Het maximale bedrag dat mensen moeten kunnen lenen voor een huis, moet verder omlaag. Door de verlaging moet worden voorkomen dat huizenbezitters met een restschuld blijven zitten als er opnieuw een financiële en economische crisis uitbreekt.
Dat staat in een adviesrapport van een nieuw adviesorgaan van de regering, het Financieel Stabiliteitscomité (FSC), dat minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem (PvdA) donderdag naar de Tweede Kamer stuurt.
Op dit moment kunnen huizenkopers in Nederland 103 procent van de koopsom lenen. In 2018 moet dat zijn verlaagd tot 100 procent. Als het aan het FSC ligt, gaat het kabinet nog een stap verder en wordt de hypotheeklimiet ieder jaar met 1 procentpunt verlaagd tot het maximum op 90 procent ligt. Dit sluit aan bij de recente aanbevelingen van onder meer het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
Verlaging
Het comité wijst erop dat een limiet van 90 procent internationaal gezien nog steeds hoog is, maar acht een verlaging naar 80 procent niet wenselijk.
In het Financieel Stabiliteitscomité spreken vertegenwoordigers van De Nederlandsche Bank (DNB), de Autoriteit Financiële Markten en het ministerie van Financiën ten minste twee keer per jaar onder leiding van DNB-president Klaas Knot over ontwikkelingen op het gebied van de stabiliteit van het Nederlandse financiële stelsel.
Knot pleit er al jaren voor dat huizenbezitters niet meer dan 90 procent van de waarde van hun huis zouden mogen lenen. Het FSC heeft daar in december ook al over gesproken.
De kans dat het voorstel wordt uitgevoerd, is niet erg groot. Regeringspartij VVD ziet er niets in de verlaging van de maximale loan-to-value – de verhouding tussen de hypotheek en de woningwaarde. ‘Iedereen wil nu alleen maar rust in de woningmarkt. Als politici moeten we geen leuke plannetjes gaan bedenken,’ zei VVD-Kamerlid Roald van der Linde in juni vorig jaar.
Zijn partijgenoot, minister Stef Blok (Wonen) wil op dit moment niets veranderen aan de hypotheekregels, aldus een woordvoerder. Er zijn eerder allerlei maatregelen getroffen om het vertrouwen in de huizenmarkt te herstellen en mensen meer zekerheden te bieden. Daar wil hij nu niet meer aan gaan sleutelen. Dijsselbloem sluit zich bij Blok aan.
Andere conclusie
Ook het Centraal Planbureau (CPB) komt tot een andere conclusie. Het instituut zou van mening zijn dat de baten van een lagere leenlimiet niet opwegen tegen de economische kosten, schrijft de Volkskrant. Zo zal een verlaging van de limiet leiden tot minder vraag naar koophuizen en meer vraag naar huurhuizen.
Ook heeft de maatregel mogelijk een daling van de huizenprijzen tot gevolg. Het adviesorgaan wijst erop dat de baten van de maatregel lastig te kwantificeren zijn en de financiële stabiliteit ‘naar onze inschatting slechts in beperkte mate bevorderen’. Maar de kosten zijn mogelijk aanzienlijk, aldus het CPB.
Het is onnodig en onverstandig om het maximale bedrag dat consumenten mogen lenen ten opzichte van de waarde van hun huis nog verder te verlagen, zegt de Nederlandse Vereniging van Banken in een reactie op het FSC-advies. Volgens de brancheorganisatie wegen de voordelen lang niet op tegen de nadelen.
Zo zullen starters de koop van hun eerste huis met vijf tot zeven jaar moeten uitstellen. Daarbij komt dat huurwoningen niet voorradig zijn, of zo duur dat er weinig ruimte overblijft om te sparen.