Hoe Nederland miljarden laat liggen door afwezigheid op vastgoedborrels

Maarten de Gruyter

De internationale vastgoedbeurs MIPIM in Cannes trok ook dit jaar weer honderden miljarden aan investeringskapitaal. Maar waar buitenlandse partijen komen om zaken te doen, schittert de Nederlandse overheid door afwezigheid, schrijft Maarten de Gruyter.

Afgelopen maand streek de fine fleur van de Nederlandse vastgoedbranche neer in Cannes voor de MIPIM, een van de grootste en belangrijkste internationale vastgoedbeurzen.

Waar buitenlandse bedrijven deze beurs vooral aandoen om bij te praten, nieuwe inzichten op te doen en ook daadwerkelijk zaken te doen, komt een groot gedeelte van de Nederlanders vooral om onder het mom van hard werken te lunchen, te borrelen en te dineren.

MIPIM als netwerkfeest

Deals die allang beklonken zijn, worden voor de vorm op de Croisette onder het genot van een borrel getekend, workshops en lezingen worden grotendeels gemeden en de beursvloer laat het gros van de Nederlandse delegatie links liggen.

De absurde prijs van een kaartje voor de beurs helpt hierbij niet, maar het zijn toch vooral de aanlokkelijke strandtentjes die onze landgenoten bij de beursvloer weghouden.

Dit wil overigens geenszins zeggen dat deze sociale happening geen zakelijk belang dient. Voor een branche waar juist de persoonlijke contacten zo belangrijk zijn, helemaal in een tijd dat vastgoedprojecten veel te lang duren om tot realisatie te komen, is het sociale aspect zeker belangrijk.

Buitenlands kapitaal broodnodig

Maar het is juist dit sociale aspect dat ervoor heeft gezorgd dat Nederlandse overheden zich steeds minder in Cannes laten zien. Dit jaar waren er alleen nog vertegenwoordigers van de gemeenten Den Haag en Eindhoven aanwezig.

En hoewel het hoge rosé-gehalte voor de Nederlandse deelnemers wellicht ten dele waar is, zijn tegelijkertijd alle grote buitenlandse institutionele beleggers wel degelijk aanwezig. En het zijn nu juist die buitenlandse beleggers die we zo hard nodig zullen hebben om het enorme tekort aan woningen te kunnen gaan oplossen.

De Nederlandse overheid heeft als doel om tot en met 2030 circa 900.000 koop- en huurwoningen bij te bouwen. Van dit enorme aantal, waarvoor we overigens totaal niet op koers liggen, zijn circa 570.000 huurwoningen in de verschillende segmenten.

Corporaties kunnen het niet alleen

Waaronder 290.000 socialehuurwoningen. Dit gigantische aantal huurwoningen vertegenwoordigt een totale waarde (en dus investeringsbehoefte) van ongeveer 200 miljard euro. De financiële situatie van de corporaties leert ons al snel dat we de grote bedragen niet van hen hoeven te verwachten.

Eind 2024 maakte Aedes, de overkoepelende vereniging voor woningcorporaties, duidelijk dat er op elke huurwoning 11 euro per maand wordt toegelegd. Daarnaast is het totaal aan liquide middelen van de gehele sector circa 2 miljard euro. Weinig ruimte dus voor de gigantische investeringsopgave.

Sterker, in 2023 moesten de corporaties 8,1 miljard euro lenen om aan hun aflossingsverplichting van 4,6 miljard euro te kunnen voldoen. Het ABP, een van de grootste pensioenfondsen ter wereld, heeft recent toegezegd 5 miljard euro te zullen investeren in Nederlandse huurwoningen.

Een belangrijk en groot gebaar, al dan niet onder politieke druk tot stand gekomen, maar uiteraard nog maar een begin. En als het hierbij blijft, slechts een druppel op een gloeiende plaat.

Aantrekken kapitaal doorslaggevend

Het in ere herstellen van de totaal ten onrechte verguisde en fiscaal aangepakte particuliere belegger zal heel belangrijk worden. Zij vertegenwoordigen circa eenderde van de totale investeringen in huurwoningen. Maar daarnaast zal het aantrekken van buitenlands institutioneel kapitaal doorslaggevend zijn.

En laat dit kapitaal nou massaal vertegenwoordigd zijn op de MIPIM. De vijftig grootste beleggers, met een totaal in vastgoed belegd vermogen van ruim 500 miljard euro, komen er in diverse sessies samen.

Londen begrijpt de impact van deze groep en is dan ook sponsor van een van de sessies. Londens burgemeester Sadiq Khan komt zijn stad persoonlijk aanprijzen.

‘Een enorme groeiopgave’

Eindhoven begrijpt het als een van de weinige wel en stuurde een prominente ambtelijke afvaardiging: ‘Door de groei van de hightech maakindustrie en operatie Beethoven staan we voor een enorme groeiopgave in Eindhoven / de Brainportregio.’

‘Dat moet gebeuren in uitdagende marktomstandigheden en gaat alleen lukken in goede samenwerking met alle andere publieke en private partners en lukt overigens niet alleen met Nederlands kapitaal. Die beurzen zijn daar een belangrijk middel voor. We mogen geen mogelijkheid onbenut laten en zijn het verplicht aan al die woningzoekenden om te leveren.’

Bij monde van hun woordvoerders komen de andere steden en de minister met ofwel agendatechnische ofwel financiële redenen om niet naar de MIPIM te gaan.

Op het gebied van internationaal vastgoed zijn er twee belangrijke beurzen en bij beiden die je aanwezig te zijn als Nederlandse overheid. Nederland moet beseffen dat we een lange weg hebben te gaan om buitenlandse investeerders te overtuigen om terug te keren naar ons land.

Zonder zichtbaarheid geen vertrouwen

Waar we lang als zeer betrouwbaar en degelijk werden gezien, een ware safe haven voor internationaal pensioengeld, staan we nu onder aan het lijstje van de investeerders.

Hier je gezicht niet laten zien, omwille van de beeldvorming naar je eigen achterban, is verre van verstandig en toont eerder een soort verkeerde zuinigheid die op buitenlandse beleggers zeker arrogant zal overkomen.

Laat als overheid de rosé drinkende Nederlanders links liggen zo je wilt, maar kom je tonen en verkopen aan het buitenlandse kapitaal dat we zo hard nodig hebben om al die benodigde woningen te realiseren.

Schrijf u in voor onze ochtendnieuwsbrief

Abonneer u op de gratis nieuwsbrief EW Ochtend en start de dag scherp met de belangrijkste artikelen over politiek, economie en buitenland.