In Nederland werken duizend instanties met radioactieve stoffen. Zij zijn verplicht om hun radioactief afval aan te bieden aan COVRA, de Centrale Organisatie Voor Radioactief Afval in de gemeente Borsele, Zeeland. Op het terrein van COVRA staan opslaggebouwen voor verschillende vormen radioactief afval.
Er bestaan veel misverstanden over de opslag van radioactief afval. Lees meer over hoe dit radioactief afval wordt opgeslagen in het artikel Zo eng is radioactief afval niet.
Enkele misverstanden:
Radioactief afval blijft miljoenen jaren gevaarlijk
Een veelgehoord misverstand. Ewoud Verhoef, plaatsvervangend directeur bij COVRA: ‘Sommige radioactieve stoffen, zoals plutonium, geven inderdaad miljoenen jaren straling af. Maar van andere stoffen is de activiteit na enkele tientallen tot honderden jaren al zo weinig, dat het bijna niet meer gevaarlijk is. In de regel geldt: hoe hoger de intensiteit van de straling, hoe minder lang het écht gevaarlijk is.’
Het terrein en de opslagplaatsen zijn ontoegankelijk
Integendeel. Het gehele terrein van COVRA, inclusief de opslaggebouwen, is volledig ontworpen om bezoekers rond te leiden. Daarmee is het uniek in de wereld. ‘Wij geloven dat openheid de beste manier is om te tonen dat het allemaal niet zo eng is.’ Jaarlijks worden tussen de 2.000 en 3.000 mensen rondgeleid.
Radioactief afval kan worden gebruikt om kernwapens te maken
Om kernwapens – wapens die hun explosieve kracht ontlenen aan de splijting van atomen – te maken, heb je hoogverrijkt uranium of plutonium nodig. Dat zijn dure grondstoffen, die extreem ingewikkeld zijn om te maken.
Zulk duur en zeldzaam materiaal is precies het tegenovergestelde van het afval dat bij COVRA ligt. ‘Dus nee, je kunt geen kernwapens maken met radioactief afval’ zegt Sico van der Meer (42), kernwapenexpert aan Instituut Clingendael in Den Haag.
Wat wél kan, is een vuile bom maken. Dat is een normaal explosief waar radioactief materiaal tegenaan is geplaatst. Gaat het explosief af, dan verspreidt de ontploffing het materiaal en raken slachtoffers radioactief besmet. Maar ook dit is niet makkelijk. Allereerst is het afval dat écht gevaarlijk is – hoogradioactief afval – ook extreem gevaarlijk voor de bommenbouwer. Bovendien wordt dit afval in elk land ter wereld goed beveiligd.