Het Britse besluit om te vertrekken uit de Europese Unie leidt tot een hoop onzekerheid, bijvoorbeeld rond de handel. De discussie komt op gang of de Britten moeten worden ‘gestraft’ voor hun beslissing, door ze niet direct toegang te geven tot de Europese interne markt.
Nooit eerder vertrok een lidstaat uit de Europese Unie, waardoor het onduidelijk is hoe dit proces er precies uit zal zien. Zeker is wel dat de Britse regering eerst artikel 50 van het Verdrag van Lissabon zal moeten inroepen, waarmee de uittreding formeel wordt aangevraagd.
De zes ministers van Buitenlandse Zaken die zaterdag bijeen kwamen in Berlijn, willen dat dit zo snel mogelijk gebeurt. Pas dan begint het echte werk: de 80.000 pagina’s aan wetten bespreken die het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie aan elkaar verbinden.
Eruit is eruit
Tijdens de onderhandelingsperiode van twee jaar kunnen de EU en het Verenigd Koninkrijk nieuwe handelsverdragen met elkaar sluiten, maar het is de vraag of de 27 Europese leiders daartoe bereid zijn. Na de gestelde twee jaar zal handel met de Britten lopen via de regels van de Wereldhandelsorganisatie, wat onder meer relatief hoge invoerrechten met zich meebrengt.
De voorzitter van het Duitse Instituut voor Economisch Onderzoek, Marcel Fratzscher, zegt zaterdag tegen Die Welt dat snelle deals ‘niet in het belang zijn van de EU’. ‘Brexit betekent: jullie zijn er echt uit.’ Een paar jaar wachten met het verlenen van toegang tot de Europese interne markt zou meer schade veroorzaken in het Verenigd Koninkrijk dan in de EU, is de gedachte. In een regeringsrapport van de Duitsers staat dat de vrees leeft dat anders ook landen als Nederland, Frankrijk en Finland zullen proberen de Unie te verlaten.
Jelte Wiersma: Alleen Angela Merkel kan na ‘Brexit’ de Unie redden
Eigen belang
Maar er gaan ook stemmen op om juist snel een deal te sluiten, en zo de financiële onzekerheid te beperken. Onder meer de Nederlandse minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem en zijn Ierse ambtgenoot Michael Noonan hebben hun wens uitgesproken voor nieuwe handelsverdragen. Het zijn dan ook de economieën van onder meer Nederland en Ierland die nauw zijn verweven met het Verenigd Koninkrijk.
Het kan vele jaren gaan duren voordat een handelsverdrag is gesloten tussen het Europese blok en de Britten. Die onderhandelingen zullen uitlopen een ingewikkeld politiek spel, want zowel het Europese Parlement als de EU-lidstaten moeten het akkoord ratificeren.