Maagdelijk strand, gloednieuwe duinen, kleiner risico op overstromingen: hoe de Hondsbossche Zeewering een total make-over kreeg.
Noord-Holland is een strand ter grootte van 300 voetbalvelden rijker. De Hondsbossche en Pettemer Zeewering aan de Noord-
Hollandse kust – hemelsbreed 45 kilometer van Amsterdam – is weer veilig verklaard.
Door het project ‘Kust op Kracht’ veranderde de 5,5 kilometer lange zeewering afgelopen jaar van een metershoge verharde – en een tikkeltje saaie – dijk met strekdammen in duinen en strand. Het project slaat twee vliegen in één klap: droge voeten voor de inwoners en meer toeristen in de omgeving. De eerste zomer voor het nieuwe strand is begonnen.
In de Middeleeuwen lagen op de plek van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering ook al duinen. Grote stormen zoals de Allerheiligenvloed in 1570 vaagden de duinen weg, waardoor de zee alleen nog werd tegengehouden door dijken. Een oudere buschauffeur, die mensen van Alkmaar naar de dorpen aan het nieuwe strand vervoert, moest op school de volgorde van de dijken van buiten leren. Hij somt op: ‘De waker, de slaper en de dromer.’
Veilig
De metershoge zeedijk, waarachter de dorpen Petten en Camperduin liggen, kreeg tien jaar geleden van de overheid het stempel ‘zwakke schakel’. De dijk met zijn strekdammen bleek onveilig. Het Rijk en de waterschappen trokken 250 miljoen euro uit om de kust weer veilig te maken.
Niet alleen moest het project aan de veiligheidseisen van Rijkswaterstaat en het Hoogheemraadschap voldoen, er lag ook een kans om iets aantrekkelijks te maken. De overheid daagde aannemers uit om met originele ideeën te komen. ‘Als ondernemer waren we bang dat de goedkoopste aannemer zou winnen. Gewoon een duinenrij, strand ervoor en klaar,’ zegt Jos Jansen (60), eigenaar van strandpaviljoen Struin en strandhotel Camperduin.
Hij is blij dat de ‘creatiefste aannemer’ gewonnen heeft. De aannemers Boskalis en Van Oord – bekend van de palmeilanden voor de kust van Dubai en nu bezig met de aanleg van het tweede Suezkanaal – mochten het enorme project uitvoeren.
Boskalis en Van Oord kozen ervoor de kustlijn 300 meter westwaarts, in zee, op te laten schuiven. Met leidingen en schepen is 33 miljoen kubieke meter zand op de kust gespoten, waardoor er pal voor de dijk een nieuwe duinenrij ontstond.
Die duinen moeten ervoor zorgen dat miljoenen Nederlanders in het westen van het land niet door het water worden overvallen. Naar een idee van lokale ondernemers is er een lagune gemaakt ter hoogte van Camperduin. Bij Petten kwam een uitkijkpunt, vanwaar bezoekers het project kunnen bekijken.
Geen slaaphuisjes
Het versterken van de zeewering begon in maart 2014. Binnen een jaar was het zand al op de kust gespoten en was het nieuwe strand een feit. Ook de lagune ligt er inmiddels; op de nieuwe duinen is 14 hectare helmgras geplant. De kosten van het project, inclusief twintig jaar onderhoud, zijn 20 miljoen euro onder het budget gebleven.
Minister Melanie Schultz van Haegen (VVD) van Infrastructuur en Milieu verklaarde de kust in maart tijdens een bezoek aan het nieuwe stukje Nederland officieel veilig.
De nieuwe duinen en strand moeten niet alleen veiligheid bieden, maar ook het toerisme en de lokale economie een duwtje in de rug geven. ‘Vorig jaar waren er al heel veel mensen die kwamen kijken bij het strandpaviljoen, toen de zandsuppletie aan de gang was,’ vertelt ondernemer Jansen, die de bezoekersaantallen van zijn nabijgelegen hotel ziet stijgen.
Ook Jeroen Bredewout (47), eigenaar van strandpaviljoen Luctor & Emergo bij Camperduin, ziet het zonnig in. ‘De mensen die vorig jaar kwamen kijken, komen nu terug. Het gaat zeker een impuls geven.’
De provincie Noord-Holland wil de bedrijvigheid bij het nieuwe strand stimuleren. Ruim 2 miljoen euro trok de provincie uit voor twintig projecten, waaraan zij voor maximaal de helft meebetaalt. Onder de te subsidiëren projecten die eerder dit jaar zijn uitgekozen, zitten twee sportpaviljoens bij de lagune en een groot speelschip.
De kustdorpen Petten en Camperduin gaan niet met elk type bedrijvigheid akkoord. Slaaphuisjes op het strand zullen er voorlopig niet komen, vooral vanwege weerstand onder bewoners.
Kleinschalig
Uit onderzoek naar de identiteit van kustdorpen in Noord-Holland blijkt dat Camperduin ‘sober en avontuurlijk’ is, Petten ‘klein en bescheiden’. Het moet dus geen kermis worden. Veel projecten zijn kleinschalig. Strandpaviljoen- en hotelhouder Jansen denkt daarom dat er niet snel veel nieuwe strandpaviljoens en strandslaaphuisjes komen bij Camperduin. Hij ziet, uiteraard, liever dat de huidige horeca nog beter bezet raakt.
Deze zomer wordt de test voor het nieuwe strand. Het heeft inmiddels zijn eerste stranddag achter de kiezen. Jansen: ‘Dat is dan toch spannend: waar gaan de mensen liggen op het strand, de eerste keer. De lagune was populair.’
Steeds meer mensen ontdekken het strand. Makelaar Angeline Croonen (47) van Croon makelaars uit Bergen: ‘Je hebt Amsterdam, dan Alkmaar en dan krijg je dit gebied. Deze hoek heeft nu een eigen karakter.’
Elsevier nummer 31, 1 augustus 2015