De kogel lijkt door de kerk. Er mag worden gebouwd in het Groene Hart, waar bouwen lang taboe was. Hugo de Jonge is door het dolle, de provincie sputtert nog tegen.
De gemeente Alphen aan den Rijn wilde 10.000 huizen bouwen in de Gnephoekpolder, de provincie wilde er niet één. Na veel gesoebat ligt er nu een voornemen om in de polder maximaal 5.500 huizen te bouwen. Zie hier de patstelling die we vaker zien in Nederland. De Tweede Kamer en de gemeenten roepen heel hard: ‘We moeten bouwen, bouwen, bouwen.’ Maar in de praktijk lukt dat moeilijk, zeker in groene gebieden. Want de provincie is verantwoordelijk voor de bouwplannen én voor natuurbehoud en gaat ervoor liggen. Het kabinet wil dat er tot 2030 900.000 huizen bijkomen. Dat is meer dan 110.000 huizen per jaar, maar het worden er dit jaar amper 60.000.
Alphen aan den Rijn is exemplarisch voor hoeveel moeite bouwen in het groen kost. De gemeente in het Groene Hart kan geen kant op – vindt zelfs dat zij op slot zit – en heeft wel groeiambities als stad met 100.000 inwoners. Alphenaren die willen verhuizen binnen de gemeente, zien weinig mogelijkheden.
Al jaren zijn er plannen om de Gnephoekpolder te bebouwen – een oude polder die tegen de stad aan ligt. In eerste instantie was er in de gemeenteraad geen meerderheid te vinden om daar te bouwen, maar nadat het in de laatste verkiezingsstrijd een issue werd, kwam er een politieke meerderheid die vóór bouwen in het groen was.
De provincie vindt dat er nog genoeg ruimte in de stad is om te bouwen
Ook in de Tweede Kamer werd de Gnephoekpolder een geliefd aandachtspunt van een aantal politici. Een motie om daar te bouwen kreeg in 2021 zelfs een meerderheid. Minister van Volkshuisvesting Hugo de Jonge (CDA) kwam in juni dit jaar langs op zijn regenlaarzen en stampte door de zompige Alphense polder. Hij toonde sympathie voor de plannen, maar kon de provincie niet passeren, waar gedeputeerde Anne Koning (PvdA) een andere positie had ingenomen. Hier bouwen was een aantasting van het Groene Hart, betoogde zij. De provincie wil de polders openhouden – als stiltegebied en voor de weidevogels. En bovendien – zo vindt de provincie – is er in de stad Alphen nog genoeg ruimte om te bouwen. De meningen lagen diep verankerd en betrokkenen waren niet genegen om elkaar te vinden.
Minister De Jonge handelde slim. Hij benoemde een externe onafhankelijk adviseur om een rapport te schrijven, waarna de knoop zou worden doorgehakt. De Jonge wees éminence grise en voormalig Deltacommissaris Wim Kuijken (69) aan om een advies over de polder uit te brengen. Dat kwam half oktober naar buiten.
De uitkomst? Vier scenario’s waren uitgewerkt, variërend van helemaal niet bouwen tot een plan met 10.000 nieuwe huizen. Kuijken schuift zelf de variant naar voren waarin 5.500 huizen verrijzen, op grond die woningbouw aankan en met veel oog voor groen en omgeving. Dat is op die plek haalbaar, oordeelt hij.
Lees dit omslagverhaal terug: Waar blijven de huizen nou?
Het Groene Hart is niet meer heilig
De bouw applaudisseert. Al jaren is er een lobby gaande om meer te bouwen in het groen. En nu is ook het Groene Hart niet meer heilig. Directeur Taco van Hoek (62) van het Economisch Bureau voor de Bouw zei het eerder: ‘Woningen bouwen in weilanden moet uit de taboesfeer. In de praktijk blijkt dat woningbouw ook op een mooie manier kan samengaan met natuur, parken en water. Het gaat uiteindelijk om slechts 1,5 procent van de weilanden in de provincies, om die honderdduizenden woningen te kunnen bouwen die nodig zijn.’
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout