Vaders krijgen extra kraamverlof. Maar er zijn nog veel meer regelingen die werknemers recht geven om betaald vrij te nemen.
Werknemers hebben een stuwmeer aan vakantiedagen. Daarnaast werken vrouwen sinds jaar en dag massaal in deeltijd, ook als ze geen kinderen hebben. Vrije tijd genoeg, zou je denken.
De overheid ziet dat anders. Die meent dat ‘te veel mensen minder gaan werken omdat zij hun zorgtaken niet goed kunnen combineren met hun werk’, zo staat te lezen op de site van de Rijksoverheid. Ook zouden mensen overbelast raken en ziek worden door alle zorgtaken.
Om hun tegemoet te komen, heeft het kabinet verlofregelingen uitgebreid en de criteria versoepeld. De extra kosten voor werkgevers bedragen naar schatting 30 miljoen euro. Er zijn zoveel regelingen, dat werknemers vaak niet eens van het bestaan ervan weten. Elsevier zet de belangrijkste soorten van verlof op een rij.
Vakantieverlof
Wettelijk 20 dagen per jaar bij een 40-urige werkweek, maar in cao’s vaak aangevuld tot 24 of 25 dagen (de ‘bovenwettelijke’ dagen). Volledig betaald. Moeten tegenwoordig wel binnen zes maanden (de wettelijke dagen) en vijf jaar (de bovenwettelijke) na het jaar waarin ze zijn verleend, worden opgenomen, anders vervallen ze. Dit om het overschot (‘stuwmeer’) aan niet-opgenomen vakantiedagen terug te dringen.
Zorgverlof, kortdurend
Werknemers mogen, als ze voltijds werken, twee weken per jaar verlof opnemen om te zorgen voor een zieke partner, ouder of een ziek kind. De werkgever moet dan minimaal 70 procent van het salaris doorbetalen. In 25 procent van de cao’s
is bepaald dat het loon tot 100 procent wordt aangevuld. Nog eens 10 procent heeft andere aanvullingen, tot 95 procent of de eerste week tot 100 procent.
Zorgverlof, langdurend
Werknemers mogen zes weken per jaar verlof opnemen om voor een partner, ouder of kind te zorgen als die lijdt aan een levensbedreigende ziekte. Dit verlof is onbetaald, maar werknemers bouwen in die periode wel vakantiedagen op.
Sinds 1 juli zijn de regels verruimd en mogen werknemers kort- en langdurig verlof opnemen als ze ‘noodzakelijke zorg bij ziekte en hulpbehoevendheid’ leveren aan ‘een sociale relatie’. Denk aan poetsen bij een vriendin met een gebroken been. Als de oppas ziek is, mag u ook twee weken kortdurend verlof opnemen, een kind is immers hulpbehoevend. Wordt de oppas onverwacht ziek, dan is er recht op calamiteiten- of bijzonder verlof.
Zwangerschaps- en bevallingsverlof
Zwangeren hebben hierop minimaal zestien weken recht. Volledig betaald. Als de baby in het ziekenhuis moet worden opgenomen (couveusekind) komen daar maximaal tien weken bij. Wie een meerling verwacht, krijgt vier weken extra, is het plan.
Kraamverlof
Vaders mogen binnen vier weken na de bevalling twee dagen betaald verlof (vaderschapsverlof) opnemen, en sinds dit jaar ook drie dagen onbetaald verlof (ouderschapsverlof). Eind augustus lekten kabinetsplannen uit waarin het vaderschapsverlof wordt uitgebreid van twee naar vijf dagen. Voor de aangifte en de bevalling kunnen ze aanspraak maken op calamiteitenverlof of kortdurend zorgverlof.
Calamiteitenverlof
Betaald. Is op te nemen om een dringend privéprobleem op te lossen. Lengte varieert van een paar uur tot een paar dagen. Handig voor wie onverwacht een ziek kind thuis heeft of thuis op de loodgieter moet wachten, maar ook inzetbaar voor doktersbezoek.
Ouderschapsverlof
Werknemers met kinderen tot acht jaar kunnen als ze 40 uur per week werken, per kind 1.040 uur ouderschapsverlof opnemen. Dit is onbetaald, maar sommige cao’s regelen dat het salaris deels wordt doorbetaald. Zo krijgen leraren over de eerste 415 uur van hun ouderschapsverlof (zo’n 52 dagen) ruim de helft doorbetaald.
Bijzonder of buitengewoon verlof
Dit staat niet in de wet, maar in de cao. Het gaat bijvoorbeeld om een vrije dag voor wie 12,5 jaar getrouwd is of om twee dagen bij een verhuizing. Ook het overlijden of huwelijk van familieleden, doktersbezoek en een sollicitatie zijn geldige redenen. Lees uw cao.
Elsevier nummer 46, 5 september 2015