Hoe Europa worstelt met bescherming Oekraïne en relatie met Amerika

De Amerikanen laten Europa bungelen: los het zelf maar op met Oekraïne en de veiligheid van het oude continent. De trans-Atlantische vriendschap die lang vanzelfsprekend leek, is dat plots niet meer. Hoe nu verder?

Nadat de regering-Trump de afgelopen weken de verantwoordelijkheid voor de bescherming van Oekraïne bij Europa neerlegde en president Volodymyr Zelensky – ongetwijfeld tot tevredenheid van Vladimir Poetin – voor de bus gooide, hingen de Europese regeringsleiders verslagen in de touwen.

Inmiddels probeert het continent langzaam weer op te krabbelen. Een week nadat een conferentie die hij in Parijs hield weinig opleverde, toog de Franse president Emmanuel Macron naar het Witte Huis om Amerikaanse veiligheidsgaranties voor Oekraïne te vragen. Tevergeefs.

Britten willen trans-Atlantische bruggenbouwer zijn

Donderdag 27 februari is het de beurt aan Keir Starmer. De Britse premier zal Trump naar verwachting een plan voorleggen voor een Europese troepenmacht in Oekraïne.

Het past bij de leidende rol die het Verenigd Koninkrijk wil spelen om de band te herstellen tussen Amerika en Europa, dat zelf ook allerminst een eenheid is. EW’s correspondent in Londen Patrick van IJzendoorn beantwoordt de vraag of de Britse poging kans van slagen heeft.

Angst bij de Balten: wat gebeurt er met de NAVO?

De Amerikaanse koerswijziging baart zorgen in Estland, Letland en Litouwen, die na Oekraïne het meest van de Europese landen zullen vrezen voor nieuwe Russische agressie.

Vanuit de Litouwse hoofdstad Vilnius beschrijft correspondent Jeroen Bult de veiligheids- en identiteitscrisis in de Baltische staten. ‘Wat als artikel 5 van de NAVO niet meer functioneert?’

Duitsland onder Merz: los van Amerika of pragmatische band met Trump?

In het hart van Europa, Duitsland, is het na de Bondsdagverkiezingen wachten op de koers van winnaar Friedrich Merz. De aanstaande kanselier opperde zondagavond 23 februari dat Europa moet nadenken over militaire onafhankelijkheid van de Verenigde Staten.

Maar volgens Thomas Kleine-Brockhoff, directeur van de Duitse denktank voor buitenlandse betrekkingen DGAP, zal Merz zijn Trans-Atlantische veren niet zomaar afschudden. ‘Merz zal proberen een pragmatische verstandhouding op te bouwen met Trump,’ zegt hij tegen EW’s correspondent in Berlijn, Guy Hoeks.

Amerika wordt isolationistischer, dat mag niet verbazen

En, ook niet onbelangrijk: hoeveel waarde hechten de Verenigde Staten zelf aan hun relatie met Europa? Steeds minder, ziet Amerika-correspondent Jeroen Ansink vanuit New York.

Het land is isolationistischer geworden en meer gericht op het Oosten, een ontwikkeling die president Barack Obama (2009-2017) al had ingezet. Trumps boodschap dat Europa militair zijn eigen boontjes moet doppen, zou dus geen verbazing moeten wekken.

Den Haag was verrast. Stuurt het troepen?

Toch was de schok groot in Den Haag, zag politiek verslaggever Victor Pak vorige week in de Kamer. Uiteindelijk kwam VVD-leider Dilan Yeşilgöz met de ontnuchterende conclusie: ‘Europa is volledig op zichzelf aangewezen voor de eigen veiligheid.’

Een Kamermeerderheid lijkt het met haar eens te zijn en steunt een eventuele inzet van Nederlandse militairen – maar coalitiepartij PVV niet. Toch zal Geert Wilders, leider van de grootste fractie, het kabinet niet opblazen als dat troepen wil sturen. Dat besluit is nu dus aan Dick Schoof en zijn ministers.