De Tweede Kamer debatteert woensdag 1 februari over de vraag: Moet het parlement een enquête houden over de invoering van de euro? De vraag staat op de agenda na een burgerinitiatief van Forum voor Democratie (FvD) dat 45.000 handtekeningen verzamelde.
FvD-lijsttrekker Thierry Baudet: ‘Er worden enquêtes gehouden over treinen en woningcorporatie waarbij miljoenen zijn verdwenen. Dit gaat over honderden, zo niet duizenden miljarden die zijn verdampt. Wij willen dat de oud-premiers Ruud Lubbers (CDA) en Wim Kok (PvdA) en oud-minister van Financiën Gerrit Zalm (VVD) onder ere worden gehoord.’
‘Kartel zal partijgenoten beschermen’
Of het zover komt zal blijken op woensdag 8 februari. Dan besluit de Tweede Kamer op basis van het plenaire debat van aanstaande woensdag of het zwaarste parlementaire onderzoeksinstrument wordt ingezet. Baudet twijfelt of er genoeg steun in de Kamer is. ‘VVD, PvdA en CDA zijn denk ik tegen. Zij zijn onderdeel van het Haagse kartel en beschermen hun partijgenoten. Er werd van de week een heel circus gemaakt over een bonnetje van 5 miljoen euro. Dit is de bonnetjesaffaire tot de macht 100.’
Architect van de euro: ‘Munteenheid is kaartenhuis op instorten’
Hij hoopt in dat geval op een tweede kans na de Tweede Kamerverkiezingen op 15 maart. ‘Gezien de peilingen zou er dan een meerderheid kunnen zijn. Als wij met Forum voor Democratie in de Tweede Kamer zouden komen, dan word ik graag voorzitter van de enquêtecommissie.’ Hij wil ook talloze topambtenaren horen. Oud-minister van Financiën Onno Ruding zei vorig jaar in Elsevier dat De Nederlandsche Bank en ambtenaren in de jaren tachtig en begin jaren negentig waarschuwden voor de mogelijke gevolgen van de invoering van een gezamenlijke munt met Italië en Griekenland.
Een parlementaire enquête naar de euro-invoering zou een primeur zijn in de eurozone. Baudet wil ook graag buitenlanders onder ede laten horen onder wie Fransman Jean-Claude Trichet, oud-president van de Europese Centrale Bank als ook de Italiaan Romano Prodi, de toenmalige voorzitter van de Europese Commissie. Voor zover bekend kunnen zij een uitnodiging negeren.
Baudet wil onder meer weten of de politici die besloten tot invoering van de euro met opzet de negatieve effecten hebben verdoezeld om via een eenheidsmunt tot een economische en politieke unie te komen. Een volledig economische en politieke unie bleek in de jaren tachtig en negentig namelijk niet haalbaar, een eenheidsmunt wel.
Kritiek op geldbijdrukkerij ECB
De Duitse oud-ECB-bestuurder en hoogleraar Jürgen Stark noemde donderdag in Brussel de euro en de massale geldbijdrukkerij door de ECB ‘het grootste monetaire experiment in vredestijd. We zijn op onbekend terrein. De ECB heeft 1,5 biljoen euro bijgedrukt en daar komt nog 1,25 biljoen bij.’ Hij was erbij toen in 1980 en 1981 de eerste contouren van een Europese eenheidsmunt werden geschetst en volgens hem zijn alle afspraken geschonden.
Stärk vertrok in 2011 bij de ECB nadat de bank het politieke mandaat om de inflatie rond de 2 procent te houden oprekte en met de geldbijdrukkerij begon om vooral Zuid-Europese eurolanden binnen de euro te houden en banken te steunen. President Klaas Knot van De Nederlansche Bank en ECB-bestuurder herhaalde zondag in televisieprogramma Buitenhof dat het bijdrukken van geld moeten worden afgebouwd. Maar Knot en zijn Duitse collega worden in het ECB-bestuur telkens overstemd door een Zuid-Europese meerderheid die ruim monetair beleid wil.
Ook Draghi geeft toe: euro en eurozone zijn broos
Nederland staat volgens de Algemene Rekenkamer garant voor ruim 90 miljard euro aan steunfondsen voor onder meer Griekenland. Daarnaast heeft de ECB heeft de 3 biljoen euro aan leningen uitstaan. Vooral aan staten maar ook aan banken – al dan niet via die staten. Stärk: ‘1 biljoen van die leningen, vooral in Spanje en Italië is oninbaar.’ Wat dat precies betekent voor de positie van Nederland is niet duidelijk. Het Nederlandse ECB-aandeel is bijna 4 procent.
Naast de Tweede Kamer lijkt ook het Europees Parlement weinig zin te hebben in een onderzoek naar de euro. De Duitse hoogleraar en Alfa-Europarlementariër Bernd Lucke: ‘Als Mario Draghi hier op bezoek is krijgt hij geen kritische vragen maar applaus.’