Nederland kan veel geld verdienen aan de winning van schaliegas. Maar de overheid aarzelt, terwijl het ‘gewone’ aardgas op dreigt te raken.
Sinds de jaren zestig stroomt een flink deel van de opbrengsten van aardgaswinning in de schatkist: de aardgasbaten. De komende jaren komen die steeds meer onder druk te staan. Het gas raakt op, en de prijs daalt.
De overheid kan dat compenseren, door de weg vrij te maken voor de winning van schaliegas, aardgas dat zit opgesloten in lagen kleisteen (ofwel schalie) diep onder de grond.
Baten
Sinds bedrijven in de Verenigde Staten de techniek perfectioneerden om gas uit schalielagen te halen, neemt de schaliegaswinning er elk jaar toe. Ook in andere landen wordt driftig geboord. Voor Nederland zou de winning resulteren in nieuwe aardgasbaten: goed voor overheid én belastingbetaler.
Maar de overheid treuzelt, al anderhalf jaar. Er moest een onderzoek komen naar de veiligheid, dat vervolgens tweemaal werd uitgesteld. Nu moet het voor de zomer klaar zijn. Dat getuigt niet van veel koopmansgeest, op het moment dat de aardgasmarkten wereldwijd grote veranderingen doormaken.
Goedkoop
Aardgas wordt steeds meer wereldwijd verhandeld. Met schepen wordt aardgas dat vloeibaar is gemaakt, over de hele wereld vervoerd. Zo kan goedkoop gas uit Afrika zonder pijpleiding zijn weg vinden naar Europa. Dat drukt de prijzen.
Daarbij slaagt Nederland er steeds minder in om aardgas te verkopen met lucratieve langetermijncontracten, waarbij de prijs is gekoppeld aan die van dure aardolie. Aardgas wordt in toenemende mate verhandeld op virtuele marktplaatsen, waar de prijs lager is. Gasterra, de onderneming die het gas uit de gasbel in Groningen verkoopt – voor de helft staatseigendom – signaleert in haar jaarverslag dat ‘de exportprijzen onder druk staan’.
In 2012 ontving de overheid nog 12,1 miljard euro aan aardgasbaten, maar de kans is groot dat dit de komende jaren minder wordt. Is het niet doordat de prijs daalt, dan wel doordat het ‘gewone’ aardgas op raakt. De Groningse gasbel is al voor tweederde leeg. Tijd om vaart te maken met schaliegas.