Nederland is een rechtsstaat en iedereen moet zich aan de regels houden, aldus de Raad van State. Volgens Europees recht mag de bouw geen vrijstelling houden op stikstofuitstoot. Dat betekent vertraging voor de bouw, maar vooral dat de piekbelasters nu echt aangepakt gaan worden, meent Theo van Vugt.
Op woensdagochtend 2 november om 10 over 10 zat de hele Nederlandse bouwwereld met samengeknepen billen te kijken naar een livestream van de Raad van State. De hoogste rechter deed in vijf minuten uitspraak in de zaak over de bouwvrijstelling wat betreft stikstofuitstoot.
Stikstofvonnis niet onverwacht, maar toch een klap voor de bouw
De zaak werd aangespannen door een milieuclub, die vindt dat de uitzondering van de bouw niet conform eerdere uitspraken is. De Raad van State oordeelt nu ook dat de zogenoemde bouwvrijstelling om stikstof uit te stoten in strijd is met Europese natuurwetgeving en daardoor vervalt. Dat was niet onverwacht, maar het vonnis is toch een klap voor de bouw.
De hoogste bestuursrechter vroeg zich meteen af of dit nu een algehele bouwstop betekent. Nee, dat is niet zo, zegt de Raad van State. Maar bij elk nieuw bouwproject moet voortaan wel duidelijk gemaakt worden wat de uitstoot is aan stikstofoxiden en wat het effect is op Natura2000-gebieden.
En daarmee zijn de gevolgen voor de bouwsector groot. Pas als blijkt dat er geen natuurschade optreedt, kan een bouwvergunning worden afgegeven. Die berekeningen kosten tijd. Afhankelijk van de omvang en locatie van het bouwproject levert een vergunningaanvraag al snel drie tot zes maanden vertraging op. En dat is tegen het zere been van de minister van Volkshuisvesting Hugo de Jonge, want hij wilde nu juist snel en veel huizen bouwen.
Vonnis gaat zeker tot vertragingen leiden
Bouwplannen falen als minister De Jonge niet snel realistischer wordt, schreef EW eerder deze maand
Een grote bouwer zegt desgevraagd tegen EW, dat het vonnis zeker tot vertragingen gaat leiden. ‘Je hebt niet meteen emissieloze bouwmachines ter plekke. Dat duurt maanden voordat je die kraan zonder uitstoot geleverd krijgt. Dat soort machines koop je niet van het schap.’
Ook moeten bouwvakkers dan bijvoorbeeld naar een centrale parkeerplek en vandaar met een elektrische bus naar de bouwplaats rijden. Met al die dieselbusjes die nu nog op een bouwplaats staan is dat een wereld van verschil. Het kan geregeld worden, zegt de bouwer, maar het kost tijd en geld.
De bouw zit dus in de problemen, maar het kabinet ook. Want het is een streep door de torenhoge ambities op het gebied van woningbouw en de energietransitie. VNO-voorzitter Ingrid Thijssen vindt het zelfs ‘een bom onder Nederland’.
Aanleiding is Porthos-project voor afvang CO2 onder Noordzee
De aanleiding voor de hele zaak is het Porthos-project van de Rotterdamse haven, een grootschalig project voor de afvang en opslag van CO₂ in leeggepompte gasvelden onder de Noordzee.
Ook Porthos maakte gebruik van de bouwvrijstelling, die op 1 juli 2021 in werking trad. Om te voorkomen dat de bouw compleet stil kwam te liggen na de bekende stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019, bepaalde het kabinet destijds dat het niet langer nodig is te onderzoeken hoeveel stikstof er neerslaat op kwetsbare natuur in de bouw- of aanlegfase van een project. Bouwwerkzaamheden zijn tijdelijk waardoor de stikstofdepositie op de natuur eenmalig en gering is, vond het kabinet.
Laden…
Word abonnee en lees direct verder
Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.
Bent u al abonnee en hebt u al een account? log dan hier in
Verder lezen?
U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.
Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?
Er ging iets fout