bewering dat hij ‘geen idee heeft wie erachter zit’ moeilijk te geloven.
4. Wat weten we wel zeker over de plannen van Trump?
De Republikeinse Partij publiceerde maandag 8 juli haar programma. Deze lijst met verkiezingsbeloften van de ‘Grand Old Party’ (GOP) is gewijd aan ‘de vergeten mannen en vrouwen van Amerika’, valt te lezen op de voorpagina. Het document is met zestien pagina’s aanzienlijk korter en minder gedetailleerd dan Project 2025, maar vertoont veel overeenkomsten.
Het GOP Platform wemelt van Trump-motto’s als Make America Great Again en America First. Ook veel delen van het programma zijn herkenbaar. Het buitenlandbeleid is in de eerste plaats gericht op het beschermen van binnenlandse belangen, onder meer via een luchtverdedigingssysteem zoals de Israëlische Iron Dome. Verder zal de GOP ‘achter Israël staan, de Derde Wereldoorlog voorkomen en de vrede in het Midden-Oosten en Europa herstellen’. Oekraïne wordt niet bij naam genoemd.
Veel nadruk ligt op het inperken van illegale immigratie en het uitzetten van wie illegaal in de Verenigde Staten verblijft. Trump wil de ‘migranteninvasie stoppen’ via onder meer het voltooien van de grensmuur met Mexico en ‘de grootste deportatie-operatie in de geschiedenis’.
Trumps klimaat- en energiebeleid is erop gericht van de Verenigde Staten ‘de dominante energieproducent ter wereld’ te maken. Inperkingen van de olie- en gasproductie moeten worden opgeheven, door te stoppen met Bidens ‘socialistische’ Green New Deal.
Ook de strijd tegen ‘woke’ maakt prominent deel uit van het Republikeinse programma. De partij wil een einde aan federale financiering van scholen die ‘kritische rassentheorie, radicale genderideologie en andere ongepaste raciale, seksuele of politieke inhoud aan onze kinderen opdringt’.
Bijzonder is het ontbreken van plannen om het recht op abortus in te perken of te verbieden. De partij bepleit dit al decennia, maar Trump behoudt liever de status-quo. Sinds het overwegend conservatieve Hooggerechtshof in 2022 het federale abortusrecht afschafte, beslist elke staat afzonderlijk over de abortuswetgeving.
Tijdens de Republikeinse Nationale Conventie (maandag 15 tot en met donderdag 18 augustus) stemde de partij naar officieel in met het programma. EW was ter plaatse en doet online verslag van de conventie in Milwaukee, Wisconsin.