PVV-minister Barry Madlener (Infrastructuur en Waterstaat) geeft de luchtvaart respijt. De Rotterdamse oud-makelaar en volgeling van Fortuyn en Wilders is tegen krimp van Schiphol, en denkt de geluidsoverlast op een andere manier te kunnen aanpakken.
De nieuwe vliegtuigen van de KLM krijgen voortaan namen van vlindersoorten. Dinsdag 27 augustus arriveerde vanuit de fabriek in Hamburg KLM’s eerste Airbus A321neo. Barry Madlener stond klaar om de Koninginnepage te verwelkomen. De komende maanden zullen ook de Braamvlinder, de Citroenvlinder en de Porseleinvlinder in dienst treden op de Europese KLM-routes.
De aankomst van zo’n splinternieuw vliegtuig is natuurlijk altijd feestelijk en optimistisch. Maar voor KLM is het ook van levensbelang. Vlootvernieuwing betekent minder brandstofgebruik, minder CO2-uitstoot, minder geluidshinder per start en landing, en juist meer passagiers.
De A321neo vervangt de Boeing 737, het oude werkpaard van de KLM. Het nieuwe toestel is 21 procent zuiniger in kerosinegebruik, heeft een 50 procent kleinere ‘geluidsvoetafdruk’ en kan liefst 232 passagiers meenemen. Terwijl de Boeing 737 met 149 of 189 passagiers – afhankelijk van het type – al vol zat.
Met de A321neo bewijst KLM dat je zonder krimp het vliegverkeer minder belastend kunt maken. Sterker: als een luchtvaartbedrijf niet kan groeien, is het niet in staat te investeren in schonere, stillere vliegtuigen.
Schiphol handelt minder passagiers af
KLM en Schiphol werden de afgelopen decennia steeds verder in het nauw gedreven door milieugroepen en linkse partijen. Die beweren dat ongebreidelde groei van de luchtvaart ‘niet meer van deze tijd is’ en dat Schiphol nodig moet krimpen.
Waar hebben ze het eigenlijk over? Volgens data van de Airports Council International (ACI) verwerkte Schiphol in 2023 nog geen 62 miljoen passagiers. Dat is bijna 14 procent minder dan de 72 miljoen reizigers uit 2019, het jaar voor het uitbreken van de coronapandemie.
’s Werelds grootste luchthaven is die van Atlanta in de Verenigde Staten. Dat vliegveld handelt bijna twee keer zoveel passagiers af als Schiphol. In 2019 esd Schiphol nummer 12 op de lijst van grootste luchthavens. In 2023 is Schiphol gezakt naar plaats 14.
Bedenk daarbij dat China lange tijd zijn lockdownmaatregelen volhield. Het duurt even voor de luchtvaart daar weer volledig op stoom komt. Als dat eenmaal zover is, stevenen de luchthavens van Sjanghai en Peking hun Europese tegenhangers voorbij en duikt Schiphol op de ACI-lijst verder omlaag.
Tegenstanders van de luchtvaart in Nederland – die overigens zelf ook weleens in een vliegtuig stappen, thuisblijven is zelfs voor klimaatprinses Greta Thunberg geen optie – zullen blij zijn dat Schiphol terrein verliest. Maar wie de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat, Barry Madlener, een beetje kent, weet dat hij er anders over denkt.
Barry Madlener behoort tot eerste cohort PVV’ers
Madlener is van origine een makelaar uit Rotterdam, die dankzij Pim Fortuyn in de gemeentepolitiek belandde en daar in 2002 raadslid werd. In 2006 trad hij toe tot de Tweede Kamerfractie van Geert Wilders. Madlener behoort tot het eerste cohort PVV’ers. Hij maakte een uitstapje van drie jaar naar het Europees Parlement, verder zat hij altijd in de Kamer.
Deze zomer vroeg Wilders hem verkeersminister te worden. Madlener zat er niet om te springen – hij heeft vaak last van gewrichtspijnen – maar op zulke momenten is Wilders nogal sturend en kun je de grote PVV-man moeilijk iets weigeren. Kort daarna werd Madlener beëdigd. In zijn begindagen viel in zijn omgeving te vernemen dat ‘Schiphol het moeilijkste dossier wordt’.
Barry Madlener hekelt luchtvaartcritici
Je hoeft een Rotterdamse makelaar niets wijs te maken over het krimpen van de luchtvaart. Schiphol en KLM zijn essentieel voor de zakelijke verbindingen met het buitenland en dus voor de economie van Nederland. Verder moeten gewone mensen tegen redelijke kosten met het vliegtuig met vakantie kunnen.
Madlener zegt het niet met zoveel woorden, maar je mag aannemen dat hij die linkse luchtvaartcritici behoorlijk hypocriet vindt. Was het niet Marianne Thieme (Partij voor de Dieren) die van alle parlementsleden altijd de meeste vliegmijlen maakte? Ja, ze was op pad voor de groene zaak, maar desalniettemin. Daar is Madlener dus tamelijk snel klaar mee.
Omwonenden Schiphol hebben rechten
Aan de andere kant zit hij in een coalitie die vindt – vooral op aandringen van NSC, de partij van Pieter Omtzigt – dat de rechten van gewone mensen bescherming verdienen. Dat geldt ook voor de omwonenden van Schiphol, die vaak ernstige tot zeer ernstige geluidsoverlast ervaren.
Dat vliegveld ligt er al sinds 1923. Toen waren er, zo ver als je kon kijken, alleen maar weilanden en akkers. Maar Madlener kan in zijn rol als infrastructuurminister niet plompverloren zeggen dat die mensen dan maar ergens anders hadden moeten gaan wonen. Zo’n opmerking leidt alleen maar af, en dan gaat het niet meer over een realistische toekomst voor de luchtvaart in Nederland.
Madlener moet dus met cijfers komen. Bijvoorbeeld over de voordelen van A321neo in vergelijking met oudere vliegtuigen. En over de 7 miljard euro die KLM investeert in vlootvernieuwing.
En zelfs dat is niet genoeg. Door de feitelijke krimp van Schiphol nam de objectieve geluidshinder de laatste jaren af, maar – en dat hangt samen met het imagoverlies van vliegverkeer – nam de subjectieve geluidsbeleving toe.
Zonder luchtvaart functioneert Nederland niet
Madlener hield zich tijdens zijn bezoek aan Schiphol nog enigszins op de vlakte. Hij zei dat de introductie van nieuwe, stillere vliegtuigen ‘natuurlijk helpt’ en dat er ook andere maatregelen komen, om zo de geluidsoverlast rond Schiphol met 20 procent te reduceren.
Zijn aanwezigheid bracht tevens de boodschap met zich dat de luchtvaartsector meer tijd krijgt om aan de geluidsnormen te voldoen. Madlener is geen adept van krimp, maar ziet juist een toekomst voor de luchtvaart in Nederland.
De nieuwe minister onderschrijft daarmee de KLM-strategie om met nieuwe, schonere en stillere vliegtuigen de luchtvaartcritici telkens een stapje voor te blijven. De vlootvernieuwing kost miljarden euro’s, maar ja, dan heb je zowel een Koninginnepage, een Braamvlinder, een Citroenvlinder en een Porseleinvlinder.
Desnoods gaat de KLM verder als Butterfly Airlines (eens was er een Spaanse maatschappij die zo heette). Maar het vliegverkeer moet blijven. Zonder kan Nederland volgens Madlener niet functioneren.
Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief
Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.
