Paniek in Duitsland. Hoe verder met de ooit zo machtige Duitse auto-industrie, die dreigt te bezwijken onder het geweld van China en Elon Musk. Een groene minister moet nota bene uitkomst bieden. Wat staat er op het spel?
De ooit zo machtige Duitse auto-industrie kwakkelt en dreigt te bezwijken. Maandag 23 september sprak de Duitse minister van Economie Robert Habeck (Groenen) op hun verzoek met de kopstukken van de grote autoproducenten en hun toeleveranciers, brancheorganisatie VDA en vakbond IG Metall, naar aanleiding van de aankondigingen van ontslagen en inkrimpingen door zwaargewichten in de auto-industrie – zoals Europa’s grootste producent Volkswagen. Mercedes kwam afgelopen week met een winstwaarschuwing.
Steeds meer buitenlandse bedrijven brengen uitstekende elektrische auto’s op de markt. Elon Musk met zijn Tesla en de Chinese fabrikanten met hun staatssteun uit Peking hebben van de ooit vooropgaande Duitse merken, die veel te laat aan de transitie zijn begonnen, spartelende achterblijvers gemaakt. Bedoeling van de bijeenkomst met Habeck was dat ‘de Duitse autofabrikanten die concurrentie goed kunnen bijbenen,’ aldus zijn woordvoerder.
De druk op Brussel opvoeren
Niet uitgesloten is dat de Duitse regering besluit om de auto-industrie te steunen. Dat kan op twee manieren. Met miljarden euro’s uiteraard. Maar Duitsland kent een grondwettelijke verplichting om het begrotingstekort te beperken tot maximaal 0,35 procent van het bruto binnenlands product. Bovendien mist de bondsregering voor 2025 nog 17 miljard euro en in de planning voor 2026 tot 2028 zit een gat van 65 miljard euro.
Duitsland kan daarnaast ook de druk op Brussel opvoeren om het besluit op een verbod per 2035 op verkoop van nieuwe auto’s met een verbrandingsmotor te heroverwegen. Italië heeft ook al zo’n oproep gedaan.
Opmerkelijk genoeg is de Duitse auto-industrie gekant tegen de importtarieven die Brussel Chinese auto’s wil opleggen, omdat uitgerekend China nog een belangrijke afzetmarkt is voor Duitse auto’s uit het luxesegment.
Rechtstreeks werk voor 780.000 werknemers
Volgens de Vereniging van Duitse Autoproducenten VDA maakten Duitse autofabrikanten in de eerste helft van 2024 2,1 miljoen auto’s, 6 procent minder dan in de eerste helft van 2023 en 16 procent minder dan in 2019. De industrie biedt in Duitsland rechtstreeks werk aan 780.000 werknemers.
Volkswagen heeft eerder deze maand aangekondigd dat de baangarantie tot 2029 van hun 110.000 werknemers in Duitsland niet langer geldig is. Er zouden 30.000 banen op de tocht staan. Toeleveranciers van de auto-industrie zoals Bosch en ZF Friedrichshafen hebben aangekondigd dat ze respectievelijk ongeveer 7.000 en 14.000 banen moeten schrappen.
Daarbij verplichten emissieregels van de Europese Unie autofabrikanten om de gemiddelde CO2-uitstoot van geproduceerde auto’s te verminderen met 15 procent tegen 2025, 55 procent tegen 2030 en 100 procent tegen 2035 – allemaal ten opzichte van het niveau van 2021. Dat kan alleen door het aandeel van de productie van elektrische voertuigen (EV’s) in de totaalproductie te vergroten. Maar de Duitse regering heeft onlangs juist de belastingkorting op EV’s teruggeschroefd, waardoor de vraag naar EV’s snel afneemt.
Omzet van 564 miljard euro wereldwijd
De Duitse auto-industrie was in 2023 goed voor een omzet van 564 miljard euro wereldwijd – ruim 14 procent van het Duitse bbp – waarvan 171 miljard euro in Duitsland zelf. Zij is alleen al in Duitsland goed voor 780.000 directe banen. De toeleveringsindustrie is in Duitsland goed voor 270.000 banen.
Met 13 miljoen werknemers vertegenwoordigt de automotive sector in de hele Europese Unie 7 procent van alle banen.