De feiten: Nieuwbouwwoningen krimpen in vierkante meters
In de vijf jaar van 2018 tot 2022 zijn in Nederland 352.000 nieuwe huizen gebouwd, zo meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is niet veel, maar nog opvallender is dat het aandeel kleine nieuwbouwhuizen steeg.
Het aandeel van woonruimte kleiner dan 50 vierkante meter ging omhoog van 12 naar 16 procent. Ook het aandeel nieuwbouwhuizen van 50 tot 75 vierkante meter groeide gestaag, van 13 naar 20 procent.
De grotere huizen (eengezinshuizen van tussen de 100 en 150 vierkante meter) kregen in deze periode juist een kleiner aandeel: van 36 naar 26 procent.
Nederland bouwt dus minder grote nieuwe huizen en meer kleinere. Is dat erg?
EW's visie: Kleiner bouwen is goedkoper en past beter
Door: Theo van Vugt, redacteur wonenEr is een groot tekort aan huizen in Nederland. De oplossing zit hem in verdichting in de steden: meer woonruimte op hetzelfde oppervlak. Door de hogere prijs van vakmensen en materiaal wordt vooralsnog steeds minder gróót gebouwd.
Dat is niet per se slecht. Het aandeel van eenpersoonshuishoudens in de huizenmarkt is in de afgelopen jaren ook aanzienlijk gegroeid, zeker in de grote steden.
Het is eenvoudig: als we 20 miljoen of meer bewoners in dit land willen huisvesten, moeten we af van bestaande opvattingen over het ideale huis. Niet alleen maar rijtjes- of twee-onder-een-kaphuizen, maar vooral woonruimte voor kleinere huishoudens.
Op veel plekken in Nederland zijn er nu nieuwbouwprojecten voor woongebieden waar straks de auto verboden is. Een wijk zonder parkeerplekken levert ruimte op voor wateropvang en groengebied, maar ook voor huizen.
Veel mensen wonen groter dan nodig
Voor bestaande huizen betekent het tekort aan woonruimte dat we ook wat moeten inkrimpen. Veel mensen wonen nu groter dan nodig. Een ongebruikte bovenverdieping van senioren kan best worden verhuurd.
Of we splitsen het huis. Die ouderen willen vaak ook best terug naar de stad met voorzieningen die aantrekkelijk zijn. En dan is 50 vierkante meter echt geen probleem.
Het zal voor veel mensen even wennen zijn, maar het is wel een route die we moeten onderzoeken, willen we met 20 miljoen mensen groengebied overhouden en toch genoeg ruimte hebben om te wonen.
Verdieping: Gemiddelde woonruimte groter dan in omringende landen
De afgelopen jaren haalde Nederland nooit de gewenste 100.000 nieuwe huizen per jaar. En de komende jaren gaat dat ook niet lukken. Gemiddeld kwamen er 70.400 huizen per jaar bij – bijna 30.000 minder dan het doel was.
Wat gebouwd wordt, zijn vooral appartementen: in 2022 vormden zij meer dan de helft van alle nieuwe woningen. En die worden dus steeds kleiner.
Toch is de gemiddelde woonruimte in Nederland 53 vierkante meter per persoon, meer dan in andere landen. We wonen groter dan bijvoorbeeld de Duitsers en de Belgen, die gemiddeld zo’n 47 vierkante meter per persoon ter beschikking hebben.
Steeds meer eenpersoonshuishoudens
Maar huishoudens veranderen ook qua samenstelling. Begin 2024 waren er 8,4 miljoen particuliere huishoudens in Nederland, waarvan al zo’n 3,3 miljoen eenpersoonshuishoudens, die vaker in een stad met voorzieningen willen wonen.
Gezinnen met één of meer kinderen vormen een kleinere groep, 2,6 miljoen huishoudens. Daarom is huizen bouwen met drie slaapkamers en een voor- en achtertuin én een parkeerplek voor de deur, al niet meer zo van deze tijd. In de grote steden zijn bezit en gebruik van een auto al een moeilijke opgave.
Er komt dus een uitdaging bij: het openbaar vervoer op orde brengen of houden. Betaalbaar en werkend.
Huis bouwen in de achtertuin: goed idee of niet?