De feiten: ABP in verdomhoekje om ‘woke’ beleggingsbeleid
Bron: Het Financieele DagbladNederlands grootste pensioenfonds ABP, dat 547 miljard euro aan beleggingen beheert voor de pensioenen van ambtenaren, onderwijzers en militairen, krijgt er flink van langs vanwege ‘woke’ beleggingsbeleid.
ABP herijkte zijn strategie en gooide daarom bedrijven van naam en faam uit de aandelenportefeuille: Ahold, Philips en de Amerikaanse techbedrijven Alphabet (Google), Meta (Facebook) en Tesla (dat naast auto’s robots produceert).
Al snel ontstond het beeld dat het politieke redenen betrof: Tesla-eigenaar Elon Musk is tegenwoordig ook werkzaam voor de Amerikaanse president Trump. De hoon was dan ook groot toen bleek dat ABP een 0,5 miljard euro aan koerswinst was misgelopen door de verkoop van aandelen Tesla.
Het woke ABP verkwanselt pensioengeld, zo klonk het op sociale media en in talkshows. Zeker na een interview vorige week in Het Financieele Dagblad, waarin bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen dat beeld probeerde te ontkrachten – tevergeefs.
Deze week stapte senator Paul Rosenmöller vroegtijdig op als bestuurslid bij ABP. De timing is saillant. Waarom stapt een boegbeeld van GroenLinks op, op het moment dat het groene beleid van ABP onder vuur ligt?
Wie zegt wat over het beleggingsbeleid van ABP?
- De exacte overwegingen om aandelen van de hand te doen, maakte ABP slechts in het geval van Tesla bekend: het fonds kon zich niet verenigen met een bonus van ruim 50 miljard dollar voor Musk. Ook vraagt ABP zich af of Tesla wel zo succesvol blijft, schrijft bestuursvoorzitter Harmen van Wijnen op de website van ABP.
- ‘Ze verloren een half miljard en lieten hun deelnemers in de steek,’ zei Musk op zijn platform X, nadat hij vernam dat ABP aandelen Tesla had verkocht.
- ABP-voorzitter Van Wijnen in het Financieele Dagblad: ‘Ik ben vier maanden geleden voor het eerst opa geworden. Ik voel mij verantwoordelijk voor mijn kleindochter die over twintig jaar ook een leefbare wereld moet hebben. Donald Trump zal slechts een kleine voetnoot in haar geschiedenis zijn.’
- Een ABP-woordvoerder in De Telegraaf over het opstappen van Paul Rosenmöller: ‘Die beslissing heeft hij al in april vorig jaar genomen. Dat heeft te maken met een andere werk-privébalans en de wens om ruimte te maken voor een jongere bestuurder.’
EW’s visie: Mocht ABP al woke beleggen, dan deed het dat relatief goed
Door: Redacteur Pensioenen Jeroen van WensenPensioenfondsen afrekenen vanwege de verkoop van specifieke aandelen, treft geen doel. (Zo maakte het aandeel Tesla afgelopen weken een duikvlucht.)
Zinvoller is over een langere periode te onderzoeken of een fonds doet wat het moet doen: een goed rendement halen en de risico’s inperken.
Mocht het al zo zijn dat ABP woke belegt, dan deed ABP dat de afgelopen jaren desondanks relatief goed.
Tientallen pensioenfondsen bakken er niets van
Vorig jaar keek EW samen met bureau OverRendement naar de prestaties sinds 2007 van de honderd grootste pensioenfondsen. Die namen risico’s door te beleggen in aandelen en de kans op rentedalingen minder af te dekken.
Maar het extra rendement dat dat beleid moest opleveren, bleef bij 47 fondsen achterwege of was zelfs negatief. Ze bakten er dus niets van, en hadden beter alleen in obligaties kunnen beleggen.
In zijn algemeenheid waren dit ook de fondsen die afgelopen jaren moesten korten of niet konden indexeren. ‘Gepensioneerden leverden soms tot wel 40 procent aan koopkracht in,’ zei Anton Kramer, directeur van OverRendement, vorig jaar.
ABP behaalde tenminste overrendement
Komende jaren worden miljoenen pensioenen omgezet (‘ingevaren’) in een nieuw stelsel. Volgens ramingen levert dat hogere pensioenen op. Maar er is een kanttekening: pensioenfondsen moeten dan wel goed beleggen.
Sinds 2007 lukte dat dus bijna de helft van de fondsen niet. Niet duidelijk is waarom dat in het nieuwe stelsel ineens wel goed zou gaan.
Pensioenen kunnen dus ook in het nieuwe stelsel flink lager uitvallen dan de bedoeling is. Dit aspect van de uitvoering krijgt helaas minder aandacht dan de verkoop van een aandeel Tesla.
Naar aanleiding van de huidige commotie zegt Kramer: ‘ABP heeft in elk geval overrendement behaald, en dat is beter dan veel andere fondsen.’
Tegenargument: ABP maakte ambities niet waar
Aan de andere kant neemt ABP relatief veel risico, zegt Kramer. ‘Ook blijft het achter op een 60/40-portefeuille met een min of meer vergelijkbaar risicoprofiel.’
Een 60/40-portefeuille is een eenvoudige, index-volgende portefeuille met 60 procent in aandelen en 40 procent in obligaties.
Forse indexatie-achterstand
Kramer vindt het niet verwonderlijk dat het ABP veel kritiek krijgt. Het fonds kon de uitkeringen niet altijd verhogen met de inflatie, oftewel indexeren. Gepensioneerden bouwden sinds 2009 een indexatie-achterstand op van ruim 20 procent.
‘Verantwoording afleggen moet gaan over het behalen van de doelstelling en ambitie. Het beleid komt steeds meer onder een vergrootglas te liggen, omdat de ambitie niet wordt waargemaakt. Als het fonds dan telkens communiceert dat het goed beleid heeft gevoerd, gaan deelnemers zelf zoeken naar oorzaken.’
Helft pensioenfondsen belegt niet effectief