Civil War blijkt een indringende verfilming van het angstbeeld dat de Verenigde Staten vervallen in een nieuwe burgeroorlog.
Civil War ★★★★☆
Het is een genre op zich: het ‘wat als…?’-scenario. Speculatieve fictie mag je het ook noemen. Doorgaans zijn zulke films bedoeld om ons eigen tijdvak een spiegel voor te houden. Zoveel mag je zeker zeggen over de nieuwe dystopische productie Civil War.
In het verhaal zetelt een autocratische president in het Witte Huis. De Verenigde Staten zijn uiteengevallen in voor- en tegenstanders, en allemaal zijn ze bewapend. Zo staan de loyalisten van Washington tegenover een coalitie van rebellen, en voor de zittende president ziet het er bepaald niet goed uit.
In het heetst van de strijd besluit een clubje journalisten een poging te wagen om de belaagde president te interviewen. Ze moeten dan wel kriskras door het land rijden in hun oude busje om de heftigste oorlogsgebieden te omzeilen.
Een mooi alibi voor de makers om de hele toestand in de Verenigde Staten te kunnen schetsen, is het ook. En die is ronduit grimmig, met ontspoorde milities, scherpschutters, liquidaties en massagraven en alles.
Film begon met verbijstering
Voorheen kenden we zulke beelden alleen van die lange reeks aan oorlogsfilms over Vietnam, maar nu bevinden we ons op Amerikaans grondgebied. In de grote steden en op het platteland. Het is een gekke gewaarwording, visueel gesproken.
De Britse regisseur en scenarist Alex Garland begon met schrijven toen hij thuis in Londen met verbijstering zat te kijken naar de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021. Net als de rest van de wereld, minus de trumpianen dan, de Proud Boys en die sjamaan Jake Angeli met zijn bizonmuts voorop.
Civil War is niet pro- of contra Trump
De ‘wat als…?’-bel ging bij Garland luid en duidelijk af, en het leverde uiteindelijk een indringende film op. En met recht, want ook wij in Europa maken ons zorgen over de explosieve Amerikaanse situatie.
Wat Civil War extra interessant maakt: als geroutineerd auteur heeft Garland al eerder met dystopische fantasieën gespeeld. Zo schreef hij het scenario voor de veelgeroemde post-apocalyptische horrorfilm 28 Days Later (2002) van Danny Boyle.
Vooropgesteld: Civil War is geen gemakzuchtige invuloefening geworden van de goeden tegen de slechten. De film die in de nabije toekomst speelt, is niet pro- of contra Trump, noch maakt de regisseur zich bekend als supporter van de veelbesproken woke-gemeente.
Civil War kijkt vooral door journalistenbril
Sterker: hij vraagt ons niet eens om partij te kiezen, en dat is dan toch wel uitermate handig opgelost. Zo voorkom je Amerikaanse vragen als: waarom bemoeit zo’n Britse regisseur zich met onze politieke problemen?
Nee, de identificatie van de kijker ligt volledig bij de vier journalisten, met een glansrol voor Kirsten Dunst als oorlogsfotograaf Lee. Zo is Civil War eerder een situatieschets: wees voorzichtig met wat je wenst, gepolariseerde Amerikanen. Want wat als…? Zeg niet dat we je niet hebben gewaarschuwd.
Het Witte Huis is natuurlijk al eerder gevallen in Hollywood. Maar dan ging het doorgaans om aliens die de boel kwamen overnemen (Independence Day) of een aanval van buitenlandse terroristen (White House Down). Spielerei als licht-amusement met een boel onderhoudend spektakel. Van zoveel effectbejag is in Civil War geen sprake. Het griezelige zit hem juist in het realisme.
Civil War is sinds donderdag 11 april te zien in de bioscoop.