Minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken, D66) wil met werkgevers en vakbonden om de tafel om te spreken over de plannen om werkgevers korter het loon aan zieke werknemers te laten betalen. ‘We willen kijken of we de plannen nog beter kunnen maken’, zei hij vanochtend voor aanvang van de ministerraad.
Het kabinet wil de door werkgevers verguisde (want lange) loondoorbetalingsplicht verkorten, maar krijgt na aanvankelijke lof nu kritiek, zoals van werkgevers en verzekeraars. Wat is er aan de hand?
Nergens ter wereld hoeven werkgevers hun zieke werknemers zo lang het salaris door te betalen als in Nederland: twee jaar. In Finland bijvoorbeeld is het 9 dagen, in Denemarken twee weken en in Duitsland zes weken. Na die periode neemt de overheid het over.
Last
Vooral kleine werkgevers vinden de lange loondoorbetalingsplicht een zware financiële last. Het nieuwe kabinet wil de duur terugbrengen naar één jaar voor bedrijven met minder dan vijfentwintig personeelsleden, zo staat in het Regeerakkoord.
Voor zieke werknemers verandert er, als het plan doorgaat, financieel niets: zij krijgen hun loon net als nu gewoon twee jaar doorbetaald. Alleen het tweede jaar niet meer door hun werkgever, maar door uitkeringsinstantie UWV. Die neemt ook enkele re-integratieverplichtingen over.
Adder
Voor werkgevers lijkt het plan gunstig: zij hoeven nog maar één jaar het loon door te betalen. Maar er zit een adder onder het gras: het kabinet wil het tweede ziektejaar betalen uit een collectieve pot. Alle kleine werkgevers moeten daar premie voor betalen. Dus de vraag is of ze daar veel mee opschieten.
Dan zijn er nog de verzekeraars. Die haalden maandag op een bijeenkomst flink uit naar het voorstel. Niet helemaal vreemd, want als het plan doorgaat, mogen niet meer zij, maar het UWV de re-integratie in het tweede ziektejaar verzorgen.
Jos Baeten, bestuursvoorzitter van verzekeraar ASR en bestuurslid bij het Verbond van Verzekeraars, stelde dat het complexer en duurder wordt. Volgens Baeten is het UWV bewezen 50 procent minder effectief in het weer aan het werk krijgen van mensen.
‘Dode mus’
Van de 15.000 zieke werknemers die volgens hem het tweede ziektejaar ingaan, zou bij verzekeraars 70 procent integreren. Dat zou dus zo maar 35 procent kunnen worden, was de suggestie, waardoor per jaar duizenden mensen langer ziek blijven. ‘Dit is een dode mus’, zei Baeten. De verzekeraars gaan met VNO-NCW/MKB-Nederland bij minister Koolmees een alternatief plan indienen.
Het UWV wijst er in een reactie op dat zij nu de zieke werklozen, dus mensen zonder werkgever, moeten reintegreren: dat is altijd lastiger dan wanneer er een werkgever is.
Koolmees wil dus met de sociale partners (vakbonden en werkgeversclubs) om tafel. Dat belooft weinig goeds. De verhoudingen tussen die twee zijn op dit moment niet al te best. In september braken ze, na veertien maanden, de onderhandelingen over een nieuw Sociaal Akkoord af. Een van de grootste pijnpunten: de loondoorbetaling bij ziekte.