De Belastingdienst heeft niet genoeg zicht op groepen die zich buiten het systeem kunnen plaatsen, concludeert de Algemene Rekenkamer. De organisatie onderzocht de fiscus en het beleid van staatssecretaris Wiebes naar aanleiding van een verzoek van onder meer het CDA.
Mensen die netjes hun aangifte doen, maar misschien kleine fouten maken, worden snel gevonden en aangepakt door de fiscus. Zogenaamde ‘windhappers’, belastingnomaden en arbeidsmigranten ontspringen juist vaak de dans.
Kamervragen over tax gap
Wiebes betuigt spijt voor ‘te aantrekkelijke’ vertrekregeling Belastingdienst
Staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) lag vaker onder vuur vanwege zijn beleid rond de fiscus. Zo liepen duizenden werknemers weg tijdens een reorganisatie, omdat de vertrekregeling veel te aantrekkelijk was gemaakt.
De afgelopen jaren zijn regelmatig Kamervragen gesteld over onder meer de registratie van voertuigen van arbeidsmigranten. Op verzoek van de Tweede Kamer onderzocht de Rekenkamer de omvang van de tax gap: de optelsom van het belastinggeld dat niet kan worden geïnd, dat wordt gemist door foutieve aangiften en het belastinggeld dat onbekend is door personen en bedrijven ‘buiten het systeem’.
Het gaat dus om inningsverliezen, een nalevingstekort en het zogenaamde ‘dark number’. De Rekenkamer stelt dat bijvoorbeeld de aanpak van windhappers, mensen die ogenschijnlijk geen of een nihil inkomen hebben, nogal wat te wensen over laat.
Hoewel de Rekenkamer over bijvoorbeeld de controle op aangiften erg te spreken was, laat de fiscus vooral steken vallen als het gaat om de aanpak van particulieren die ‘buiten het systeem vallen’. Zo heeft de Belastingdienst weinig zicht op arbeidsmigranten: de registratie van motorrijtuigenbelasting is matig. Zo’n 313.000 arbeidsmigranten zijn geregistreerd bij de belastingdienst, terwijl er volgens het Centraal Bureau Statistiek bijna een half miljoen zijn ingeschreven in Nederland (466.000).
Cultuur van ‘informeelheid en slordigheid’: wat ging er mis bij de Belastingdienst?
Preventieve maatregelen aanbevolen
De Belastingdienst loopt overigens ook zeker 500 miljoen euro per jaar mis door fouten bij het innen van belasting voor middelgrote bedrijven. Zeker 10 procent van de particulieren maakt fouten bij de belastingaangifte. Bij middelgrote bedrijven gaat het nog veel vaker mis. De fiscus heeft helemaal geen idee hoe vaak er fouten worden gemaakt bij de aangifte en naleving van de duizenden grote bedrijven in Nederland.
Aanpakken dus, zegt de Rekenkamer: vooral de eigen preventieve aanpak moet worden gecontroleerd door de Belastingdienst. Maar Wiebes geeft aan het advies ‘niet onverkort’ ter harte te nemen. Hij wil zich niet alleen maar richten op de controlerende benadering, en onderstreept het belang van controlerende maatregelen.