Advies aan Hoge Raad: box 3 in strijd met discriminatieverbod

De advocaat-generaal van de Hoge Raad adviseert de hoogste rechters om de vermogenstaks onverenigbaar te verklaren met het discriminatieverbod. Mocht het advies worden gevolgd, dan schieten spaarders en beleggers daar toch weinig mee op. De rechter laat het dan wederom over aan de wetgever om fouten in box 3 te herstellen.

‘De advocaat-generaal meent dat de Hoge Raad de bal bij de wetgever moet leggen. Daar hebben we helaas bijzonder slechte ervaringen mee,’ zegt belastingadviseur Cor Overduin (58) tegen EW over het maandag 29 maart gepubliceerde advies aan de Hoge Raad. Overduin procedeert al vele jaren namens tienduizenden spaarders tegen de staat. De hoogste rechters spreken zich binnenkort weer uit over box 3, het deel van de inkomstenbelasting waar spaarsaldi en beleggingen worden belast.

Het advies van de advocaat-generaal helpt de rechters bij het vormen van hun oordeel, maar hoeven het niet op te volgen.

Belasting hoger dan rente-inkomsten

De rechtszaak gaat over een spaarder met een AOW-uitkering van afgerond 15.000 euro per jaar, 190.000 euro spaargeld en 50.000 euro groenbeleggingen. Die moest over de rente-inkomsten van 1.800 euro in 2016 ongeveer 2.000 euro aan belasting betalen. In 2017 ontving ze 1.200 euro aan rente, daarover moest ze 1.800 euro betalen. De belasting is dus hoger dan het rendement, maar daar maakt de advocaat-generaal niet het grootste punt van.

Wat in strijd is met de wet, betoogt de advocaat-generaal, is dat box 3 discriminerend werkt. Iedereen betaalt, ongeacht het behaalde rendement en ongeacht de persoonlijke situatie, evenveel belasting over hetzelfde vermogen. De spaarder die geen risico wil of kan lopen, betaalt bijvoorbeeld hetzelfde bedrag als de belegger die wel risico kan lopen: ‘De kern van box 3 (…) impliceert dat de belastingplichtigen met een ondergemiddeld rendement deels de belasting betalen voor de belastingplichtigen met een bovengemiddeld rendement. Omdat box 3 2017 heft op basis van het gemiddelde en het tarief plat is, betalen de ondergemiddelden per definitie structureel in dezelfde mate (veel) teveel belasting als de bovengemiddelden structureel (veel) te weinig betalen.’

Rechters doen vooralsnog weinig

Daardoor adviseert de advocaat-generaal de Hoge Raad om ‘box 3 over 2017 én 2016 als inkomstenbelasting op stelselniveau onverenigbaar te verklaren met het discriminatieverbod’.  Maar, luidt ook het advies, het is aan de wetgever om daar iets aan te doen. En zo heeft de Hoge Raad al eerder geoordeeld, wat leidde tot een kleine wijziging van box 3 per 2017, waardoor de spaarder uiteindelijk van de regen in de drup belandde.

Of zoals Overduin verzucht: ‘​De wetgever bedient zich van de kromst denkbare redeneringen om maar “nee” te kunnen zeggen. En helaas heeft ons parlement daar niet op ingegrepen en dus worden 1,2 miljoen spaarders jaar in, jaar uit door de politiek in de steek gelaten. Alle mooie woorden ten spijt, maar burgers worden door de politiek niet serieus genomen. Helaas zien we dit de laatste tijd te vaak en te veel, maar grijpt niemand in.’

De spaarder van wie het vermogen wordt opgegeten door de overheid, hoeft vooralsnog niet op hulp van de rechter te rekenen.