In menig opzicht hebben de politiebonden de leiding bij de politie overgenomen. Daarbij wordt verstoring van de openbare orde niet gemeden. De bonden lijken te vergeten dat ook werknemers bij gewone bedrijven hebben hun loon niet of nauwelijks zien stijgen.
Sinds begin maart van dit jaar voeren de politiebonden actie voor meer loon. De bonden wilden in hun nieuwe cao een loonstijging van 3,3 procent. Ze beriepen zich erop dat er al vier jaar geen algemene loonsverhoging is geweest. Ze waren tegen meer weekeinden werken en ook tegen een versobering van de regelingen voor ouder politiepersoneel.
De politiebonden hebben sindsdien alle mogelijke actiemiddelen ingezet om hun zin te krijgen. Daarbij valt op dat de vakbondsleden bij de politie nooit in hun vrije tijd actie voeren, maar zonder uitzondering in de baas zijn tijd en met gebruikmaking van middelen van de baas, zoals politieauto’s.
De politiebonden deden politiebureaus dicht, zorgden voor files door met politieauto’s langzaam over de snelweg te rijden, weigerden aan te treden ter beveiliging van voetbalwedstrijden, deden een poging om de eerste dagen van de Tour de France in Nederland te saboteren en lieten na om boetes uit te schrijven waar ze dat anders wel zouden hebben gedaan.
Gemanipuleerd
Op Prinsjesdag werd er gestaakt, werden vier Haagse ministeries geblokkeerd en in de tijd van de baas gedemonstreerd op het Binnenhof. Inmiddels gaat er op gezag van de bonden geen agent meer mee ter beveiliging van deurwaarders.
In menig opzicht hebben de politiebonden de leiding bij de politie overgenomen. De bonden stellen de prioriteiten bij wat de politie wel of niet doet. Daarbij wordt verstoring van de openbare orde niet gemeden.
Het had niet veel gescheeld of de politiebonden hadden de computers zodanig gemanipuleerd dat er geen boetes meer hadden kunnen worden geïnd. Die toestand houdt nu al zeven maanden aan en roept vragen op. In elk geval de vraag of de verlangens van de politiebonden terecht zijn. Plus de vraag of het doel de ingezette middelen wettigt.
Angst
Net als andere vakbonden van overheidspersoneel klaagden de politiebonden dat de politie al vier jaar geen loonstijging heeft gehad. Daar hebben ze gelijk in, maar daar valt ook een kanttekening bij te maken.
Ook werknemers bij gewone bedrijven hebben hun loon de afgelopen jaren niet of nauwelijks zien stijgen. Daar was, anders dan bij de politie, wél de gerechtvaardigde angst voor baanverlies.
Anders dan veel gewone werknemers hebben veel ambtenaren, zoals ook politiemensen, tot en met 2010 baat gehad van een loonstijging van meer dan 10 procent in vier jaar volgens een in 2007 gemaakte afspraak.
De politiebonden vinden dat ze boven op de algemene loonontwikkeling recht hebben op meer loon omdat hun leden zwaar, risicovol en onregelmatig werk doen. Dat laatste staat buiten kijf, althans voor het betrekkelijk kleine deel van het politiepersoneel dat daadwerkelijk de straat op gaat.
Maar er is geen enkel onderzoek waaruit zou blijken dat bij de politie als geheel te weinig wordt betaald. Volgens onderzoek uit 2009, mede in opdracht van de bonden zelf, bleek dat politiemensen concurrerende salarissen krijgen. De beginsalarissen bij de politie waren in vergelijking met andere werkenden 5 procent hoger, de maximumsalarissen zelfs 10 procent.
Ergerniswekkend
Begin juli heeft het kabinet, ook tot woede van vakcentrale FNV, een loonakkoord gesloten met een aantal bonden om ambtenaren er tot eind volgend jaar 5,05 procent bij te geven, plus een eenmalige uitkering van 500 euro, zij het dat bijna de helft van de loonstijging wordt betaald van een verlaagde pensioenpremie.
Naast de FNV blijven ook de politiebonden zich tegen dat akkoord verzetten. In financieel opzicht is er nauwelijks verschil tussen de eerdere eis van de bonden en wat er nu voor ze klaarligt. Het verschilt voor een hoofdagent nog geen tientje per maand.
Niettemin blijven de acties doorgaan. Dat is ook ergerniswekkend omdat de politiebonden er middelen bij inzetten die strijdig zijn met de rechtsstaat en omdat ze de gelegenheid krijgen om dat te doen. De bonden weten dat de kans dat het kabinet de mobiele eenheid inzet tegen politiebonden nul is en laten niet na om de overheid daarmee impliciet te chanteren.
Maar in een rechtsstaat hoort het onbestaanbaar te zijn dat politieambtenaren, daarbij geleid door de politiebonden, eigenmachtig bepalen wat de politie doet of nalaat en zelfs acties ondernemen waartegen de politie doorgaans zou optreden. Het is een vorm van muiterij. Het moest niet mogen.
Elsevier nummer 39, 26 september 2015