Tammo Wildschut (39) is oprichter van SEA Water, dat drinkwater maakt van water uit de Noordzee. Niet alles ging goed. ‘Je moet soms een draai maken.’
1. U zet zeewater om in drinkbaar water. Hoe kwam u op het idee?
‘Mijn broer en ik zijn fanatieke surfers. In 2018 waren we tijdens een surftrip in Zuid-Afrika en maakten daar van dichtbij een tekort aan drinkwater mee. Het was aftellen naar day zero, het moment dat alle watervoorraden zouden zijn uitgeput. Wij lagen daar in zee en dachten dat dit probleem toch te verhelpen moest zijn. Er is tenslotte wel een gigantische oceaan. Dit idee liet mij niet meer los. Enkele jaren later werkte ik zelf in de waterbusiness, waardoor ik veel mensen had leren kennen die me konden helpen zeewater om te zetten in drinkwater van hoge kwaliteit.’
2. Is SEA Water nu een bedrijf?
‘Ja, samen met mijn broer Jort leid ik SEA Water. We werken inmiddels met zeven man in ons kantoor in Amsterdam-Noord. Onze ontziltingsinstallatie bevindt zich aan de kust in IJmuiden. Het is een compacte container met twaalf zonnepanelen waarmee we water uit zee oppompen, het water filtreren en al het zout eruit halen.
‘Het gefiltreerde water verkopen we in blikjes van 330 milliliter in een flink aantal supermarkten en groothandels. Ook leveren we ons water als ingrediënt aan bedrijven, en we verkopen hele ontziltingsinstallaties in landen als Marokko. De blikjes water zijn vooral belangrijk om te laten zien dat wij door ontzilting hoog-kwaliteitswater kunnen maken, dat gewoon heel goed smaakt. Via die blikjes is de Marokkaanse partij ook bij ons terechtgekomen.’
3. Hoe werkt dat ontzilten?
‘Wij maken gebruik van omgekeerde osmose. Hierbij wordt zeewater onder hoge druk door verschillende filters geperst. Deze techniek van ontzilting bestaat al tientallen jaren, alleen passen wij haar toe op een nieuwe manier. Conventionele ontzilting is erg energie-intensief, kostbaar en slecht voor het milieu door het gebruik van fossiele brandstoffen.
Tammo Wildschut (Willemstad, 1984). Studeerde bedrijfskunde aan de Vrije Universiteit. Daarna heeft Tammo Wildschut op zeiljachten gevaren en in de financiële dienstverlening gewerkt. De partner van Tammo Wildschut is ook ondernemer, heeft een sportschool. Ze hebben een dochter van anderhalf.
‘Doordat ik eerder waterprojecten had uitgevoerd in Afrika en het Caribisch gebied, wist ik dat het op een andere manier moest kunnen. Mijn broer en ik bedachten dat we een consumentenproduct op de markt wilden introduceren. Hij met zijn marketing- en reclame-achtergrond en ik met mijn kennis van de techniek, waren in staat te laten zien dat dit kon en dat het water zelfs lekker was.
‘We gebruiken geen chemicaliën, we volgen andere processen om de waterkwaliteit te waarborgen. Energie komt volledig uit de zonnepanelen op de container. In 2018 is het idee geboren, begin 2022 hadden we een bedrijf. Het duurde drie jaar voordat we de vergunningen kregen om dit water uit zee te halen en als drinkwater te verkopen.’
4. Waarom begon u in Nederland, waar de nood toch niet zo groot is?
‘Het kraanwater in Nederland staat bekend om de hoge kwaliteit. De regels zijn ook erg streng. Als wij van Noordzeewater goed drinkwater kunnen maken volgens de Nederlandse drinkwaterwetgeving, en het water kunnen verkopen in een grote supermarkt, laten we zien dat de mogelijkheden eindeloos zijn.
‘Ik heb een chef van een sterrenrestaurant het water blind laten proeven en hij kon geen verschil waarnemen tussen ons water en merken als Spa en San Pellegrino. Dan zit het wel goed met de kwaliteit.’
5. Is water uit de Noordzee wel schoon?
‘We laten het zeewater door verschillende filters lopen en houden dan van het opgepompte water zo’n 30 procent over dat drinkbaar is. Het zout is eruit en we voegen mineralen toe. Het water dat we teruggeven aan de Noordzee is wat zouter, maar onafhankelijk onderzoek heeft bewezen dat het geen negatief effect heeft. Het iets zoutere water dat wij afvoeren, valt binnen de normale fluctuaties in het zoutgehalte van de Noordzee.
Een sterrenchef proefde het verschil niet tussen ons water en dat van San Pellegrino
‘We werken wel druk aan verdere verfijning van het proces, zodat we 80 procent van het water overhouden voor consumptie en er slechts 20 procent restwater is. We proberen daar weer het zout uit te halen en dat vervolgens aan een andere partij te verkopen. De cosmetica-industrie gebruikt dat zout bijvoorbeeld. Zo zijn we nog duurzamer.’
6. Het project kreeg in het begin veel aandacht van de media. Maar kwam de klap ook snel?
‘Ja, en dat was pittig. We kregen heel veel gratis publiciteit, maar online kwam er meteen kritiek op onze eerste verpakking. Dat was een kartonnen pakje met daarin een laagje plastic, zodat het lastig te recyclen zou zijn. Albert Heijn gooide ons meteen uit het schap, waar we net twee weken in stonden, in 267 winkels. Dat was een klap. Ik dacht: daar gaat ons idee.
‘Het gaf een heel dubbel gevoel, want het meer algemene verhaal – op een duurzame manier drinkwater produceren als er weinig zoet water voorhanden is – telde opeens niet meer. We waren een piepkleine start-up met goede intenties en werden opeens een besmet bedrijf. Maar dat is ook ondernemerschap. Je moet soms een draai maken. We hebben critici en wetenschappers bij ons uitgenodigd, het hele verhaal verteld en ze ons water laten proeven. Dat hielp. Het ging vooral om de verpakking, het water was hartstikke goed.’
7. En ging u het water toen maar verpakken in blikjes?
‘Ja, aluminium blikjes zijn goed te recyclen en onderdeel van het statiegeldsysteem. De blikjes staan nu weer voor 69 cent bij Albert Heijn en andere supermarkten. We leveren ook water als ingrediënt voor producten, zoals aan bierbrouwer Jopen in Haarlem. Die brouwt een zomers biertje met ons water, genaamd Life’s a Beach.
‘Brouwers gebruiken erg veel water en dat kan ook niet almaar doorgaan. Er hebben al andere grote brouwers bij ons aangeklopt om eens te praten over hun brouwerijen in het buitenland. Wij doen dus veel meer dan ontzilt water in blik verkopen.’
8. Komt u uit een ondernemersgezin?
‘Niet direct. Mijn vader was gynaecoloog, mijn moeder is transcultureel psycholoog. Ze leert mensen en organisaties hoe ze kunnen samenwerken vanuit verschillende culturen. Ik ben geboren en opgegroeid op Curaçao, waar mijn vader toen werkte. Het gezin bestaat uit vier kinderen die nu grappig genoeg alle vier ondernemer zijn.
‘Mijn zus is weer in het Caribisch gebied gaan wonen en is coach. Ze helpt bedrijven diverser te worden en wil mensen ervan bewust maken dat kolonialisme nog steeds doorwerkt in onze samenleving. Mijn broer Jort heeft tien jaar geleden creatief bureau Wolfstreet opgezet en is inmiddels volledig betrokken bij SEA Water. Mijn andere broer Douwe heeft een bedrijf in proteïnepoeders. En mijn vrouw heeft een sportschool in Amsterdam.’
9. Kunt u nu leven van uw werk?
‘Nog niet, al hebben we zo’n 700.000 blikjes water verkocht. We liggen bij de supermarkten en gaan nu ook naar kantines, stations en cateraars, die ons verhaal erg interessant vinden. Daarnaast bouwen we ook ontziltingsinstallaties, die in prijs variëren van een ton tot een half miljoen euro. We hebben voor een klein bedrijf vrij veel moeten investeren om bij de supermarkten in het schap te komen. Maar ik verwacht eind dit jaar break-even te draaien.
‘Tot nu toe hebben private investeerders ons gesteund. Het voordeel van SEA Water is dat het concept heel makkelijk is op te schalen. We kunnen snel meer produceren. Om de volgende stap te maken, verwachten we binnenkort met een grotere financieringsronde te beginnen. We hebben nu een omzet van 1 miljoen euro.’
Waar komt die fascinatie voor water vandaan?
‘Na mijn studie wist ik nog niet wat ik wilde doen. Ik volgde een opleiding voor schipper op luxe zeiljachten en zeilde veel wedstrijden. Langzaam klim je dan op, tot je aan het roer mag staan. Ik vond dat leuk, maar raakte ook steeds meer doordrongen van de problematische tekorten aan drinkwater. En ik wilde altijd al ondernemen. Alleen had ik nooit echt het juiste plan met de juiste mensen. Ik heb nog een baan in de financiële wereld gehad. Daar leerde ik waar je moet aankloppen voor geld. Maar uiteindelijk kreeg ik het idee van SEA Water en geloof ik erg in duurzaam ondernemen met een commercieel interessant businessmodel.’
Wat is uw grootste les geweest?
‘Dat je niet moet stoppen bij tegenslag. Toen we in het begin uit de schappen werden gegooid, meldde zich een groot consultancybedrijf. Dat vond ons idee goed, al waren we niet sterk begonnen. Het wilde gratis helpen de groeistrategie scherper te maken. Dat was toch positief.
‘We moesten ook erg lang wachten tot we alle vergunningen hadden. Rijkswaterstaat belde dat ik geen vergunning kreeg voor de plaatsing van de ontziltingscontainer. Daar ging mijn plan, dacht ik. Maar 5 minuten later belde dezelfde man weer: “Sorry, ik keek in het verkeerde dossier. De vergunning krijgt u.” En dat is maar een klein voorbeeld. Daar moet je wel tegen kunnen.’
Schrijf u in voor onze middagnieuwsbrief
Met de gratis nieuwsbrief EW middag wordt u dagelijks bijgepraat met commentaren en achtergronden bij de belangrijkste nieuwsverhalen.
