De kans is groot dat de Republikeinse Partij na de tussentijdse verkiezingen de macht overneemt in ten minste één van de twee Kamers in het Amerikaanse parlement. Wat wil de partij bereiken met die macht? Het partijprogramma zal vooral uitdraaien op het dwarszitten van Joe Biden, schrijft Victor Pak.
Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.
Veel Republikeinen zien Donald Trump nog altijd als de grote winnaar. De werkelijkheid is anders. Trump won de presidents-verkiezingen in 2016, maar in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat verloor zijn partij een handvol zetels. In 2018 raakten de Republikeinen de macht in het Huis van Afgevaardigden zelfs kwijt en in 2020 namen de Democraten het presidentschap en de macht in de Senaat over.
Grote kans dat Republikeinen weer aan de macht komen
Zonder Trump op het stembiljet, maar met veel aanhangers van zijn ideeën als kandidaten, staan de Republikeinen aan de vooravond van verkiezingswinst bij de midterms. Op 8 november gaan Amerikanen naar de stembus voor tal van lokale referenda en het kiezen van functionarissen en, het meest in het oog springend, een nieuw Congres. Alle 435 leden van het Huis van Afgevaardigden en eenderde van de Senatoren worden gekozen.
Volgens opiniepeiler FiveThirthyEight is de kans dat de Republikeinen een meerderheid in het Huis behalen 82 op 100. In de Senaat is het 47 op 53. Het is dus zo goed als zeker dat zij de macht weer overnemen in één deel van het parlement, en als het meezit krijgen ze de macht in zowel het Huis als de Senaat in handen.
Voor Joe Biden is het al slecht nieuws als de Republikeinen in één Kamer van het parlement de baas worden. De Republikeinen willen hem, zijn naasten en andere Democraten onderwerpen aan de nodige onderzoeken. Denk aan verhoren als die over de aanslag op het Amerikaanse consulaat in de Libische stad Benghazi in 2012, maar dan nog veel steviger.
Schijnwerpers op handel en wandel van Bidens zoon Hunter
De schijnwerpers zullen op Bidens zoon Hunter worden gericht. Het ministerie van Justitie doet nu al onderzoek naar hem wegens belastingfraude en de Republikeinen willen zijn hele handel en wandel doorlichten. Volgens de partij is Hunter een gevaar voor de nationale veiligheid.
Lees ook: Ook immunoloog Anthony Fauci zal aan de tand worden gevoeld over het COVID-beleid dat de Verenigde Staten onder zijn leiding voerden. Volgens de Republikeinen greep dat veel te diep in in het dagelijks leven van de Amerikanen, ook al stierven relatief veel Amerikanen tijdens de pandemie.
McCarthy presenteerde klassiek Republikeinse plannen
Verhoren en onderzoeken zeggen alleen weinig over de Republikeinse ideeën over waar het land naartoe moet. Ze vormen geen beleid of wetgeving. Eind september presenteerden de Republikeinen een politieke agenda voor als zij aan de macht komen in het parlement. Kevin McCarthy, partijleider in het Huis van Afgevaardigden, lanceerde vier pijlers onder de titel ‘Toezeggingen aan Amerika’.
In die toezeggingen belooft zijn partij te knokken voor de economie, veiligheid, individuele vrijheid en controle van de overheid. Hoe dat te bereiken, blijkt nauwelijks uit McCarthy’s plannen. Zijn partij wil de overheidsuitgaven verlagen, bijvoorbeeld door lagere belastingen en door te bezuinigen op sociale zekerheid. Klassieke Republikeinse standpunten.
Ook wil de partij meer toezicht op de steun aan Oekraïne. McCarthy beloofde ‘geen blanco cheques uit te schrijven’. Daarnaast moeten Amerikaanse bedrijven weer meer spullen zelf maken in plaats van de productie uit te besteden aan lagelonenlanden in Azië. Meer Made in the USA, wat niet wezenlijk verschilt van wat president Biden wil.
Lees dit omslagverhaal: In de schaduw van Donald Trump 
Liever oppositie voeren
dan beleid maken
Toch is de kans klein dat de Republikeinen veel van hun politieke agenda gaan verwezenlijken. Daarvoor zijn compromissen nodig met de president, die wetten kan vetoën. Voor de partij die het presidentschap niet in handen heeft, is het veel aantrekkelijker om zich als oppositiepartij te gedragen. Zelfs als je de dienst gedeeltelijk of helemaal uitmaakt in dat parlement.
Compromissen sluiten met de president is in de ogen van veel politici eerder een nederlaag dan een overwinning. Een wet wordt uiteindelijk door de president ondertekend, wat hem de kans geeft om met de eer te gaan strijken.
Wie het Witte Huis niet in handen heeft, kan beter de president vleugellam maken. De president kan dan maar beperkt regeren via presidentiële decreten. Daarom is het organiseren van verhoren aantrekkelijker dan werken aan serieuze wetgeving. Zo schieten de Verenigde Staten na november al in de campagnestand richting 2024.