EU gunt Spanje en Portugal weer uitstel van executie

Spaanse interim-premier Rajoy (L) met Costa Foto: AFP

Spanje en Portugal worden vooralsnog niet gestraft door de Europese Commissie. De twee landen krijgen zes weken de tijd om hun begrotingsboekjes op orde te krijgen, anders wordt de steun uit de Europese structuurfondsen opgeschort.

Brussel blijft concessies doen in de onderhandelingen met de lidstaten. De zuidelijke landen krijgen al maanden te horen dat ze moeten voldoen aan de begrotingseisen van de Commissie, maar sancties blijven voorlopig uit.

Nulboetes en waarschuwingen

In juli en augustus kregen Spanje en Portugal een nulboete, in plaats van echte straf, en ook in mei werd alleen een waarschuwing gegeven. Ondertussen lukt het de landen maar niet het begrotingstekort onder de 3 procent van het bruto binnenlands product te krijgen. De Commissie wil daarnaast dat de staatsschuld minder dan 60 procent van het bbp wordt.

Ook de EU-fondsen worden voorlopig niet bevroren. In december, na overleg met het Europees Parlement, komt de Commissie met een beslissing. Deze zal vooral afhankelijk zijn van Spanje en Portugal zelf. De regering moet in beide landen ingrijpen en bezuinigingsmaatregelen treffen.

Verzet in Portugal, politieke chaos in Spanje

Dat gaat niet zo makkelijk. De Portugese premier António Costa is tevens de leider van de socialistische partij en heeft zich juist hard gemaakt tegen de bezuinigingsvoorstellen van Brussel. Samen met de radicaal-linkse Griekse premier Alexis Tsipras publiceerde hij eerder dit jaar een brief aan de EU, waarin hij aangeeft dat de bezuinigingsregels zelfs extremisme zouden aanwakkeren in Europa.

In Spanje is al helemaal sprake van politieke chaos. Het land zit al meer dan tien maanden zonder regering en de sociaal-democratische partij, voorheen een stabiel anker in het politieke midden, ligt nu overhoop, en heeft geen leider meer.

Minister van Financiën en president van de eurogroep Jeroen Dijsselbloem (PvdA) heeft aangegeven dat de landen over zes weken concrete vooruitgang moeten laten zien. Zelf hekelde hij eerder dit jaar de ‘fluwelen handschoen’ waarmee de Commissie Spanje, Portugal en ook Frankrijk aanpakt. ‘Zo worden begrotingsregels natuurlijk nooit nageleefd.’