De Nederlandse staatsschuld overschrijdt waarschijnlijk nog dit jaar de Europese norm van 60 procent van het nationaal inkomen. De schuldenlast stijgt verder door de verlengde coronasteunpakketten en de compensatie voor de toeslagenaffaire. Toch zijn bezuinigingen voorlopig niet aan de orde.
Aan het begin van de coronacrisis zei de intussen demissionaire minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA), dat Nederland ‘hele diepe zakken’ heeft en getroffen ondernemers ruimhartig zal steunen. Nu de pandemie voortduurt en Nederland sinds half december opnieuw in lockdown is, is het steunpakket vorige week verder uitgebreid.
Tweede Kamer wil riantere steun voor starters en ouders
Donderdag 28 januari debatteert de Tweede Kamer over die ruimere steun. Vermoedelijk wil de Kamer dat het kabinet de steunmaatregelen nog verder oprekt, zo schrijft persbureau ANP. Partijen vragen het kabinet om de regelingen te verruimen voor kleinere ondernemers, zelfstandigen en een groep starters die tot nu toe buiten de boot is gevallen.
Zo wil de VVD de startersregeling uitbreiden, ook al is die voorziening nog in de maak bij het kabinet. Volgens de liberalen moeten ook starters die in december 2019 zijn begonnen, recht krijgen op steun. Het kabinet leek vooral te kijken naar de starters in 2020.
Linkse partijen willen het kabinet vragen om een ‘coronaverlof’ voor jonge ouders. Zo’n regeling moet er komen voor ouders die het thuiswerken combineren met de zorg voor kinderen die niet naar school kunnen. Volgens werkgeversvereniging AWVN wordt de situatie voor die ouders onhoudbaar.
Het kabinet aarzelt om zo’n regeling op te tuigen. Het zou te ingewikkeld zijn om die uit te voeren. De organisaties die daarvoor verantwoordelijk zijn, zouden al worden overspoeld met aanvragen voor coronasteun en WW-uitkeringen.
Staatsschuld loopt verder op
Door het verruimen van de steunmaatregelen zal de staatsschuld verder oplopen. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft demissionair minister Hoekstra dat die nog dit jaar de Europese norm zal overschrijden. Van de Europese Unie mag de staatsschuld niet groter zijn dan 60 procent van het nationaal inkomen.
Vorig jaar dacht het kabinet nog dat Nederland ook in 2021 binnen de Europese norm zou blijven, maar daarop komt Hoekstra nu dus terug.
Nederland verdient dankzij negatieve rente
De hogere staatsschuld is niet direct een probleem. Nederland verdient juist aan de leningen die het afsluit door de negatieve rente op leningen. Aan de 95 miljard euro die de staat vorig jaar leende, is 2,3 miljard euro verdiend.
Toch waarschuwde minister Hoekstra bij radiozender BNR voor de gevolgen: ‘Ik denk dat het niet verstandig is om op korte termijn te gaan bezuinigen. Maar je moet er wel eerlijk over zijn. Er is nog zoveel onzeker en de schade is zo groot: iedereen die belooft dat bezuinigen niet zou hoeven, vertelt een fabeltje.’
Het huidige demissionaire kabinet lijkt geen bezuinigingen aan te kondigen. Mogelijk komen plannen daartoe na de Tweede Kamerverkiezingen van 15, 16 en 17 maart wel op de onderhandelingstafel te liggen.