Velen kiezen voor de rust van een vaste hypotheekrente. Wie de laatste jaren voor variabel koos, was veel goedkoper uit.
Er zijn nauwelijks Nederlanders die bij het af- of oversluiten van hun hypotheek kiezen voor een variabele rente: een rente die maandelijks kan fluctueren. Het merendeel van de huiseigenaren dekt zich in tegen het risico van stijgende maandlasten door te kiezen voor een vaste renteperiode, van vijf, tien of twintig jaar.
Daarvoor betalen ze een flinke prijs. Voorbeeld: de rentes die banken en verzekeraars vragen voor een rentevaste periode van tien jaar, ligt 1 à 1,5 procentpunt hoger dan de variabele rente. Dat scheelt al gauw enkele honderden euro’s per maand.
Wie naar de actuele rentestanden kijkt, vraagt zich af waarom niet meer mensen kiezen voor een variabele rente. De rente is al geruime tijd zeer laag. Iedereen met een vaste rente was goedkoper uit geweest als hij de rente had laten fluctueren.
Hypotheekrentes zijn opgebouwd uit de prijs die banken en verzekeraars zelf betalen voor geld – de rente op de kapitaalmarkt – verhoogd met extra rentepercentages als vergoeding voor hun kosten en om winst te maken. Daarbovenop komt een risico-opslag, die hoger is naarmate de kans stijgt dat de bank haar geld niet terugkrijgt. Hoe hoger de lening in verhouding tot de woningwaarde, hoe hoger die opslag.
Dat geldt voor alle hypotheken, ongeacht de lengte van de rentevaste periode. Huiseigenaren met een langere rentevaste periode betalen daarbovenop extra rente. De bank vraagt een vergoeding voor het risico dat zij draagt als de rente tijdens de looptijd stijgt.
Wat is nu verstandig om te doen? Economen wijzen erop dat de rente de afgelopen jaren alleen maar verder is gedaald. Dat is meteen de kern van het probleem: veel ruimte voor verdere daling is er niet. Banken kunnen immers geen geld toeleggen op hypotheken. Dan blijven er twee opties over: de rente gaat weer stijgen, of blijft voorlopig laag.
Analisten verwachten dat laatste. De economie trekt weliswaar wat aan, maar niet genoeg om de rente te laten stijgen. Daar komt bij dat de inflatie al jaren laag is. De Europese Centrale Bank (ECB) wil graag dat prijzen iets sneller stijgen, en houdt de rente daarom laag. De rente van hypotheken wordt afgeleid van de rente die de ECB vaststelt. Door de vergrijzing zal de vraag naar hypotheken afnemen, wat ook weer een dempend effect heeft op de rente.
Zo beschouwd lijkt de keuze voor een variabele rente zo gek nog niet. En als de rente toch gaat stijgen, kan de huiseigenaar deze alsnog vastzetten. Maar het blijft een lastige keuze. Niemand kan voorspellen of, wanneer en met hoeveel de rente gaat stijgen. Wie kiest voor een variabele rente, neemt dus een financieel risico.
Velen doen dat liever niet. Zij kiezen voor de wat duurdere zekerheid, in de wetenschap dat ze rustig slapen.
Dit artikel stond 5 april in weekblad Elsevier.