Het zou prachtig zijn als asielzoekers een enorme versterking van Nederland kunnen betekenen, zoals COA-voorzitter Gerard Bakker volhoudt. Maar welke cijfers gebruikt hij bij de onderbouwing van deze bewering?
Toen de asielstroom naar Nederland in september elke week opliep, met op het hoogtepunt vijfduizend binnenkomers per week, klonk op de televisie herhaaldelijk het verhaal dat de komst van deze nieuwe Nederlanders als een buitenkansje moet worden gezien.
Nu kwam die analyse vooral van Bekende Nederlanders (acteurs, tv-presentatoren) die op dit vlak doorgaans geen speciale kwaliteiten moeten worden toegedicht.
De enige die met echte cijfers kwam, was Gerard Bakker, directievoorzitter van opvanginstantie COA. Bakker zei dat hij de ‘huidige’ instroom ‘eens goed’ had bekeken en dat ‘grosso modo’ eenderde een universitaire opleiding heeft, eenderde op ‘hbo-mbo-niveau’ is opgeleid, en de rest minder onderwijs heeft genoten.
Bij integratie in Nederland kunnen die asielzoekers ‘een enorme empowerment’ vormen voor de samenleving, aldus Bakker. Nu is ‘empowerment‘ een wat vaag modieus begrip, maar in zijn letterlijke betekenis komt het erop neer dat de asielzoekers volgens Bakker een enorme versterking van Nederland kunnen betekenen. Het zou natuurlijk prachtig zijn als het waar is en waar wordt. Maar of het werkelijk zo is?
Nareizigers
Zijn Bakkers opleidingscijfers gebaseerd op eigen verklaringen van asielzoekers, of hebben die onderweg naar hier hun diploma’s en bullen als bewijs meegenomen? Zijn die op echtheid gecontroleerd? Betreft het de groep asielzoekers als geheel of alleen degenen die een verblijfsvergunning hebben gekregen?
Worden ook de nareizigers (veelal vrouwen) meegerekend? We moeten het überhaupt doen zonder onderliggend onderzoek. Ik heb het COA er weken achtereen om gevraagd, maar een antwoord bleef uit.
Wat we wel weten, is dat de ‘empowerment’ van Nederland als gevolg van de instroom van asielzoekers er tot nu toe heel anders uitzag. Al is natuurlijk niet geheel uit te sluiten dat de ‘huidige’ instroom veel beter is opgeleid, snel Nederlands spreekt, pijlsnel aan passend werk komt en het gemiddelde inkomen van Nederland opvijzelt.
VluchtelingenWerk Nederland volgt de asielinstroom naar Nederland sinds de eeuwwisseling, op werk, uitkering en inkomensniveau. Uit hun rapport van vorig jaar blijkt dat van de onderzochte groep tweederde man is. Van alle erkende asielzoekers sinds de eeuwwisseling had 46 procent een betaalde baan.
Opgewekt
Dat is ongeveer net zoveel als de arbeidsparticipatie onder niet-westerse allochtonen, maar een stuk minder dan de arbeidsparticipatie van autochtone Nederlanders, die gemiddeld voor driekwart betaald werk hebben. Mannelijke vluchtelingen werken meer (51 procent) dan vrouwen (37 procent), waarbij vooral opvalt dat vrouwen uit Irak en Somalië zelden betaald werk hebben.
Wie kort hier is, werkt begrijpelijkerwijs minder dan wie langer in het land is, maar na vier jaar verblijf loopt de arbeidsparticipatie weinig meer op, van 42 procent naar de helft.
De vluchtelingen die wel werk hebben gevonden, hebben voor tweederde parttimebaantjes, via uitzendbureaus of in de horeca. Tweederde van deze vluchtelingen valt in de laagste inkomenscategorie, met minder dan 20.000 euro bruto per jaar.
Meer dan de helft heeft bijstand, WW, een arbeidsongeschiktheidsuitkering of studiefinanciering als belangrijkste inkomensbron. Een kwart tot eenderde staat volgens Nederlandse maatstaven te boek als ‘arm’.
Ook uit Duitsland komen nu opgewekte berichten, dat vooral de Syriërs onder de asielzoekers heus veel beter zouden zijn opgeleid. Al komt geen enkele rapportage tot de bewering van Gerard Bakker dat eenderde universitair opgeleid zou zijn.
Vaardigheden
Maar zelfs als de bewering van de COA-baas over het ongekend hoge opleidingsniveau wel mocht kloppen, wat dan te doen met de laaggeschoolden en de analfabeten? Volgens Duitse cijfers had vorig jaar 11 procent van de asielzoekers geen enkele opleiding.
Bovendien: migratie gaat per definitie ook gepaard met verlies. Kennis en vaardigheden uit het herkomstland komen in het aankomstland niet per se van pas. Waardoor de hoogopgeleide, als die dat al is, net zo goed kan eindigen als taxichauffeur, of als keukenhulp.
De bewering van Gerard Bakker, directievoorzitter van het COA, over de mogelijke ‘empowerment’ van Nederland als resultaat van de huidige toestroom van asielzoekers is te mooi om waar te zijn.