Veel CEO’s hebben zo hun eigen slimme manieren om personeel te werven. Freddy Heineken was er een meester in.
Niet alleen human resources-managers en headhunters hebben verstand van de selectie van toekomstige leiders. Ook veel chief executive officers, vaak van bedrijven met een familiekarakter, hebben hun eigen recept voor slimme wervingsmethoden.
Vaak zijn ze een overtuigd aanhanger van het talentisme, een stroming die voorspelt dat niet kapitaal, maar menselijk talent de onderscheidende factor zal zijn voor bedrijven.
De meeste mensen associëren Freddy Heineken met zijn onvolprezen verstand van het brouwen van bier en het slim vermarkten ervan. Daarnaast had hij een ongekend gevoel voor humor. Toen zijn kidnappers hem eens vroegen wat hij wilde eten, kwam het niet ongeestige antwoord: ‘Doe maar kreeft, oesters en een fatsoenlijke fles bubbels. Maar als je dat niet hebt, dan is een gebakken ei ook prima.’
Screening
Minder bekend zijn de methoden die de biermagnaat hanteerde bij het werven van zijn belangrijkste managers. Nadat iemand alle stappen in het wervingsproces had doorlopen en de volledige screening had ondergaan, kwam hij aan het eind van het proces altijd zelf aan bod.
Heineken had een vooruitziende blik op het vlak van personeelsmanagement. Hij snapte dat IQ, competenties en ervaring mooi waren meegenomen, maar dat persoonlijkheid en drijfveren veel bepalender zijn in momenten van grote crisis. Mede hierom laat het bedrijf tot op de dag van vandaag alle mensen die in aanmerking komen voor de topposities enkele jaren werken in de moeilijkste landen in de buitengewesten.
Daar is heel wat tegenwind, in de vorm van afpersing, corruptie, ontvoeringen en verkrachting van personeel. Niet leuk, maar wel een manier om te zien hoe het talent in kwestie zich staande houdt in zeer moeilijke situaties. Aan ‘wind-mee-managers’ heb je betrekkelijk weinig, concludeerde Heineken al vroeg in zijn carrière.
Hij wilde daarom testen of talent tegen een stootje kon, de rug recht hield in tijden van crisis en wat iemands fundamentele keuzes waren in het leven. Wat zegt bijvoorbeeld de keuze van de partner over iemand?
Aperitief
Een oudgediende van het concern vertrouwde mij onlangs enkele selectiewijsheden van de oude Freddy toe. Als alle stappen in het selectieproces waren genomen en Heineken zelf ook verscheidene keren met de sollicitant had gesproken, volgde een diner. Dat was niet zelden in het vertrouwde restaurant van zijn eigen Hotel de l’Europe in Amsterdam.
Bij dit diner was steevast de partner van de aan te trekken directeur of senior manager aanwezig. Meestal begonnen ze in Freddy’s Bar om vervolgens aan te schuiven aan een tafel aan het water in restaurant Excelsior. Tijdens het aperitief liet Heineken standaard iemand inbellen.
Er was helaas een fout geslopen in het contract waardoor de sollicitant even naar het hoofdkantoor moest komen om de omissie van het bedrijf recht te zetten.
Met veel excuses liet Heineken vervolgens zijn bekende chauffeur Ab voorrijden om de sollicitant met alle egards te behandelen en hem het contract te laten aanpassen. Heineken zou er intussen persoonlijk voor zorgen dat de echtgenote in kwestie – voorzien van nog een heerlijk glas bier, wijn of champagne – gezelschap werd gehouden en niets tekort kwam.
Mooiste jurk
Terwijl de auto onderweg was naar het hoofdkantoor, sprak de echtgenote honderduit met Freddy Heineken. De oude meester sprak totaal niet over zichzelf, de vacature of over zijn bedrijf. Hij luisterde en stelde voortdurend geïnteresseerde vragen over het gezinsleven.
Hij vroeg naar de meest onderscheidende en bijzondere eigenschappen van de echtgenoot en viste charmant of haar echtgenoot ook bereid was om iets van haar te leren, in of buiten de privésfeer.
Op de achterbank van Heinekens eigen limo overdacht de sollicitant onderwijl zijn extreem goede voorbereiding. Hij had alle mogelijke vragen van Heineken ettelijke keren voorbereid en zelfs diens persoonlijke voorkeuren en allergiezones bestudeerd.
Zijn echtgenote, eveneens academisch geschoold en niet op haar mondje gevallen, hoefde alleen maar haar mooiste jurk aan te trekken en gewoon zichzelf te zijn. Er kon echt niets misgaan.