Een gids bij het gastland van het omstreden WK voetbal

De skyline van Doha, Qatar. Foto: Getty Images

Van 20 november tot en met 18 december wordt in Qatar het WK voetbal gespeeld. Het emiraat is een paradijs zonder vrijheid. Met deze geografische, politieke, economische en culturele feiten begrijpt u het land beter.

Walhalla voor rijken

Qatar behoort tot de rijkste landen ter wereld. Met een gemiddeld inkomen van 65.000 euro per hoofd van de bevolking is Qatar tevens het rijkste land in het Midden-Oosten. Ziektekosten, elektriciteit, gas en water zijn gratis voor Qatarese staatsburgers. Door hoge inkomsten uit olie en gas ontwikkelde het golfstaatje zich de laatste decennia tot een paradijs voor de rijken. In hoofdstad Doha verrezen de modernste wolkenkrabbers, exclusieve winkelcentra, en werd een van de grootste luchthavens ter wereld aangelegd.

Bevolkingsexplosie

Leefden er in 1980 slechts 200.000 mensen in Qatar, nu zijn dat er 2,9 miljoen. Van hen heeft maar zo’n 10,5 procent de Qatarese nationaliteit. De overgrote meerderheid van de bevolking werkt als gastarbeider. Door de aanwezigheid van die vele buitenlandse arbeiders is driekwart van de inwoners van Qatar man. Meer dan 80 procent van de bevolking woont in hoofdstad Doha.

Bloei dankzij parelvissers

Zijn bekendste materiële erfgoed dankt ­Qatar aan kooplieden uit Kuweit. Aan de noordwestkust van het Qatarese schier­eiland stichtten zij in de achttiende eeuw de handelspost Zubarah. Onder meer dankzij de parelvisserij kende de stad een korte ­periode van grote voorspoed.

Rond 1900 werd Zubarah een spookstad en verdween onder het woestijnzand, totdat archeologen de resten blootlegden van wat ooit een van de welvarendste kustplaatsen aan de Perzische Golf was. Meest in het oog springend is een zandstenen fort, al werd dat pas in 1938 gebouwd als kustwachtstation. In 2013 kreeg Zubarah de status van UNESCO Werelderfgoed.

Foto: ANP

Lager dan de Lage Landen

Nederland vlak? Qatar is nog veel vlakker. Het hoogste punt van het land is de Qurayn Abu al Bawl, een heuvel met een hoogte van 103 meter.

Nationaal gerecht: machboos

De culinaire trots van Qatar (en trouwens ook van Kuweit en Bahrein) is machboos. Het gerecht bestaat hoofdzakelijk uit rijst en langzaam gegaard vlees van bijvoorbeeld rund, kip, geit of kameel. De onderscheidende smaak komt vooral van specerijen als kaneel, koriander, kruidnagel en komijn.

Foto: Getty Images

Tentakels in topvoetbal

Qatari zijn het laatste decennium diep doorgedrongen in de machtscentra van het Europese voetbal. Sinds de emir in 2011 een meerderheidsbelang in Paris Saint-Germain verwierf, haalde de Franse club voor ruim 1 miljard euro aan nieuwe spelers binnen.

Als shirtsponsor van onder meer PSG, FC Barcelona en AS Roma investeerde staatsbedrijf Qatar Airways intussen honderden miljoenen in het voetbal. Alle behoren tot ’s werelds rijkste clubs, maar tot de felbegeerde winst van de Champions League leidde de Qatarese bemoeienis vooralsnog niet, ongetwijfeld tot ergernis van de emir.

Thuisbasis van machtig Al Jazeera

Al Jazeera, het belangrijkste televisienetwerk van de Arabische wereld, heeft zijn hoofdkantoor in de Qatarese hoofdstad Doha. Hoewel de redactie officieel journalistiek onafhankelijk is, komt Qatar opmerkelijk weinig negatief in het nieuws, wat te maken kan hebben met het feit dat de emir van Qatar sinds de oprichting in 1996 de zender financiert. Het maakt Al Jazeera tot een factor van belang bij conflicten in de regio.

Foto: Karim Jaafar/AFP/ANP

Vrede en bloed

Het wit in de Qatarese vlag staat voor vrede. Het rood-bruin verwijst naar pigment dat kleurt door de zon, en naar bloed vergoten in het landsbelang. Negen driehoeken symboliseren de negen emiraten. Qua verhoudingen is de Qatarese vlag de breedste landenvlag ter wereld.

Foto: Giuseppe Cacace/AFP/ANP

Diplomatiek isolement

Tussen Qatar en zijn buurlanden heerst voortdurend spanning. In 2017 verbraken Saudi-Arabië, Bahrein, Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten de diplomatieke banden met het emiraat. Qatar zou de regio destabiliseren door terroristen te steunen. In 2021 kwam er een einde aan de boycot.

Betere banden heeft Qatar met de Verenigde Staten, die het emiraat beschouwen als een belangrijke bondgenoot. De grootste Amerikaanse legerbasis in de regio ligt ten zuidwesten van hoofdstad Doha. Ook speelde Qatar in 2021 een cruciale rol na de machtsovername van de Taliban in Afghanistan, door tachtigduizend gevluchte Afghanen op te vangen.

Gigant in gas

Olie en gas zijn belangrijkste inkomstenbronnen van Qatar. Sinds 1965 wordt aardolie op grote schaal gewonnen en geëxporteerd, nadat de eerste velden twintig jaar daarvoor werden ontdekt. Qatar bleek ook te beschikken over enorme gasvelden. Eind jaren negentig stroomden de miljarden binnen toen de vraag naar aardgas steeg als alternatief voor aardolie. In 2019 verliet Qatar de organisatie van olie-exporterende landen (OPEC) om zich te kunnen concentreren op de productie van vloeibaar aardgas, waarvan het land nu met de Verenigde Staten de grootste producent ter wereld is.

Foto: AP/ANP

Beperkte vrijheid

De islam is de staatsgodsdienst in Qatar, en daarbinnen kent de strenge wahabitische leer de meeste aanhangers. Sinds 2003 worden ook andere godsdiensten getolereerd, wat resulteerde in de vestiging van enkele christelijke kerken. Wel is het voor moslims verboden zich te bekeren tot een andere religie.

Ook homoseksuele handelingen zijn verboden in Qatar, en kunnen worden bestraft met celstraffen tot drie jaar. Volgens sharia-recht is voor moslims zelfs de doodstraf mogelijk. Hoewel het land zegt iedere voetballiefhebber te verwelkomen, betitelde de WK-ambassadeur homoseksualiteit recent nog als een ‘beschadiging van het verstand’.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."