NSC wil de pensioenhervorming volledig op de schop nemen. Tegenstanders van dit voorstel vrezen hoge kosten en lagere pensioenen.
Een referendum over het invaren van pensioenen, ander beleggingsbeleid, betere communicatie en de mogelijkheid voor gepensioneerden om voor vaste uitkeringen te kiezen.
Met die aanpassingen wil NSC ‘de grote problemen’ van de pensioentransitie te lijf gaan.
🔴 Wie zegt wat?
- NSC-Kamerlid Agnes Joseph zegt over het pensioenreferendum: ‘De nieuwe pensioenwet geeft financiële onzekerheid voor alle deelnemers, gepensioneerden en zogenoemde slapers (mensen die niet meer in dienst zijn, maar nog geen pensioen ontvangen). Aan hen is nooit gevraagd of ze daarmee instemmen. De wet heeft het zelfs onmogelijk gemaakt persoonlijk bezwaar aan te tekenen. Wij vinden dat mensen over hun eigen pensioengelden moeten kunnen beslissen. Daarom willen wij dat er per pensioenfonds een collectief instemmingsrecht komt.’
- BBB-Kamerlid Henk Vermeer heeft het amendement ook ondertekend. Hij zegt over het referendum: ‘De nieuwe pensioenwet hebben wij nooit gewild. Maar nu die er toch is, is het minste wat je kunt doen is: de deelnemers laten bepalen wat er met het door hen zelf opgebouwde geld gebeurt. Het doel was een persoonlijk pensioen. Dan is er zelf over beslissen de enige logische optie. En ja, de fondsen vinden dat niet leuk, maar zij zijn er voor werkenden en gepensioneerden, en niet andersom.’
- VVD-Kamerlid Thierry Aartsen is een voorstander van de pensioenhervorming. Bedrijven en pensioenfondsen zijn er sinds 2023 al volop mee aan de slag. Hij zegt: ‘Dit zorgt voor onrust en chaos in de grootste sociaal-economische hervorming sinds de Tweede Wereldoorlog.’
- D66-Kamerlid Hans Vijlbrief vreest dat deelnemers overwegend tegen het omzetten van pensioenen naar het nieuwe stelsel zullen stemmen: ‘Het is een bom. Dit betekent dat er onder pensioenfondsdeelnemers nooit een meerderheid voor invaren komt.’
- Ger Jaarsma, voorzitter van de Pensioenfederatie, is zeer ontstemd: ‘Met deze voorgestelde wijzigingen wordt de Wet toekomst pensioenen effectief afgebroken. Bovendien zijn de plannen onuitvoerbaar en onbetaalbaar.’
- Ambtenaren- en onderwijzerspensioenfonds ABP noemt de plannen van NSC ‘simpelweg niet te doen’, omdat het huidige en nieuwe stelsel tot in lengte van jaren naast elkaar moeten blijven bestaan.
🔴 EW’S visie: wenselijke aanpassingen komen veel te laat
De punten die NSC met in het kielzog BBB aandraagt voor de pensioenhervorming zijn terecht. Het is van groot belang dat pensioendeelnemers veel te zeggen hebben over de belangrijke inkomstenbron, die ze ook nog eens van hun eigen salaris betalen.
De pensioenpremie ligt al snel tussen 20 en 30 procent van het salaris, gemiddeld zijn gepensioneerden zo’n twintig jaar afhankelijk van hun pensioeninkomen.
Maar zeggenschap is er praktisch gesproken vaak niet. In veel situaties beslissen vakbonden namens de werknemers, maar slechts 15 procent van de werknemers is lid van de vakbond.
Dus als een vakbond namens jou beslist, en je hebt verder praktisch niets te zeggen, is dat dan inspraak? Met het voorgestelde referendum spreken werknemers en gepensioneerden zich direct uit. Voor of tegen. Dat is nog steeds een suboptimaal middel, maar geeft de deelnemers wel een concrete stem.
Dat vergroot het draagvlak en vermindert de kans op juridische procedures.
In nieuwe stelsel worden pensioenen vaak te positief voorgerekend
Ook de andere voorstellen van NSC zijn goed onderbouwd. Pensioenen worden in het nieuwe stelsel vaak veel te positief voorgerekend, dus dat moet beter.
Naast het invaren (het met een big bang omzetten van pensioenen) zou het ingroeien een optie moeten zijn (stapsgewijs over vele jaren).
En tot slot zouden gepensioneerden de mogelijkheid moeten hebben om op de pensioendatum te kiezen voor een (nagenoeg) vaste uitkering. Dat kan nu niet bij de zogeheten solidaire premieregeling, de meest gekozen variant in het nieuwe stelsel.
Het enige probleem bij de goede voorstellen van NSC: ze komen laat. Vreselijk laat.
Drie pensioenfondsen zijn al overgestapt naar het nieuwe stelsel, en tientallen fondsen staan op de drempel om dat te doen. Nu de Wet toekomst pensioenen aanpassen, betekent dat veel werk opnieuw moet worden gedaan.
En dat gaat bedrijven en werknemers veel geld kosten.
🔴 Verdere verdieping
In Werken aan een toekomstbestendig pensioen zet Agnes Joseph de aanpassingen (taaie kost) in zo’n 25 pagina’s (toegankelijk) op een rij. Daarin behandelt Joseph ook het ingroeien, wat zij in begin 2024 al uitgebreid besprak met EW: ‘Ingroeien is het sierlijke alternatief’.
De pensioenhervorming gaat gepaard met grote risico’s: mag je opgebouwde pensioenen van werknemers en gepensioneerden (dat gaat gemiddeld per deelnemer over zo’n 150.000 euro, en zo’n 1.500 miljard euro in totaal) wel ingrijpend aanpassen en omzetten naar een ander contract? In december ontving de Tweede Kamer daarover een alarmerend advies.
In 2021, ver voordat de Wet toekomst pensioenen werd ingevoerd, waarschuwde EW al voor de pensioenhervorming. Te ingewikkeld en te risicovol. En die waarschuwing geldt nog steeds. Lees dat omslagartikel hier.