In de nieuwste aflevering van podcast Elke Week bespreken Sam Verbeek en chef Buitenland Matthijs van Schie de mogelijke mineralendeal tussen Donald Trump en Volodymyr Zelensky.
Trump wil dat Oekraïne mineralen en grondstoffen zoals lithium, titanium, kobalt en gas levert als terugbetaling voor de Amerikaanse militaire hulp. Deze materialen zijn cruciaal voor moderne technologieën, zoals batterijen voor elektrische voertuigen.
De Amerikaanse president ziet de deal, die nog niet officieel is, als een zakelijke transactie: ‘Amerika heeft miljarden in Oekraïne geïnvesteerd en wil dat nu terugverdienen.’
Ondanks eerdere weerstand lijkt Zelensky, die balanceert tussen Amerikaanse eisen en Russische dreiging, overstag te gaan. De Oekraïense president weet dat zijn land afhankelijk is van Amerikaanse militaire steun tegen Rusland.
De deal lijkt geen veiligheidsgaranties voor Oekraïne te zullen bevatten. Maar volgens Van Schie kan de aanwezigheid van Amerikaanse bedrijven in Oekraïne indirect voor bescherming zorgen, omdat Washington zijn eigen economische belangen wil beschermen.
Europa staat voorlopig buitenspel
Terwijl Trump rechtstreeks met Oekraïne onderhandelt en gesprekken voerde met Rusland in Riyad, zoekt Europa naar een manier om alsnog invloed uit te oefenen.
Emmanuel Macron reisde deze week naar Washington om Europa te betrekken bij de onderhandelingen, maar de Franse president keerde zonder concrete toezeggingen terug.
Ook de Britse premier Keir Starmer hoopt invloed te krijgen wanneer hij deze week met Trump in gesprek gaat. Hij probeert een Europese rol in mogelijke vredesonderhandelingen en veiligheidsgaranties voor Oekraïne te bereiken.
Bij een mineralendeal tussen Trump en Zelensky komt Europa, dat geen alternatieve overeenkomst heeft voorgesteld, verder op achterstand te staan. Bovendien blijft de Europese Unie verdeeld over hoe het moet omgaan met de nieuwe geopolitieke realiteit.